آمریکا پدر معنوی داعش

این‌که آمریکا این روزها در منطقه چه نقشی دارد و تا چه میزان قرار است در استراتژی کلان خود هزینه کند، پرسش‌هایی است که در همه محافل سیاسی در باره آن گفت‌وگو می‌شود.

برخی بر این باورند که آمریکا همان سیاست تدوین شده خود یعنی خاورمیانه بزرگ‌تر را دنبال می‌کند. برخی دیگر عقیده دارند دولت فعلی آمریکا در ظاهر با کاهش نقش ورود مستقیم و حمایت از گروه‌های تروریستی بر آن است هزینه‌های حضور خود را کاهش دهد.

فرید سن‌زی، استادیار علوم سیاسی دانشگاه سانتا کلارا در این باره به روزنامه جام‌جم می‌گوید: وضعیت فعلی در منطقه آن طور که برخی‌ها می‌گویند ادامه طرح بزرگ‌تر خاورمیانه بزرگ نیست و من با این گفته مخالف هستم. به طور واضح آمریکا منافع معینی در منطقه دارد اما همیشه آنگونه که برنامه‌ریزی شده پیش نمی‌رود. بسیاری از مواردی که آمریکا امید داشت در منطقه غرب آسیا انجام شود بر اساس انتظارات پیش نرفت. همان‌طور «جنگ‌های آمریکایی» که ایالات متحده در منطقه به راه انداخت.

این استادیار دانشگاه سانتاکلارا می‌گوید: اگر به جنگ‌افروزی‌های آمریکا در منطقه به بهانه آوردن دموکراسی بپردازیم، روشن است دولت‌های جورج بوش و باراک اوباما این روند را بدرستی اجرایی نکرده‌اند. آنها تصور نمی‌کردند اقداماتشان در بلند مدت برای منطقه بی‌ثباتی به ارمغان بیاورد. فرید سن‌زی در ادامه به تاثیر دخالت‌های دولت بوش در منطقه اشاره می‌کند و می‌افزاید: دولت اوباما درس‌های بسیاری از رویکرد تجاوزکارانه جورج بوش در منطقه غرب آسیا گرفته است. با این که دولت اوباما در حال عقب‌نشینی از منطقه و کم کردن تعهدات آمریکاست، اما این واقعیت را باید پیذیرفت که نظام سیاسی این کشور برای آوردن دموکراسی به منطقه به دخالت در منطقه نیازدارد؛ دخالتی که باید به شیوه‌ای هوشمندانه باشد.

داعش که برخی منتقدان از جمله دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواه ریاست جمهوری آمریکا بر این است که توسط آمریکا ایجاد شده از دیگر موضوعاتی بود که جام‌جم از این استاد دانشگاه آمریکایی پرسید، که وی در این باره گفت: این بسیار ساده‌انگارانه است که ما تصور کنیم داعش توسط آمریکا ایجاد شده است. البته تهاجم آمریکا به عراق موجد یک بی‌ثباتی در منطقه غرب آسیا شد و همین امر اجازه ظهور داعش را فراهم کرد. درواقع این تحولات یعنی ظهور داعش برآیند دو امر بود؛ یکی تصمیمات بد سیاسی در آمریکا و بی‌ثباتی موجود در منطقه. البته باید فقدان مشروعیت دولتمردان در بسیاری از کشورهای منطقه را هم به این اضافه کرد.