به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از مهر، حجت‌الاسلام محمد مسجد جامعی، عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه و مشاور عالی دانشگاه ادیان و مذاهب است که مدتی سفیر ایران در مراکش و واتیکان بوده و مدیرکلی فرهنگی وزارت خارجه را هم تجربه کرده است.
او به عنوان کسی که تجربه زندگی در کشورهایی مانند واتیکان و مراکش را داشته و توانسته در دانشگاه پیزای ایتالیا مدرک دکترای در رشته ژئوپلیتیک بگیرد، به جلسه شامگاه سه‌شنبه بنیاد قم‌پژوهی دعوت شد تا درباره راه‌های احیای بافت تاریخی قم با استفاده از تجارب واتیکان و مراکش صحبت کند.
حجت‌الاسلام مسجد جامعی در ابتدای سخنانش ایران را کشوری استثنایی توصیف کرد که تا کسی کشورهای دیگر جهان را ندیده و نشناخته باشد، استثنایی بودنش را باور نمی‌کند.
وی با بیان اینکه مشکل این است که خود ایرانی‌ها به این استثنایی بودن و ثروت‌هایی که وجود دارد توجهی ندارند، اظهار کرد: معماری ما و هنرهای دینی ما حتی شهرسازی ما و خانه‌سازی قدیم ما ویژگی خاصی دارد که چندان قابل توصیف نیست.
سفیر سابق ایران در واتیکان با اشاره به وجود بناهای متعدد مذهبی در کشورهای مختلف گفت: بدون شک یکی از متعادل‌ترین، چشم نواز ترین و با روح‌ترین اثرهای معماری دینی در ایران وجود دارد.
شاهکار معماری در حرم حضرت معصومه(س)
وی صحن اتابکی حرم حضرت معصومه(ص) را به عنوان یک مثال ذکر کرد و اظهار داشت: این صحن یک شاهکار هماهنگی، رنگ، تناسب ابعاد و القای نیرومند معنویت را دارد.
حجت‌الاسلام مسجد جامعی با بیان اینکه هیچ ملتی مانند ایران این مقدار ولع به تخریب تاریخ خودش ندارد اضافه کرد: مراکش در ابعاد گوناگون از ایران عقب مانده‌تر است اما اگر حتی دولت اهتمام ویژه به حفظ آثار تاریخی نداشته باشد، مردم این ولع را برای تخریب تاریخ ندارند.
وی گفت: به عنوان مثال بخش قدیم شهر فاس در مراکش ثبت جهانی شد و مردم واقعاً این بخش قدیمی را هیچ تغییری نمی‌دهند اما در کشور ما گاهی یونسکو باید به ما فشار وارد کند که ساخت و سازها را در شهری مانند اصفهان کنترل کنیم.
وی معتقد است؛ در زمینه مسائل فلسفی کلامی و اصول فکری ایران به مراتب از دیگر کشورها قوی‌تر است ولی ما توان عرضه رانداریم و دچار یک نوع خود کم بینی هستیم.
مشاور عالی دانشگاه ادیان و مذاهب افزود: ما روی یک ثروت تاریخی فوق العاده غنی نشستیم که احساسی نسبت به او نداریم بلکه ولعی داریم که زودتر خرابش کنیم.
نسلی که مسئولیت‌پذیر نیست
وی با اشاره به اینکه نسل ما در مقایسه با گذشته بسیار پس رفت داشته، خاطرنشان کرد: شما هیچ ساختمان قدیمی نمی‌بینید که در ساخت آن بی مبالاتی شده باشد. تمام ساختمان‌هایی که در زمان قاجار ساخته شده با اینکه در اوج فقر کشور بنا شده اما کیفیت خاصی دارد که نمونه‌اش صحن اتابکی حرم مطهر یا مسجد آقا بزرگ کاشان است.
مسجد جامعی گفت: حتی امام زاده‌هایی که در روستاها وجود دارد در آن زمان بر اساس محاسبات دقیق ساخته شده و از نظر محیط زیستی، تهویه، گرما و سرما، زیبایی و تناسب بی عیب و نقص است.
وی معتقد است در حال حاضر میزان ثروت و امکانات ما از گذشته بسیار بیشتر است اما همه چیز نیمه کاره، نامناسب و بدون توجیه است.
مشاور عالی دانشگاه ادیان و مذاهب افزود: مثل اینکه همیشه عجله است و همیشه هدف سریع انجام دادن کار است اما کیفیت کاملاً فراموش شده است.
وی ادامه داد: خیلی عجیب است که کشوری در طی چهار نسل این مقدار با آن احساس مسئولیت فاصله گرفته باشد جای تعجب است.
جلوگیری از توسعه قم
مسجد جامعی با اشاره به اهمیت سازمان‌های مردم نهاد در دنیای امروزی از بنیاد قم‌پژوهی خواست در موضوعاتی مانند از بین رفتن بافت تاریخی قم یا مسائل زیست محیطی از مسئولان مطالبه‌گری کند.
وی با اشاره به اهمیت حفظ میراث تاریخی کشور و شهر قم ابراز کرد: مقدار زیادی از اشیای فوق العاده نفیس در انبار موزه آستان قدس قرار دارد. این اشیا در معرض نابودی قرار دارد و باید برای حفاظت از آن‌ها فکری کرد.
سفیر سابق ایران در واتیکان همچنین به مشکلات زیست محیطی شهر قم اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد قم ظرفیت پذیرش این حجم از جمعیت را ندارد و باید مسئولان از توسعه شهر جلوگیری کنند.
وی افزود: جغرافیای شهر قم ایجاب می‌کند که حداقل ۵۰۰ هزار نفر در این شهر زندگی کنند تا چرخه‌های طبیعی پاسخگوی جمعیت باشند.
