طرحهای مختلفی همچون مقابله با اشرار، اراذل و اوباش برخورد با مزاحمین نوامیس و اجرای طرح امنیت اجتماعی و اخلاقی، جمعآوری مالخران و همچنین مقابله با انواع سرقتهای خرد و کلان، جمعآوری متکدیان متجاهر و نیز برخورد با تولید، توزیع و فروش انواع مواد مخدرسنتی و صنعتی و... از جمله طرحهای پلیس در سطح شهرهاست.
البته این امر مهم را نیز نباید از نظر دور داشت که این موارد خواسته و مطالبات بحق مردم از نیروی انتظامی است تا از امنیت، آرامش و آسایش بیشتری در این مملکت اسلامی برخوردار باشند؛ که این نیروی خدوم نیز از هیچ کوششی در این راه فروگذار نکرده و با تمام توان و تجهیزات در این زمینه گام بر میدارد.
از دیگر سو، سالیانی است که نیروی انتظامی سامانههایی ایجاد کرده که از آن طریق بهصورت پیوسته و دائم دغدغهها و درخواستهای شهروندان کشور را پیرامون موضوعات مربوط به نظم و امنیت عمومی جامعه رصد و دریافت میکند. افزون بر آن خود این نیرو با بهره جستن از روشهای علوم انتظامی و رفتاری، بویژه زمینهیابی و پیمایشهای طولی و مقطعی، نظرات و خواستههای هموطنان را درخصوص مسائل مربوط به قلمرو ماموریتی خویش مورد سنجش قرار میدهد.
دادههای حاصل از این دو نوع واکاوی مورد تجزیه و تحلیل دقیق قرار میگیرد و بر آن اساس، البته در چارچوب ماموریتهای قانونی پلیس و با لحاظ کردن همه اقتضائات، الزامات و ملاحظات اجتماعی، زمانی، مکانی و... اولویتهای فعالیتی هر یک از پلیسهای تخصصی و در هر یک از استانها یا کل کشور معین میشود.
در سطور زیر برخی یافتههای آن پژوهش گزارش میشوند:
1ـ دغدغههای اجتماعی ـ امنیتی اول تا پنجم شهروندان؛ نتایج پیمایش نشان داد که پنج کجروی و انحراف و جرم اجتماعی در صدر دغدغههای چندگانه شهروندان قرار دارد؛ آن پنج کجروی اجتماعی به ترتیب اولویت عبارتند از؛ اراذل و اوباش، سارقان( بویژه سارقان خرد)، معتادان ولگرد ، مفاسد اخلاقی( بویژه زنان خیابانی و مزاحمان نوامیس) و متکدیان متجاهر.
2ـ در خواست برخورد فوری و قاطع ؛ 82 درصد شهروندان مورد سنجش در حد «خیلی زیاد» و «زیاد»خواهان برخورد پلیس با کجرویهای اجتماعی، بویژه پنج مولفه پیش گفته، هستند؛ آنان معتقدند برخورد با کجرویها و هنجارشکنیهای اجتماعی باید استمرار یابد و به هیچ عذر و بهانهای تعطیل نشود.
3ـ رضایت در برخورد پلیس؛ 88 درصد شهروندان کلانشهرهای کشور درصد خیلی زیاد و زیاد از عملکرد پلیس در قلمروهای اجتماعی، بالاخص برخورد با اراذل، اوباش، سارقان و...، رضایت دارند. آنان اذعان میکنند اگر دیگر نهادهای متولی نظم و انضباط و امنیت اجتماعی همچون پلیس با هوشمندی و اقتدار گام فراسو نهند و در ناهنجاریهای اجتماعی «بموقع» و «قاطع» مداخله کنند، شمار زیادی از کجرویها از بین میرود و از جرم و انحراف در جامعه فرو کاسته میشود.
4ـ استمرار طرح امنیت اجتماعی؛ 76 درصد شهروندان مورد بررسی خواستار استمرار طرح امنیت اجتماعی با «هوشمندی» و «ملاحظات رفتاری» هستند. آنان بر این باورند که پلیس باید در اجرای ابعاد چندگانه طرح امنیت اجتماعی، دو مولفه «اقتدار» و «مهربانی» را ملحوظ دارد؛ این به معنای آن است که پلیس با افرادی همچون اراذل و اوباش، مزاحمین نوامیس و سارقان با قاطعیت و جدیت برخورد کند و با کسانی که از سر غفلت یا همرنگی و الگوگیری و نظیر آن در پوشش و رفتار «غیرهنجارمند» عمل میکنند، با عطوفت، مهربانی و خوشخلقی رفتار کند.
از مجموع یافتههای پژوهش اخیر و تحلیل دغدغههای شهروندان چنین میتوان نتیجه گرفت که برخورد «پیشگیرانه» و «مداخله هوشمندانه» در پدیدههای مختلف کجروانه ضرورتی انکارناپذیر است و هر نوع تعللی در آن موجب فرو کاسته شدن از تراز احساس امنیت مردم و ملکوک شدن سیمای اخلاقی و معنوی جامعه میشود. از همین روی پلیس مداخله بموقع در پدیدههای مخل امنیت عمومی را همچون همیشه به منزله یک ماموریت ذاتی مینگرد و یقین دارد که با از میان راندن انواع کجرویها و هنجارشکنیهای اجتماعی میتواند تراز امنیت اجتماعی شهروندان را فزونی بخشد و از آن طریق به آرامش، شادابی و شکوفایی آنان یاری رساند. به همین دلیل پلیس در برخورد با پدیدههای مختلف میکوشد دو ویژگی «اقتدار» و «مهربانی» را در هم ادغام کند و هیچیک را فدای دیگری نسازد.
سردار سعید منتظرالمهدی - معاون اجتماعی نیروی انتظامی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد