شتر به عنوان یکی از پر سودترین دام های موجود در استان کرمان اما به جایگاه پرورش صنعتی نرسیده است و با وجود پتانسیل های اقتصادی بالقوه ای که دارد اما هنوز هم حمایت های لازم از سوی مسئولان برای توسعه سنتی پرورش این دام در استان انجام نشده است.
هر چند مردم به گوشت و محصولات لبنی شتر به دلیل بکر بودن این محصول رغبت نشان می دهند اما دامداران با دو دلی به این صنعت نگاه می کنند.
با این وجود برخی از سود جویان از خلاء نظارتی و بهداشتی موجود در استان کرمان استفاده کرده و طی روزهای اخیر سعی در توزیع شیر شتر به صورت سنتی در بازار دارند در حالیکه این محصول به هیچ عنوان مراحل بهداشتی را طی نکرده است.
قاچاق دام از کشورهای شرقی به سمت بازار داخلی نیز همچنان ادامه دارد و سلامت دام های داخلی و مصرف کنندگان را تهدید می کند.
هم اکنون روزانه نزدیک به ۸۰۰ هزار لیتر شیر شتر به صورت غیر پاستوریزه وارد بازار می شود که منبع اصلی تولید این شیرها نیز شرق و جنوب کرمان هستند.
معمای ساده شیرهای فاسد
مسافت طولانی این محصول تا بازار اصلی یعنی کرمان سبب می شود مدت زیادی این شیرها در خودروهای حمل شیر که فاقد یخچال نیز هستند بمانند و فاسد شوند.
نکته بسیار جالب اینکه فروشندگان شیر نیز که از این موضوع اطلاع دارند به مردم تاکید می کنند این شیر را بدون جوشاندن مصرف کنند و این بهانه را مطرح می کنند که شیر پس از جوشاندن خواص خود را از دست می دهد، اما در واقعیت شیر به دلیل طی مسافت طولانی فاسد شده و نه تنها خاصیت خود را از دست داده بلکه حاوی میکروب های خطرناک است.
در صورت جوشاندن شیر احتمال اینکه مردم متوجه فساد شیرشوند زیاد است و شیر فروشان می خواهند مردم از این امر مطلع نشوند.
کارشناسان از سوی دیگر هشدار می دهند که حتی اگر این شیر دچار فساد نشده باشد به دلیل عدم پاستوریزه بودن با ریسک فاکتور بسیار بالا حاوی عوامل انتقال تب مالت به مصرف کننده است و مواردی مشکوک به این بیماری نیز در کرمان دیده شده است.
همین امر باعث شده که مدیرکل دامپزشکی استان کرمان در معدودهشدارهایش به مردم، تاکید کند که توزیع سنتی محصولات و فرآورده های دامی می تواند منجر به شیوع بیماری های مشترک بین انسان و دام شود.
حسین رشیدی گفت: این نوع مصرف غیر اصولی و غیر بهداشتی می تواند سلامت مصرف کننده را به صورت جدی مورد تهدید قرار دهد.
وی تاکید کرد: تاکید ما استفاده از محصولات پاستوریزه و استریلیزه است و اگر مردم به هر دلیل تمایل به استفاده از سیستم سنتی دارند باید حتما قبل از مصرف شیر را بجوشانند.
جوشاندن علاوه بر از بین بردن تب مالت فساد شیر را نمایان می کند
وی گفت: متاسفانه توزیع کنندگان شیر شتر به مردم می گویند شیر را نجوشانید و دلیل آن ها این است که خاصیت شیر از بین می رود در حالیکه جوشاندن شیر موجب نمایان شدن نشانه های فساد نهفته در شیر می شود.
رشیدی از سوی دیگر تاکید کرد که دام ها شاهد بروز بیماریهایی هستند که بین انسان و دام مشترک است از جمله این بیماری ها می توان به تب مالت اشاره کرد که سلامت فرد مصرف کننده را با خطر بسیار جدی مواجه می کند.
وی به توزیع کنندگان نیز هشدار داد در صورت مشاهده توزیع و یا انتقال غیر اصولی این محصول با مسببان برخورد قانونی انجام می شود و گروه های نظارتی با جدیدت فضا را رصد می کنند.
وی گفت: ترغیب مشتریان به نجوشاندن شیر در واقع نوعی اغفال مشتریان برای سود اندوزی و به خطر انداختن سلامت جامعه است.
یک کارشناس دامپزشکی اظهارداشت: طی روزهای اخیر شاهد فروش گسترده شیر در سطح شهر کرمان هستیم که اقدام به فروش شیر با ریسک بیماری مشترک بین دام و انسان می کنند.
جواد نگارستانی می افزاید: مردم باید بدانند شیر شتر در واقع اختلاف و خاصیت مجزایی نسبت به سایر محصولات دامی ندارند اما دقیقا همان مخاطرات شیر سایر دام ها را دارد.
وی تصریح کرد: شهرستان کرمان با مکان های تولید شیر در شرق و جنوب کشور فاصله طولانی دارد و انتقال شیر به خصوص با ماشینهایی که دارای یخچال نیستند مخاطره انگیز است.
نگارستانی ادامه داد: اکیپ های دامپزشکی به صورت جدی توزیع این محصول را مورد رصد قرار می دهند و از مردم هم می خواهیم از محصولات لبنی پاستوریزه استفاده کنند.
وی گفت: در واقع جمع آوری این محصول بسیار زمان بر است چون شیر شتر در دامداری ها در حجم بالا تولید نمی شود و امکان فساد محصول بسیار بالا است.
نگارستانی افزود: از مردم می خواهیم این شیر را حتما پس از جوشاندن استفاده کنند و در صورتیکه روی شیر دچار بریدگی شد اطمینان حاصل کنند که این محصول خراب شده است.
وی بیماری تب مالت را جدی دانست و افزود: این بیماری بسیار خطرناک است و می تواند سلامت مصرف کننده را با خطر جدی مواجه کنند.
مردم تب مالت را جدی بگیرند
وی در خصوص تب مالت گفت: این بیماری یک بیماری عفونی است که از طریق باکتری بروسلا منتقل می شود از مردم درخواست داریم که در صورت مشاهده مراکز توزیع غیر بهداشتی شیر مراتب را به دامپزشکی کرمان اطلاع دهند.
علی عظیم زاده، یکی از دامداران کرمانی اظهارداشت: هنوز پرورش شتر در کشور به جایگاه صنعتی نرسیده است اما متاسفانه با وجود سود هنگفتی که پرورش شتر دارد مورد توجه مسئولان قرار نگرفته است.
وی تصریح کرد: این حیوان در شرایط سخت نیز می تواند پرورش یابد و از کمترین نهاده های تولید برخوردار است.
عظیم زاده افزود: با توجه به خشکسالی در استان کرمان پرورش این حیوان از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار است.
ساز و کاری در خصوص پرورش شتر وجود ندارد
وی ادامه یافت: زرند، راور، رودبار، ریگان و فهرج از مهمترین قطبهای تولید دام هستند که اکثرا دام ها در صحرا چرا می کنند و هیچ ساز و کاری در این زمینه وجود ندارد.
وی افزود: محصولات تولیدی از این صنعت در کشورهای حاشیه خلیج فارس بازار خوبی دارد اما هیچ ساز و کاری برای تولید گوشت و محصولات لبنی آنها وجود ندارد و تولید کنندگان این نوع دام هیچ زمینه ای برای کار ندارند.
وی گفت: در این بخش در ظرفیتی معادل ۴ برابر وضعیت فعلی وجود دارد اما از مسئولان این سوال را دارم برای تولید و توزیع بهداشتی تولیدات شتر چه کاری انجام داده اند، در واقع به جز واکسیناسیون شتر آن هم زمانی که رسانه ای شود هیچ اقدامی دیگری برای بهداشت شترها انجام نمی شود.
این دامدار افزود: شتر بر خلاف سایر دام ها که از انواع هرمون و علوفه های مختلف پرورش می یابند اما در استان کرمان در بیابان رها می شوند و از گیاهان بیابانی تغذیه می کنند و پرورش کاملا ارگانیک است.
وی افزود: هر نوع محصول ناشی از پرورش شتر در واقع تولید محصول کاملا ارگانیک است به همین دلیل مردم برای مصرف این فراورده ها راغب هستند.
وی از مسئولان خواست راهکاری برای حل مشکل توزیع شیر اتخاذ کنند نه اینکه جلوی توزیع را بگیرند بلکه باید راه حلی پیدا کنند.
وی افزود: هیچ کارخانه شیری در استان کرمان اقدام به پاستوریزه این محصول نمی کنند از مسئولان می خواهیم به جای انتخاب ساده ترین راه که جلوگیری از توزیع است به سمت ایجاد ساز و کاری بهداشتی برای توزیع شیر شتر حرکت کنند.
دامداران از مسئولان دامپزشکی استان کرمان انتظار دارند سیاست های اتخاذ کننده که مشکل تولید کنندگان را برطرف کنند.
