بعد از آن نیز هرازگاهی خبرهایی از اسیدپاشی در شهرهای دیگر شنیده میشد که انتقامگیری، انگیزه اصلی آن بود. دیگر فقط زنان نبودند که قربانی اسیدپاشی میشدند. مردان هم هدف اسیدپاشی زنان قرار میگرفتند و در دو پرونده در تهران و مشهد، مردان بر اثر شدت سوختگی جان باختند.
دو سال از حال و هوای اسیدی اصفهان میگذرد. روزهایی که خاطرهشان برای همیشه روح و جسم زنان جوان اصفهان و همه کسانی که خودشان را جای آنها گذاشتند و جوش شیرین ـ دمدستترین باز برای مقابله با اسید ـ در کیفهایشان انداختند؛ آزار میدهد.
نیمه دوم مهر، بیمهری میکند
تازه مهر به نیمه رسیده بود. هوا به سمت خنک شدن میرفت و پاییز کمکم زیباییهایش را نشان میداد. تلفن که زنگ خورد، ماشین را گوشهای نگه داشت تا تلفن را جواب بدهد. آدم قانونمندی بود و دلش نمیخواست با تلفن صحبت کردن پشت فرمان، جان خود و دیگران را به خطر بیندازد. ولی اگر یک درصد فکرش را میکرد که این توقف کوتاه میخواهد تمام زیباییاش را تباه کند و مرگ تدریجیاش را رقم بزند، هرگز این کار را نمیکرد. اسید را موتور سوار به صورت دختر جوان ریخت و فرار کرد. روزهای شوم نصف جهان از همان موقع شروع شد. همان زمانی که فریادهای سوختم، سوختم دخترک گوشهای شهر را کر کرد. گویا عطش خباثت موتور سوار اسیدپاش با یک نفر رفع نشد. اسید به دست دوره افتاده بود در شهر. تا آخر مهر سه نفر دیگر را قربانی کرد.
واکنشها
اسیدپاشی مشابه به چهار زن جوان در اصفهان تائید شده بود و حالا همه باید واکنش نشان دهند. غافل از این که، آنها به واکنش هیچ کس احتیاجی نداشتند. آنچه نباید از دست میرفت، رفته بود. اما واکنشها شروع شد و ادامه پیدا کرد. از اظهار تاسف آمنه بهرامی برای بخشیدن خواستگار اسیدپاش تا خبری از وزارت کشور مبنی بر دستگیری چهار مظنون اسیدپاشیهای اصفهان.
واکنشها ادامه دارد
اول آبان سال 93 رئیس بیمارستان سوانح سوختگی اصفهان اسیدپاشی مشابه به «سهیلا جورکش» در شب نهم مهر و «مرضیه ابراهیمی» روز بیست و سوم مهر را تائید کرد و دو زن دیگر را که مورد اسیدپاشی قرار گرفتند، با اسمهای «م.آ» و «ز.ج» نام برد.
دوم آبان، رئیسجمهور سه وزارتخانه کشور، اطلاعات و دادگستری را مسئول پیگیری دقیق اسیدپاشیهای اصفهان کرد. خبرهای دوم آبان همچنان ادامه داشت. پلیس اصفهان ضمن اعلام شناسایی افرادی که درآن روزها از آب گلآلود ماهی میگرفتند و با شایعهسازی در فضاهای مجازی،در بین مردم رعب و وحشت ایجاد کرده بودند، خبر داد که «عامل اسیدپاشی اصفهان یک نفر بوده که به دلیل اختلالات روانی و ناهنجاریهای اجتماعی به واسطه محرکهای روانی، متوسل به خشونت کور شده است.» پلیس اصفهان اعلام کرد که مظنون اصلی اسیدپاشی دستگیر نشده و عکسی که در فضای مجازی منتشر شده بود، صحت نداشت.
چهارم آبان رحمانی فضلی اعلام کرد که تعدادی مظنون دستگیر شدند که شواهد واستدلال کافی برای متهم بودنشان وجود نداشت. علی لاریجانی، رئیس مجلس هم کمیسیون امنیت ملی مجلس را مامور پیگیری ماجرای اسیدپاشی اصفهان کرد.
پنجم آبان سخنگوی قوه قضاییه گفت که همچنان عامل یا عاملان اسیدپاشی دستگیر نشدهاند. ششم آبان پدر سهیلا جورکش در گفتوگویی از شرایط سخت و جراحیهای سنگین دخترش گفت و از این که دردش آنقدر زیاد است که برای هر بار عوض کردن پانسمان بیهوش میشود.
هفت آبان استاندار اصفهان از بازداشت ده مظنون به اسیدپاشی خبر داد که در حال بازجویی بودند. نهم آبان الهام امینزاده در برنامه دیروز، امروز، فردا از همکاری قوا برای تشدید مجازات اسیدپاشی خبر داد. یازدهم آبان وزیر بهداشت خبر داد که عفونت چشم سهیلا جورکش کنترل شده است. پانزدهم آبان یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی گفت که عامل اسیدپاشیها یک نفر بوده و در یک قدمی دستگیری است. نوزدهم آبان از سوی کمیسیون امنیت ملی و سخنگوی قوه قضاییه اعلام شد که انگیزه اسیدپاش شخصی بوده است. بیست و یکم آبان فرمانده نیروی انتظامی تهران از بازداشت دو نفر که اقدام به پاشیدن آب به جای اسید بر روی زنان کرده بودند، خبر داد. یکم آذر وزیر کشور اعلام کرد در مورد اسیدپاشیها به سرنخهای تازهای رسیدهاند.
300 روز بعد از مهر 93
سوم تیر سال 94 بود که وکیل قربانیان اسیدپاشی اصفهان از دستگیری فردی خبر داد که گفته میشد به احتمال قوی عامل اسیدپاشی بوده است. این اظهارات در حالی بود که معاون فرماندهی استان اصفهان گفت: «تلاش برای شناسایی و دستگیری عوامل اسیدپاشی سال گذشته در اصفهان همچنان ادامه دارد و این پرونده هنوز به قطعیت نرسیده و خبر دستگیری فردی که به طور قطعی ثابت شده باشد که عامل اسیدپاشی است، درست نیست.»
سهیلا جورکش
مرداد سال 95 سهیلا جورکش که در اسپانیا به سر میبرد، در گفتوگویی از وضعیت درمان و بهبودش اطلاعاتی داد. او گفت چند عمل ناموفق داشته ولی همچنان امیدوار است بتواند بیناییاش را به دست بیاورد. «شانسی که آوردم، عصب چشمم هنوز سالم است و به طور معجزهآسایی نور و حرکت دستها را میبینم. دکتر تمپرانو، قرنیهای روی چشمم قرار داده که چشمم را حفظ کند و با تشخیص خودش میتواند این عمل را تکرار کند، اما نمیدانیم چه کار کنیم و در دیار غربت خیلی سردرگم هستیم.»
پس از گذشت دو سال از اسیدپاشیهای اصفهان و دستگیری چند مظنون، همچنان مشخص نیست عامل یا عاملان این ماجرا چه کسانی بودند و مظنونان به دلیل نبود شواهد و مدارک کافی در ماجرای اسیدپاشیها مجرم شناخته نشدند.
سهیلا جورکش همچنان امیدوار، پیگیر روند درمان است؛ هر چند تعدادی عمل سنگین اما ناموفق داشته است. او در حال حاضر بیش از این که بخواهد فرد اسیدپاش پیدا شود، میخواهد ببیند و فکر و ذکرش سلامتیاش است؛ سلامتیای که دیگر مثل قبل نخواهد شد.
2 ماه بعد از اسیدپاشی
آذرماه 93 حجتالاسلام غلامحسین محسنیاژهای در نشست خبری خود ضمن تاکید بر لزوم برطرف کردن مشکلات اجرای حکم قصاص اسیدپاشها گفت که براساس گفته رئیس قوه قضاییه چنانچه فردی با سلاح سرد و یا گرم اقدامی که موجب رعب و وحشت شود انجام دهد، حکم محارب دارد و برای او اعدام درنظر گرفته میشود.
اما باید توجه داشت که درمورد اسیدپاشی نظرات مختلفی وجود دارد. پس از اولین اسیدپاشی که در سال 1334 رخ داد در سال 1337 برای آن قانون وضع شد و براساس این قانون چنانچه اسیدپاشی باعث مرگ شود، حکم آن اعدام و اگر باعث آسیب شود حکم حبس است. پس از انقلاب قانون قصاص نیز تصویب شد اما همچنان امکان اجرای قصاص برای اسیدپاشی به صورت صحیح و عادلانه وجود ندارد.
در همان نشست خبری سال 93 اژهای گفت که بر اساس فتوای برخی مراجع اگر فردی اقدامی انجام دهد که باعث رعب و وحشت شود، محارب شناخته میشود و میتوان برای آن اعدام در نظر گرفت.
آخرین وضعیت پرونده
سردار محمدرضا مقیمی، رئیس پلیس آگاهی کشور در باره آخرین وضعیت پرونده اسیدپاشی اصفهان گفته بود؛ تحقیقات از مظنون اصلی پرونده اسیدپاشی اصفهان درحالی ادامه دارد که هنوز پلیس در این رابطه به نتیجه قطعی نرسیده است.بعد از وقوع اسیدپاشی تحقیقات درباره دستگیری عامل یا عاملان این حادثه به صورت گسترده در دستور کار کارآگاهان پلیس قرار گرفت.
در این زمینه چندین مظنون دستگیر شدند و تحقیقات از آنها انجام شد که بیگناهی بعضی از آنها ثابت شد. اما در این میان، باتوجه به شواهد و مدارک موجود، احتمال میرفت که یکی از مظنونان عامل اصلی این اسیدپاشی باشد. براساس نتیجه تحقیقات این فرد جزو مظنونان اصلی پرونده است. اما از نظر تحقیقات پلیسی ما هنوز به نتیجه نهایی نرسیدهایم با این حال مدارکی در دست است که باعث میشود این فرد همچنان در لیست مظنونهای ما باقی بماند. همچنین دستگاه قضایی نیز در این رابطه هنوز نتیجه نهایی را اعلام نکرده است.
اسید مثل آب در دسترس
دسترسی به اسید به همان اندازه ساده است که رسیدن به بطریهای آب معدنی. کافی است به خیابان ناصر خسرو برویم و سراغ مغازههای اسیدفروشی را بگیریم. اسیدفروشهای صنعتی تنها با مدرک و مشخصات و سربرگهای طلافروشیها، اسید را میفروشند.
اما همیشه هستند افرادی که زیر آبی بروند و اسیدرا در اختیار کسانی بگذارند که نه شناختی از آنها دارند و نه مدرکی از آنها میخواهند. جوانی عصبانی یا شکست خورده آخرین راه و بدترین راه را انتخاب میکند، بیآن که تصوری از عاقبت کارش داشته باشد. بیآن که بداند چه مجازاتی انتظارش را میکشد.
شاید بداند و با خیال این که بخشیده میشود، مثل تمام مواردی که پیش از این فرد اسیدپاش بخشیده شده است، زندگی فرد دیگری را تباه کند. اسید مثل آب خوردن در دسترس است آن هم در حالی که نظارت دقیق و درستی روی آن وجود ندارد.
آمنه بهرامی
سال 83 خواستگار جواب رد شنیده آمنه، به صورت او اسید پاشید. اسیدی که بینایی و زیبایی آمنه را گرفت، ولی او مصمم پای پرونده ایستاد و قصاص خواست.
پرونده او یکی از پر سروصداترینها بود که در نهایت وقتی دختران زیادی دلشان میخواست مرد اسیدپاش تاوان کارش را بدهد، بخشیده شد. پس از اسیدپاشیهای اصفهان، ماجرای آمنه باز هم سر زبانها افتاد و ای کاشهایی که بیفایده بود.
هنگام اسیدپاشی باید چه کنیم :
شاید بد نباشد بدانیم در مواجهه با اسید و اسیدپاشی بهترین راه ریختن آب پرفشار و مستقیم روی ناحیه در حال سوختن است. باید از درآوردن لباس خودداری کرد و توجه داشت آبی که روی ناحیه سوختگی ریخته میشود، به بقیه قسمتهای بدن سرایت نکند. در این شرایط بر خلاف تصور نباید از یک ماده باز استفاده کرد؛ چون واکنش شیمیایی اتفاق میافتدکه بسیار خطرناک است.
مریم آقایی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد