خیانت، عامل جذب مخاطب نیست

متاسفانه در سال‌های گذشته، تفکر و اندیشه‌ای در سینما جاری بود و بعضی فیلمسازان گمان می‌کردند با اشاره به مسائل کم‌پیدا و ناپیدا و چالش‌برانگیزی مثل خیانت، می‌توانند تماشاگر بیشتری جذب کنند و در گیشه موفق شوند. بنابراین سراغ خط قرمزها و برخی ممنوعیت‌ها رفتند. نمایشنامه یعقوبی هم متاثر از این شرایط نوشته و اجرا شد، اما حالا که این موضوع تبدیل به فیلم شده، دیگر موضوع خیانت، خریداری ندارد و کمتر کسی برای دیدن این فیلم‌ها به سینما می‌رود. درواقع دیگر خیانت، عامل جذب مخاطب نیست. آن چیزی که برای تماشاگر مهم است و عامل جذب او می‌شود، قصه و ساختار نو است. البته باید به این نکته اشاره کرد که خیانت، یکی از مسائل مطرح شده در فیلم است و ما در «خشکسالی و دروغ» با موضوعاتی مثل دروغ، ریا و پنهان‌کاری هم روبه‌روییم.

این منتقد همچنین می‌گوید: اقتباس از روی آثار نمایشی و ادبی در کشور ما سابقه دیرینی دارد، اما موفقیت‌های زیادی در این زمینه به دست نیامده است. یعنی معمولا آثاری که بر مبنای داستان‌های کهن و به روز و معاصر ادبی تبدیل به فیلمنامه و فیلم شده‌اند، خیلی در کشور ما موفق نبوده است و فقط در این عرصه می‌توان از نمونه‌های اندک موفقی مثل «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی اشاره کرد که برمبنای داستان «داشتن و نداشتن» نوشته ارنست همینگوی نوشته و ساخته شده است.

او می‌افزاید: اما در زمینه تبدیل آثار نمایشی به فیلم‌ها، افراد توانایی چون بهرام بیضایی را سراغ داریم، البته برخی اقتباس‌های سینمایی او هم از روی نمایشنامه‌ها و نمایش‌های موفق خودش مثل «مرگ یزدگرد» بوده است. «خشکسالی و دروغ» هم در این دسته جا می‌گیرد و پدرام علیزاده آن را برمبنای نمایشنامه‌ای به همین نام نوشته محمد یعقوبی، ساخته است. آن کار، نمایش موفقی بود و بازیگران خوبی در آن بازی می‌کردند. یکی از امتیازات این فیلم این است که خود یعقوبی به عنوان نویسنده نمایشنامه، در کنار کارگردان حضور داشت.

آذین ادامه می‌دهد: کارگردان فیلم سعی می‌کند ضمن حفظ ویژگی‌های نمایش، از ساختار سینمایی و جذاب هم بهره ببرد. با این حال فیلم باوجود برخی موفقیت‌ها، چندان نمی‌تواند موفقیت نمایش را تکرار کند، چرا که متن اولیه برای تئاتر نوشته شده و با ذات هنر نمایش عجین است و بسیاری از دیالوگ‌ها و میزانسن‌ها خاص تئاتر است. برای همین در بهترین حالت می‌توان گفت ما با یک تئاتر سینمایی روبه‌روییم.

جبار آذین

منتقد و نویسنده سینما