واکسن علیه فصل زرد

این روزها متخصصان مدام درباره شیوع بیماری‌های ویروسی فصلی هشدار می‌دهند. در عین حال از نیمه دوم ماه مهر و اوایل آبان هوا سردتر شده و بارندگی در ابتدای فصل کم است و قطعا آلودگی هوا زیاد می‌شود پس شرایط مناسبی برای انتقال عفونت‌ها فراهم خواهد شد. دکتر جلال عزتیان، متخصص بیماری‌های داخلی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌‌گوید: فصل پاییز و همزمانی آن با آغاز سال تحصیلی و در نتیجه افزایش تجمع دانش‌آموزان تاثیر زیادی بر شیوع بیماری‌های عفونی و ویروسی دارد. به عنوان مثال در این فصل سرماخوردگی، دستگاه تنفسی فوقانی (بافت مخاط بینی) را درگیر می‌کند؛ بیماری شایعی که در بیشتر مواقع ویروسی بوده و بهترین واکسن برای پیشگیری از آن شستن مداوم دست‌هاست.

　سرماخوردگی را با آنفلوآنزا اشتباه نگیرید

به گفته دکتر عزتیان، خیلی‌ها علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا را مشابه می‌دانند در حالی که تفاوت‌های زیادی بین علائم این دو بیماری شایع پاییزی وجود دارد. علائم آنفلوآنزا معمولا به صورت تب ناگهانی، لرز، آبریزش بینی، گلودرد، ضعف و بی‌حالی، درد عمومی بدن و احساس کوفتگی، سرفه، ترشحات توام با خلط، درد پشت قفسه سینه، درد دور چشم و گاهی درد مفاصل بروز می‌کند و در برخی مواقع بیمار دچار اسهال و استفراغ هم می‌شود در حالی که در سرماخوردگی علائم شایع شامل آبریزش و گلودرد و احساس خستگی است و گاهی بیمار تب می‌کند و برخلاف آنفلوآنزا از روز سوم به بعد علائم بهبود می‌یابد. همچنین هر دوی این بیماری‌ها در گروه بیماری‌های ویروسی قرار دارند و متاسفانه بیشتر مردم با مشاهده علائم برای درمان سراغ آنتی‌بیوتیک‌ها و چرک‌خشک‌کن‌ها می‌روند در حالی که برای درمان آنها بجز در موارد خاص، نیازی به آنتی‌بیوتیک‌ نیست.

چه کسانی واکسن آنفلوآنزا بزنند؟

دکتر عزتیان می‌افزاید: ابتلا به آنفلوآنزا در افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماری‌های قلبی، ریوی یا حتی دیابت ممکن است باعث تشدید بیماری‌های آنها شود. به همین دلیل در فصول سرد که ابتلا به آنفلوآنزا شایع‌تر است، شاهد افزایش میزان بستری این افراد در بیمارستان‌ها هستیم. با این حساب به این افراد در معرض خطر توصیه می‌شود نسبت به واکسیناسیون اقدام کنند. فراموش نکنید خانم‌های باردار بعد از سه ماهه اول بارداری، سالمندان، کودکان زیر شش سال، بیماران قلبی و عروقی، ریوی مزمن، HIV، دیابتی، بیمارانی که برونشیت مزمن یا آسم دارند، افراد پیوند عضو شده، همه بیمارانی که بیماری‌های مزمن صعب‌العلاج یا نقص ایمنی دارند، افرادی که شیمی درمانی می‌شوند، افرادی که سرطان خون داشته و در حال بهبود هستند، افرادی که کورتون مصرف می‌کنند و رادیوتراپی می‌شوند و... حتما باید نسبت به تزریق واکسن آنفلوآنزا تحت نظر پزشک اقدام کنند، اما تزریق واکسن آنفلوآنزا به صورت خودسرانه اصلا توصیه نمی‌شود چون می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

مقابله با ویروس‌های پاییزی

این متخصص بیماری‌های داخلی با تاکید بر ضرورت واکسیناسیون علیه آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر ادامه می‌دهد: معمولا هر سال از نیمه شهریور ماه، توزیع واکسن آنفلوآنزا شروع می‌شود و بهترین زمان تزریق هم ابتدای فصل سرما و پیش از شیوع ویروس یعنی ماه مهر و آبان است. البته برخلاف باور عموم واکسن آنفلوآنزا در برابر سرماخوردگی ایمنی ایجاد نمی‌کند و نباید این دو بیماری را یکسان تصور کرد. حتی این باور که افراد فقط سالی یک تا دو بار سرما می‌خورند اشتباه است. یادتان باشد از آنجا که بیش از 200 ویروس مختلف برای ابتلا به سرماخوردگی وجود دارد، با هر بار ابتلا باید پادتن مختص آن ساخته شود و برای همین یک فرد در طول زندگی خود به طور متوسط 50 بار به سرماخوردگی مبتلا می‌شود و لزوما فرمول خاصی برای ابتلا وجود ندارد. البته در این فصل شست‌وشوی مداوم دست‌ها با شوینده‌های مناسب و آب باعث قطع زنجیره انتقال عفونت ویروسی بیماری فوقانی دستگاه تنفسی می‌شود، اما در صورت نبودن آب و صابون می‌توانید از ژل‌های ضدعفونی کننده که بر پایه الکل هستند استفاده کنید.

وقتی تزریق واکسن ممنوع می‌شود

به گفته دکتر عزتیان تزریق واکسن آنفلوآنزا عوارض زیادی ندارد و درد در محل تزریق، قرمزی و تهوع از عمده عوارض است و دو هفته پس از تزریق واکسن آنفلوآنزا در بدن تاثیر می‌گذارد. در این میان کم نیستند افرادی که فکر می‌کنند بعد از زدن واکسن، دچار آنفلوآنزا می‌شوند. باید بدانید ویروس‌های موجود در واکسن آنفلوآنزا هم غیرفعال‌‌شده و هم غیرعفونی هستند و در کل واکسن حاوی هیچ نوع ویروسی نیست. بنابراین افراد بی‌آن که به آن مبتلا شوند می‌توانند واکسن را بزنند. همچنین تزریق واکسن آنفلوآنزا برای بعضی افراد ممنوع است. به عنوان مثال، افرادی که آلرژی شدید به تخم‌مرغ دارند، بچه‌های زیر شش ماه و کسانی که قبلا سابقه واکنش‌های آلرژیک شدید به واکسن آنفلوآنزا دارند، نباید این واکسن را بزنند. از طرفی افرادی که از تب شدید رنج می‌برند، بهتر است برای زدن این واکسن تا زمان فروکش کردن تب صبر کنند. از طرفی نوع تزریقی این واکسن نه تنها در بارداری ممنوع نیست بلکه بر تزریق آن توصیه می‌شود، اما شکل اسپری بینی آن نباید در دوران بارداری استفاده شود.

حواستان به اوریون باشد

با فرا رسیدن ماه مهر و بازگشایی مدارس، اوریون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مسری ویروسی است که اغلب بچه‌هایی را مبتلا می‌کند که یا واکسینه نشده‌اند یا واکسیناسیون آنها کامل نبوده است و تا زمانی که تورم غده بزاقی کاملا فروکش نکرده باشد، خطر سرایت به دیگران وجود دارد برای همین بیشتر بچه‌های همسن و همبازی با هم مبتلا می‌شوند.

بر این اساس، واکسن اوریون همراه با واکسن سرخک و سرخجه در مجموعه‌ای به‌نام MMR به کودکان تزریق می‌شود. به همین دلیل هم بهترین راه کنترل بیماری اوریون، تزریق واکسن است که باید والدین آن را جدی بگیرند؛ بویژه وقتی یکی از همکلاسی‌ها مبتلا شود، اما روش پیشگیرانه دیگری به دلیل دوره نهفتگی بیماری وجود ندارد.

پریسا اصولی

جام‌جم