از سویی دیگر، یک فناوری دیگر نیز وجود دارد که میتواند نقش بسیار پررنگی در حمل و نقل خودکار و هوشمند در آینده داشته باشد. این فناوری چیزی نیست جز پهپاد. پهپاد وسیله پرنده خودکاری است که میتواند کاربردها و سودمندیهای فراوانی برای ما به همراه داشته باشد. با این که بسیاری از رسانهها معمولا توجه بیشتری به فناوری خودروهای هوشمند بدون راننده نشان میدهند، اما شاید نتوانند در رقابت با پهپادها در آینده نزدیک پیروز شوند. بیایید به بررسی چهار علت اصلی برتری پهپاد نسبت به خودروهای بدون راننده در آینده نزدیک بپردازیم.
علت اول: مزیتهای ارتفاع پایین نسبت به سطح زمین
مجموعه جادهها، بزرگراهها و پلهای معمولی و روگذر، همگی برای راننده انسانی طراحی شدهاند. جادهها و علائم راهنمایی کنونی ما شاید تفاوتی با جادهها و علائم راهنمایی یک قرن پیش نداشته باشد. اما اگر میتوانستیم خیابانها و جادهها را از نو طراحی کنیم، بیتردید رویه متفاوتی در پیش میگرفتیم. در این صورت میتوانستیم علائم راهنمایی هوشمندی طراحی کنیم تا به این ترتیب، جریان ترافیک به بهترین شکل ممکن مدیریت شوند.
واقعیت این است که یکی از اصلیترین موانعی که در مسیر هوشمندسازی خودروها وجود دارد، به طراحی این خودروها مربوط نمیشود، بلکه به طراحی یا بهینه سازی محیط اطراف آنها و نیز ارائه دادههای دقیق ارتباط دارد. برای نمونه این خودروها نیازمند دریافت نقشهای بسیار دقیق شامل وضع ترافیکی در مسیر پیش رو و البته برخورداری از شبکهای برای ارتباط با دیگر خودروهای بدون راننده هستند. همچنین طراحی الگوریتم خودروهای بدون راننده به طوری که بتواند در کنار خودروهای با راننده بخوبی به مسیر خود ادامه دهد کار بسیار دشواری است.
در مقابل، آسمان با ارتفاع پایین، قلمرویی است که هنوز چندان از آن استفاده نکردهایم. با گسترش استفاده از پهپادها، دولتها میتوانند شبکهها و قوانینی برای استفاده بهینه از این فرصت تدوین کنند. به این ترتیب میتوان امیدوار بود مسیرهای پرواز پهپاد به مراتب هوشمندانهتر و دقیقتر از شبکه خطوط مواصلاتی زمینی طراحی شوند.
علت دوم: فضای سهبعدی بهتر از فضای دوبعدی است
با این که مسیری که یک خودرو روی زمین طی میکند سادهتر از مسیر پرواز یک پهپاد است، اما مسیرهای زمینی، انعطافپذیری مسیرهای هوایی را ندارند.
خودروها در مسیر دوبعدی جادهها محدود هستند و صرفا میتوانند در آن به جلو و عقب یا چپ و راست بروند. اما پهپادها از آزادی عمل بیشتری برخوردارند و میتوانند در ارتفاع 400 پا (حدود 122 متر) از زمین براحتی در مسیرهای مختلف حرکت کنند. البته هر قدر که استفاده از پهپاد گسترش بیشتری یابد و پهپادهای بیشتری در آسمان به پرواز درآیند، باید مسیرهایی مشخص را برای آنها تعریف کرد تا به این ترتیب به موانع برخورد نکرده و خطراتی را برای مردم ایجاد نکنند. اما حتی با تعریف این محدودیتها، باز هم دست پهپادها برای جابه جایی در آسمان بازتر از خودروهای محدود به مسیرهای درون و برونشهری است.
علت سوم: مشارکت گسترده در طراحی پهپاد
شرکتهای خودروسازی از دیرباز به رقابت با یکدیگر پرداختهاند و البته طراحی فناوری خودروی بدون راننده نیز از این قاعده مستثنا نبوده است. فرآیند طراحی و ساخت خودروهای بدون راننده بسیار رقابتی بوده و معمولا به صورت محرمانه در این شرکتها صورت میگیرد و به همین دلیل دایره افراد مشارکتکننده در این رویه بسیار محدود است. همچنین معمولا اطلاعات و تجربه به دست آمده از این شرکتها در اختیار دیگر رقیبان قرار نمیگیرد که همین سبب کندشدن پیشرفت در این حوزه میشود.
در مقابل، تجربه نشان داده وجود پلتفرمهای باز موجب شتابگیری روند نوآوری میشود. منظور از پلتفرم باز، وجود بستری برای مشارکت افراد و شرکتهای مختلف در توسعه یک فناوری است. برای نمونه میتوان به پیشرفت سریع سیستم عامل اندروید اشاره کرد. بیتردید یکی از اصلیترین علل این پیشرفت سریع، مشارکت میلیونها برنامه نویس در تهیه انواع اپلیکیشن برای آن بوده است.
خوشبختانه پهپادها از این مزیت برخوردارند. امروزه هزاران برنامهنویس و طراح در سراسر جهان برای ساخت و بهبودبخشی به پهپادهای غیرنظامی به فعالیت مشغولند. این مشارکت سبب شتابگیری روند پیشرفت فناوری در این حوزه و در نتیجه پیشرفت سریع آن میشود.
علت چهارم: ارزان بودن فناوری گسترش استقبال عمومی
واقعیت این است که هزینه ورود یک شرکت به صنعت خودروسازی بسیار بالاست و از سویی دیگر، شرکتهایی جاافتاده و باسابقه در این حوزه حضور دارند که رقابت با آنها کار بسیار دشواری است. در مقابل پهپادهایی با قیمتهای مختلف در بازار وجود دارد و همین تنوع و البته پایین بودن قیمت سبب میشود توجه نوآوران بیشتری به این فناوری جلب شود. در واقع راهاندازی یک شرکت برای طراحی و ساخت پهپاد به مراتب کمهزینهتر از ورود به حوزه خودروهای بدون راننده است. به همین علت، شرکتهایی که به طراحی و ساخت پهپاد روی میآورند روزبهروز در حال افزایش هستند و همین میتواند به پیشرفت برقآسای این فناوری بینجامد.
این چهار علت بخوبی گویای آن است که سالها پیش از حضور گسترده خودروهای هوشمند و بدون راننده در جادهها، شاهد پرواز پهپادهایی در آسمان شهرهایمان خواهیم بود.
منبع: Forbes
مترجم: صالح سپهریفر
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد