یزد و آش‌های منحصـربه‌فردش

به گزارش جام جم آنلاین، یزد غذاهای سنتی جالبی دارد که شاید در دیگر استان‌های مرکزی و کویری مانند کرمان و اصفهان هم به چشم بخورد، اما آش‌هایی چون آش شولی‌، آش گندم، آش ماش، آش شلغم، آش کلم، آش سمبوسک، آش عدس، آش کدو، آش آلو، آش آبغوره، آش انار و آش سبزی نشان از علاقه یزدی‌‌ها به آش دارد.

غذاهایی مانند قیمه‌نخود‌، قلیه کدو و خورشت به‌آلو هم از غذاهای خاص این استان به شمار می‌آید.

آش شولی

اگر از یزدی‌ها بپرسید غذای سنتی و خاص یزد کدام است، فورا می‌گویند: شولی! شولی بر دو نوع است: شولی ساده که در فصل زمستان بیشتر پخته می‌‌شود و در آن ماش پخته، اسفناج، چغندر، شوید و گاه شلغم و کدو زرد می‌‌ریزند. بعد از پخته شدن مواد فوق، آرد گندم را در آب سرد حل کرده و در آن می‌ریزند و پیاز داغ به آن اضافه می‌کنند.

نوع دوم آش شولی ترش است. مقداری نخود سالم یا نیمکوب و عدس را با چغندر خرد کرده یا نیمکوب می‌‌پزند و در فصل زمستان برگ چغندر را به‌جای برگ اسفناج در آن می‌‌ریزند و مقداری آرد گندم به آن اضافه می‌‌کنند. برای ترش کردن آن از سرکه انار یا انگور و نیز رب انار استفاده می‌کنند.

قیمه‌ نخود

از معدود غذاهای سنتی یزد می‌توان به خورشت قیمه‌ نخود اشاره کرد. مردم استان یزد با استفاده از نخود، گوشت گوسفند، رب‌ گوجه‌فرنگی، لیمو عمانی، زعفران، سیب‌زمینی، پیاز، زردچوبه، نمک و فلفل به طبخ این قیمه می‌پردازند.

آش ماش

آش ماش بیشتر در شهرستان مهریز طبخ می‌شود. پخت سریع یکی از خصوصیات این آش است. آش ماش از برنج، ماش، سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز و اسفناج)، رب‌گوجه‌فرنگی، پیازداغ، نعناع‌داغ، نمک، فلفل، زردچوبه و مقداری روغن تهیه می‌شود.

آش انار

پیش از این خشکسالی‌های بی‌امان که بلای جان فلات ایران شده، یزد باغ‌های انار فراوانی داشت که از نظر کیفیت با انار شیراز و ساوه رقابت می‌کرد، اما خشکسالی رمق باغ‌های انار را گرفته است. علاقه یزدی‌ها به انار سبب شده سراغ آش انار هم بروند. آنها برای تهیه‌ آن از آب انار، عدس، لپه، سبزی، برنج و مقداری گوشت استفاده می‌کنند.

آش آبغوره

آش آبغوره ازجمله آش‌هایی است که علاوه بر یزد، پختش در چند شهر دیگر کشور رایج است. یزدی‌ها برای تهیه آن از سبزی آش، بلغور گندم، عدس، لوبیا چشم‌بلبلی، برنج، آب مرغ یا آب گوشت، آبغوره، غوره، نعناع خشک، نمک، فلفل و روغن استفاده می‌کنند.

آش آلو یزدی

یکی از آش‌های سنتی یزد، آش آلو است با طعم ترش آلو که بیشتر در فصول سرد طبخ می‌شود. برای تهیه این آش سنتی ترکیبی از مواد اولیه مانند: لپه، پیاز، روغن، سبزی آشی، گوشت چرخکرده، (البته در نوع دیگری از این آش گوشت چرخکرده استفاده نمی‌شود)، برنج، آلو خشک، نمک و فلفل استفاده می‌کنند.

قلیه کدو یزدی

قلیه کدو ازجمله غذاهای سنتی و محلی استان یزد است که معمولا در فصل پاییز بیش از دیگر فصول طبخ می‌شود. مردم این استان با استفاده از کدوتنبل، لوبیاقرمز، ماش، روغن، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه، شکر، دارچین، گردو و پودر نارگیل به تهیه این غذای اصیل می‌پردازند.

آش کدو

آش کدو بیشتر در شهرستان تفت محبوبیت دارد. برای تهیه و تدارک آش کدو از مواد اولیه‌ای همچون: ماش، نخود، لوبیا، عدس، کدو، پیاز، روغن، فلفل، نمک، شوید، آرد و برخی ادویه‌ها استفاده می‌کنند.

آش گندم

آش گندم که به آش امام حسین(ع) نیز شهرت دارد بیشتر در مراسم مذهبی توزیع می‌شود. مردم استان یزد این آش سنتی را با استفاده از گندم پوست‌کنده، جو پوست‌کنده، نخود، عدس، ماش، سبزی آش، لوبیاسفید، لوبیاقرمز، لوبیاچیتی، لوبیا چشم‌بلبلی، نمک، فلفل قرمز، زیره، آویشن، زردچوبه و پونه تهیه می‌کنند.

خورشت به‌آلو

خورشت به‌‌آلو یکی از دیگر غذاهای اصیل استان یزد به شمار می‌رود که ترکیب موادی چون به و آلو، شیرینی و ترشی جالبی را به آن می‌بخشد. این خورشت با ترکیب آلو، لپه، پیاز، روغن، مغز ران گوسفند یا گوساله، زردچوبه، زعفران، به، رب گوجه‌فرنگی، شکر، آب لیموترش، فلفل سیاه و زنجبیل تهیه می‌شود.

کمیل انتظاری - ایران

ضمیمه چمدان