درحالی که اگر به آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی برای افزایش قیمت اقلام خوراکی و مواد غذایی توجه کنیم، میبینیم این نکته شرایط دیگری به خود گرفته است.
این درحالی است که برای بررسی امنیت غذایی در سطح بینالمللی سه شاخصه اصلی ذیل باید مورد توجه قرار گیرد:
1ـ در دسترس بودن غذا که افزایش تولید به نوعی آن را توجیه کرده است.
2ـ کیفیت ماده غذایی
3ـ استطاعتپذیری افراد
با نگرش به هر یک از این موارد میبینیم بحث امنیت غذایی در کشورهای مختلف با عرضه فراوان و همچنین توانایی تأمین خوراک از سوی اقشار مختلف مردم و هزینه پایین، در واقع هر سه عامل را رعایت کرده و در مجموع امنیتی قابل درک در آن کشورها محسوس است.
به عنوان مثال اکنون تقریباً 25 درصد از درآمد خانوار شهری ایران صرف تأمین نیازهای غذایی میشود، درحالی که این سهم در کشور آمریکا 6 درصد و در منطقه خاورمیانه در بالاترین شرایط یعنی در کشور قطر چیزی حدود 13 است.
اما دلیل این اتفاق در ایران مربوط به تفاوت قیمت بسیاری از محصولات کشاورزی پشت مرزهای کشور و داخل بازار مصرفی است، به صورتی که در کالایی استراتژیک مثل برنج قیمت جهانی آن پشت گمرک ایران نزدیک به 2400 تومان تعیین شده و با دریافت 2000 هزار تومان بابت هرکیلوگرم به عنوان عوارض واردات، رقم نهایی نزدیک به 4500 تومان خواهد شد اما در سطح خردهفروشی هرکیلو برنج وارداتی 8000 تومان قیمت خورده است.
با نگاهی دقیق به این نکته میبینیم سیاستگذاریهای غیراصولی باعث افزایش قیمت و سرانجام کوچک شدن سفره مردم شده است؛ اتفاقی که در کالاهایی چون روغن، برنج، گندم، گوشت یا دیگر اقلام اساسی روی داده و هرروز شاهد ایجاد حباب قیمتی غیراصولی آنها در داخل کشور با بازارهای بینالمللی هستیم.
نکته اینجاست که عامل اصلی در افزایش این حباب اجرای ناصحیح روش حمایت از بخش کشاورزی است. حمایت از این بخش باید به شکل اصولی سرلوحه همه فعالیتهای ارگانها و نهادهای مسئول قرار گیرد.
بهترین نوع حمایت در شرایط فعلی از کشاورزان این است که به جای افزایش قیمت خریدهای تضمینی که خود عامل اصلی ایجاد حباب قیمتی بودهاست، به نوعی با پرداخت یارانههای نقدی به کشاورزان به صورت مستقیم و عرضه محصولات تولیدی آنها در بورس کالا اجازه دهیم اقلام مورد نظر با قیمتی واقعی در بازار عرضه شده و زمینه تعادل قیمتی در سفره مردم ملموس شود. به این ترتیب نهتنها امنیت غذایی تأمین شده بلکه زمینه رقابتی شدن محصولات غذایی تولید کشورمان در بازارهای بینالمللی نیز فراهم شده است.
کاوه زرگران - دبیرکل کانون انجمنهای صنایع غذایی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد