به گزارش جام جم، همچنان که نزول و سقوط قدرتها هم تابع قوانین ثابتی است که خداوند این قوانین را وضع کرده و در هر زمان و هر مکانی از دنیا این قوانین تحقق پیدا کند قطعا این ظهور یا سقوط اتفاق میافتد، بنابراین اینطور نیست که ما فکر کنیم قدرت گرفتن یک دولت دیگر موجب نزول و سقوط یک دولت دیگری بشود. واقعیت این است که در روابط بینالملل، دولتی که به قدرت بالاتر میرسد حتما دارای شرایطی بوده که توانسته به قدرت بالاتر برسد، اگرچه ممکن است بتدریج در موقعیت برتر بتواند تاثیرگذاری بیشتری در سقوط دولتهای دیگر داشته باشد، ولی لزوما همیشه اینچنین نیست.
از طرف دیگر اینکه هم تاریخ بشر به اثبات رسانده و هم اینکه آموزههای ادیان به طور قاطع اعلام میکنند که نظامهای مبتنی بر ظلم و غصب و فساد حتما دیر یا زود ساقط میشود و اینطور نیست که ما فکر کنیم که یک نظام استکباری فاسد بتواند برای همیشه بماند قطعا این اراده پروردگار است که چنین دولتهایی ساقط میشوند، اما اینکه در چه زمانی و چگونه در اختیار بشر نیست.
دولتهای دیگر مقدار بسیار محدودی میتوانند در ظهور و افول قدرتهای دیگر تاثیرگذار باشند آنهم البته تابع شرایطی است.
دولت ایالات متحده آمریکا بنابه نوشته تعدادی از نویسندگان آمریکایی به دلیل شرایط داخلی خود تقریبا بسیاری از عوامل بقای خود را از دست داده، بنابراین در یک شیب سقوط قرار گرفته و این شیب در مقاطعی ممکن است کند یا تند باشد، اما در هر حال آنچه در 20 سال گذشته جهان شاهدش بوده این که نظام آمریکا نسبت به گذشته رو به ضعف و سقوط حرکت میکند.
حالا چه به لحاظ اقتصادی و چه فرهنگی و اخیرا مشاهده میکنید به لحاظ سیاسی رقابتهای ریاست جمهوری آمریکا کاملا این افول را میتوان مشاهده کرد.
به گونهای که اگر مقایسه کنیم دورههای مختلف انتخابات را در گذشته شاهد این هستیم که در هر دوره نسبت به گذشته این افول اتفاق افتاده و در دوره اخیر این افول شتاب بیشتری گرفته است. دولتهای دیگر میتوانند احیانا کمی تاثیرگذار باشند در شدت بخشیدن به این ظهور و افول داشته باشند.
نقش عوامل داخلی در افول قدرت آمریکا
برخی معتقدند افزایش قدرت چین تهدیدی است برای آمریکا و میتوانیم در این راستا یکی از عوامل افول قدرت آمریکا را افزایش قدرت چین بدانیم. اما باید بگویم که نظام آمریکا در جریان افول قرار گرفته علاوه بر عوامل داخلی برخی عوامل خارجی ممکن است سرعت افول آمریکا را بیشتر کنند، ولی علت اصلی عوامل داخلی هستند. یعنی فساد ظلم و کفر نظام آمریکا قطعا موجب سقوطش میشود.
در گذشته آمریکا از کشورهای مختلف توانسته با استثمار یا بهرهکشی از شرایط ویژه یا محروم کردن آنها از حقوقشان به قدرت فوقالعادهتری برسد حال که دولت چین و امثال دولت چین دولت هند یا دولتهای دیگر توانستهاند بر منافع خودشان تسلط کامل پیدا کنند و مانع سلطهطلبی و استثمار آمریکا شوند طبیعی است که در تسریع افول آمریکا موثر خواهد بود.
در مورد تاثیر نتایج انتخابات آمریکا بر کشوری مانند چین نیز باید گفت انتخاب هر یک از دو کاندیدای مطرح آمریکا تاثیر چندان زیادی برای چین ندارد؛ زیرا که دولت چین با توجه به سیاستها و مدیریت خودش راه خودش را پیش گرفته و به این ترتیب تاثیرگذاری چندانی نخواهد داشت.
نهایتا اینکه ممکن است یکی از این دو رئیسجمهور آینده احیانا در رفتارهای سیاسی بینالمللی موضعی ملایمتر یا خشنتر داشته باشد والا نمیتواند تهدید جدی برای چین باشد. تحولات آمریکا نمیتواند تاثیرگذاری بسیاری حداقل در این مقطع که چین به یک ثبات و اقتدار رسیده داشته باشد
افرادی که افزایش قدرت چین را تهدیدی برای آمریکا میدانند معتقدند آمریکا و چین باید به عنوان دو قدرت معارض عمل کنند و بنابراین ارتقای هرکدام از این دو قدرت بر ضد دیگری خواهد بود، ولی اگر چین یک سیاست آرام و منطقی و در واقع مسالمتجویانهای داشته باشد لزوما چنین اتفاقی واقع نمیشود ضمن اینکه دولت آمریکا هم کاملا این موضوع را متوجه شده که مانند گذشته بهراحتی نمیتواند علیه کشوری مانند چین وارد درگیری شود.
جواد منصوری / سفیر پیشین ایران در چین
ضمیمه جام سیاست
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد