ضرورت‌های ورود راهگشای رهبر انقلاب در انتصاب رئیس هیأت مؤسس دانشگاه آزاد

انتصاب دکتر علی‌اکبر ولایتی به سمت رئیس هیات موسس دانشگاه آزاد توسط رهبر معظم انقلاب، با بازسازی فرآیند قانونی مدیریت این دانشگاه، چالش یاد شده را مرتفع ساخت. در این یادداشت به بررسی مختصرآنچه رخ داد، پرداخته‌ایم.

1ـ دانشگاه آزاد اسلامی بزرگ‌ترین دانشگاه جهان به شمار می‌رود. این دانشگاه 450 واحد دانشگاهی، بیش از 1.5 میلیون دانشجو و حدود 30 هزار عضو هیأت علمی دارد. سرمایه مادی این دانشگاه نیز بیش از 600 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. لذا طبیعی است که حاکمیت و مسئولان ارشد نظام جمهوری اسلامی باید به این مسأله مهم در آموزش عالی کشور اهتمام ویژه داشته باشند.

2ـ ارکان دانشگاه آزاد اسلامی عبارتند از: هیات مؤسس، هیات امنا، رئیس دانشگاه و شورای دانشگاه.

3ـ با توجه به اساسنامه دانشگاه آزاد می‌توان دریافت که اهمیت انتخاب رئیس هیات امنا فراتر از آیین‌نامه داخلی است و لذا به صورت جداگانه به آن تصریح شده است.

4ـ اساسنامه دانشگاه آزاد از جهت چگونگی انتخاب رئیس هیات مؤسس، سکوت کرده است.

5 ـ باتوجه به ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی (رئیس فقید هیات مؤسس و هیات امنا) تشکیل جلسه هیات مؤسس با ابهام مضاعف مواجه می‌شود و قانونا مشخص نیست چه کسی مسئول دعوت و تشکیل جلسه است.

6 ـ با توجه به درگذشت سه نفر از اعضای هیات مؤسس و همچنین بر اساس برخی اخبار منعکس شده در شبکه های اجتماعی مبنی بر این که یک نفر از اعضای هیات مؤسس بر این باور است که در زمان حیات آقای هاشمی از تداوم عضویت در هیات مؤسس عذر خواسته و فعلا نیز انگیزه‌ای برای حضور مجدد ندارد ـ در صورت صحت این گزارش ـ تعداد اعضای حاضر هیات مؤسس به پنج نفر کاهش می‌یابد و ترکیب هیات مؤسس باید در هر حال مشتمل بر تعداد دو سوم اعضا یعنی شش نفر باشد؛ بنابراین تشکیل جلسه هیات مؤسس با این تعداد با مشکل قانونی مواجه است، مگر آن که شورای عالی انقلاب فرهنگی رأسا پس از گذشت سه ماه نسبت به تکمیل اعضای هیات مؤسس اقدام کند که طبیعی است این فترت و فاصله در فرآیند اداره‌ دانشگاه، یک چالش قانونی بزرگ محسوب می‌شود.

7ـ طبق اساسنامه جلسات هیات امنای دانشگاه آزاد با حضور اکثریت کل اعضا معتبر خواهد بود و در شرایط کنونی با توجه به انقضای دوره سه نفر از اعضای منتخب هیات امنا توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیز ارتحال رئیس هیات امنا (آیت‌الله هاشمی)، نصاب اکثریت کل اعضای هیات امنا نیز با مشکل مواجه می‌شود. مگر آن که هیات مؤسس پس از انتخاب رئیس جدید توسط مقام معظم رهبری یک نفر از اعضا‌ی خود را به‌عنوان جایگزین آیت‌الله هاشمی در هیات امنا مشخص کند و در نتیجه، نصاب لازم هیات امنا برای تشکیل جلسه تأمین شود.

با توجه به مراتب پیش گفته و اهمیت دانشگاه آزاد اسلامی، فقدان رئیس هیات مؤسس و امنا، و همچنین نظر به عدم امکان حل مشکل قانونی دانشگاه براساس مواد اساسنامه، وظیفه مدیریت عالی نظام اقتضا می‌کرد که برای حل این مشکل و بازسازی فرآیند قانونی مدیریت دانشگاه اقدام شود و شاید بتوان گفت مداخله‌ مدیریت عالی نظام در این زمینه نه تنها حق، بلکه تکلیف است.

سید یاسر جبرائیلی - پژوهشگر