سایه سنگین دلار بر کالاهای اساسی

فعالان اقتصادی و مردم در سال جاری انتظار کاهش قیمت‌ها و بازگشت رونق را به اقتصاد کشور داشتند، اما نوسانات اخیر دلار موجب صعودی شدن قیمت کالاهای اساسی و بهانه جدیدی برای تحمیل گرانی بر مردم شده است.

به گفته کارشناسان، در صورت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی اقتصاد کشور به قیمت دلار، دیگر هر تکانه در بازار ارز، بر قیمت مواد غذایی تاثیر نمی‌گذارد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، 28 شهریور امسال در همایش سراسری فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب بر ضرورت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به دلار آمریکا تاکید و خاطرنشان کردند: اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد.

کالاهای اساسی روی پله صعود

محمد آقاطاهر، رئیس اتحادیه بنکداران تهران درباره تأثیر افزایش نرخ دلار بر مواد غذایی به خبرنگار ما گفت: سنت بازار ایران به دلیل وابستگی به واردات آنچنان است که کوچک‌ترین تحول در نرخ ارز می‌تواند بازار کالاهای اساسی ایران را با چالش مواجه کند.

وی تاکید کرد: شاید برخی براین اظهارنظر، خرده بگیرند که بسیاری از کالاهای اساسی داخل ایران تولید می‌شوند و تنها بخش‌های کوچکی به خارج وابسته است؛ اما نکته این‌است که حتی همان تولیدات داخل نیز به نوعی وابسته به دلارهای نفتی یا نوسان‌های بین‌المللی هستند.

آقاطاهر درباره میزان وابستگی برخی از اقلام موجود در این صنف افزود: برنج، روغن، کره و شکر، بخشی از حبوبات و چای جزو اقلام وارداتی هستند که تأثیر نوسان‌های دلار روی این اقلام بسیار زیاد و سریع است، اما در بخش‌های دیگری مثل لبنیات، خشکبار و غلات میزان وابستگی، غیرمستقیم است و زمان اثرگذاری قیمت دلار در این بازار طولانی‌تر است، اما صفر نیست.

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، می‌گوید وقتی قیمت کالاهای وارداتی بواسطه افزایش نرخ دلار افزایش می‌یابد، کالاهای داخلی هم تمایل به همسویی با قیمت واردات می‌گیرند و در مجموع کل بازار به سمت افزایش قیمت حرکت خواهد کرد.

گرانی هزار تومانی برنج

در همین زمینه، مسیح‌ کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به تأثیرپذیری قیمت برنج وارداتی از نرخ دلار به جام‌جم گفت: افزایش نرخ دلار در بازار مستقیم روی قیمت تمام‌شده برنج وارداتی تاثیرگذار است به همین دلیل در صورت ادامه روند فعلی، باید منتظر افزایش قیمت حداقل یک هزار تومانی برای برنج وارداتی باشیم.

وی تاکید کرد: قیمت تمام‌شده دلار برای واردکنندگان برنج بالاتر از نرخ تابلوی صرافی‌هاست، چون واردکنندگان باید نرخ دلار حواله‌ای را مبنای محاسبه خود قرار دهند که تقریبا یکصد تومان بالاتر از نرخ اسکناس در بازار است.

کشاورز افزود: قیمت هر دلار برای واردکنندگان از ابتدای امسال حدود 27 درصد افزایش یافته است که اگر برای برنج وارداتی حدود 4700 تومان محاسبه کنیم، می‌بینیم در خوشبینانه‌ترین حالت، قیمت برنج وارداتی نزدیک به 6000 تومان خواهد شد.

وابستگی 20 درصدی لبنیات به نرخ ارز

از سوی دیگر، رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی میزان تأثیرپذیری صنعت لبنیات را از نرخ ارز تقریبا 20 درصد اعلام کرد و به جام‌جم گفت: این صنعت به طور مستقیم با نوسانات نرخ ارز در بازار در ارتباط نیست، اما قیمت دلار به طور غیرمستقیم در این محصولات تأثیرگذار است.

وی ادامه داد: قیمت نهاده‌های تولید شیر خام و بسته‌بندی به طور مستقیم با قیمت دلار ارتباط دارد.

این مقام صنفی تصریح کرد:گرچه در شرایط فعلی تولیدکنندگان به افزایش قیمت تمایلی ندارند و به نوعی نهادهای قانونی باید هرگونه افزایش قیمت را تائید کنند، اما با توجه به افزایش هزینه‌های تولید بالاخره در یک دوره مشخص مجبور به اعمال نرخ‌های جدید برای محصولات خواهیم شد.

وی با اشاره به افزایش قیمت کره در بازار گفت: از آنجا که بخش قابل توجهی از کره موردنیاز کشور وارداتی است، تأثیرپذیری سریع‌تری نسبت به دیگر محصولات لبنی در برابر تغییرات نرخ دلار داشته است و به همین دلیل طی هفته‌های گذشته قیمت کره افزایش پیدا کرد.

به اعتقاد این مقام صنفی، اگر روند افزایش نرخ ارز باز هم ادامه داشته باشد، جو روانی موجود و تأثیرگذاری آن در بخش‌های دیگر صنعتی که تأمین‌کننده کالا یا ماده اولیه صنایع لبنی هستند، می‌تواند عامل افزایش مجدد قیمت لبنیات باشد.

لوازم خانگی در مدار صعود

در همین حال حبیب‌الله انصاری، دبیرکل و رئیس ستاد برنامه‌ریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، درباره تأثیرپذیری صنعت لوازم خانگی از نرخ ارز به خبرنگار ما گفت: قطعات الکترونیکی و برخی مواد اولیه اصلی تولید لوازم خانگی مثل ورق فولادی، وابستگی قابل توجهی به قیمت دلار دارند، بنابراین با هرگونه نوسان در نرخ برابری ریال و دلار این صنعت بسرعت واکنش نشان خواهد داد.

وی، افزایش قیمت لوازم خانگی را در آینده نزدیک، دور از ذهن ندانست و افزود: تأثیرگذاری میان‌مدت نوسان‌های دلار در هفته‌های اخیر به این دلیل است که بسیاری از کارخانه‌ها مواد اولیه موردنیاز خود را برای یک دوره مشخص تهیه کرده‌اند که با توجه به رکود موجود این دوره زیاد بلندمدت نیست، بنابراین در میان‌مدت با اتمام مواد اولیه قبلی و نیاز به خریدهای مجدد، افزایش قیمت دور از انتظار نیست.

محمد طحانپور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران نیز در این زمینه به خبرنگار ما گفت: طی یک یا دو هفته گذشته به دلیل نوسان نرخ ارز، قیمت انواع لوازم خانگی بین 5 تا 7 درصد افزایش قیمت داشته است.

تأثیر در صنعت روغن نباتی

از سوی دیگر داریوش محمودی، دبیر انجمن صنایع روغن نباتی با اشاره به وابستگی بیش از 90 درصدی این صنعت به واردات نهاده‌ها یا روغن خام به خبرنگار ما گفت: هرگونه نوسان قیمت در نرخ برابری دلار با ریال به طور مستقیم بر تعیین قیمت محصول نهایی تاثیرگذار است.

وی افزود: صنعت تولید روغن نباتی علاوه بر این‌که وابستگی بالایی به ماده اولیه تولید دارد، در بخش‌های دیگر تولید نیز وابستگی می‌تواند عاملی در افزایش قیمت تمام‌شده باشد. به عنوان مثال قیمت حلب، مقوا و برخی مواد شیمیایی موردنیاز در این زمینه می‌تواند تأثیر بیشتری را ایجاد کند.

افزایش نرخ ارز، گرانی مواد غذایی را در پی دارد

نماینده مردم رشت در مجلس با بیان این‌که دولت عکس‌العمل مناسبی نسبت به گرانی ارز نداشته است، گفت: بسیاری از مواد اولیه غذایی ما وارداتی است، بنابراین با افزایش نرخ ارز بدیهی است که نرخ مواد غذایی نیز با افزایش روبه‌رو می‌شود.

جبار کوچکی‌نژاد در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت درباره تأثیر افزایش نرخ ارز بر واردات در بازار شب عید، افزود: با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری باید به سمت نظم اقتصادی حرکت کنیم، به این معنا که باید نرخ کالاهای غذایی بازار شب عید به نوعی تنظیم شود که شهروندان در این ایام با فشارهای اقتصادی روبه‌رو نشوند. وی ادامه داد: برای ثبات بازار غذایی شب عید، دولت نرخ ارز را کنترل کند تا نرخ‌گذاری در شب عید در شرایط متعادل و بهینه‌ای عملیاتی شود.

عماد عزتی