بندبازی اردوغان میان ترامپ و ملک‌سلمان

دیروز در خبرها آمده بود که مایک پامپئو، رئیس جدید سازمان سیا، در نخستین سفر خارجی خود وارد ترکیه شده است. هدف از این سفر دیدار با مقامات ترکیه و گفت‌وگو درباره تحرکات حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه و فعالیت‌های جنبش فتح‌الله گولن عنوان شده است. این سفر یک روز بعد از گفت‌وگوی تلفنی بین اردوغان و ترامپ صورت می‌گیرد. گفت‌وگویی که رسانه‌ها گزارش دادند حول چهار محور بوده است. به گزارش ایرنا، در این مذاکره تلفنی، دو طرف در خصوص بحران سوریه، مبارزه با تروریسم، بازگرداندن فتح‌الله گولن از آمریکا به ترکیه و روابط دوجانبه مذاکره کردند. این ارتباط تلفنی 45 دقیقه طول کشید و در نخستین دقایق بامداد روز چهارشنبه انجام شد.

اردوغان در این مکالمه تلفنی با تاکید بر تقویت روابط دو جانبه دو متفق و متحد دیرین آمریکا و ترکیه، اظهار امیدواری کرد که روابط دو جانبه بیش از پیش تقویت شود. رئیس‌جمهور ترکیه در این مذاکره تلفنی همچنین خواستار خودداری آمریکا در حمایت از حزب اتحاد دموکراتیک سوریه و یگان‌های مدافع خلق سوریه شد. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نیز به نوبه خود، خواستار همکاری دو طرفه نزدیک در موضوعات منطقه‌ای شد و گفت: در رقه و الباب اقدام مشترک و همکاری نزدیک خواهیم کرد. در این مذاکره، دو طرف بر مبارزه با تروریسم و همکاری مشترک در منطقه و مسائل بین‌المللی و گسترش همکاری‌های اقتصادی دو جانبه تاکید و درخصوص دیدار دوجانبه مستقیم در آینده نزدیک توافق کردند.

اردوغان در ماه‌های آخر دولت اوباما، روابط تیره‌ای را با رئیس‌جمهور قبلی آمریکا داشت. از این‌رو امید زیادی برای بهبود روابط با دولت جدید داشته و تلاش می‌کند از فرصت به‌دست آمده برای تقویت ارتباط خود با واشنگتن استفاده کند. این درحالی است که ترکیه همچنین طی ماه‌های گذشته رابطه خود با روسیه را ترمیم کرد و دو کشور روسیه و ترکیه در مورد بحران سوریه به یک راهکار مشترک رسیدند. حال ترکیه امیدوار است با کسب حمایت دونالد ترامپ بتواند دست برتر را در بحران سوریه داشته باشد. یکی از نکات کلیدی که اردوغان و ترامپ را به هم نزدیک می‌کند مساله ایجاد مناطق امن در سوریه است که هر دو به آن اعتقاد داشته و برآن تاکید کرده‌اند. ایجاد منطقه امن در سوریه به معنای ایجاد فضایی برای اسکان آوارگان و نیز استقرار گروه‌های شورشی ضد دولت دمشق است. از این رو چنین طرحی بشدت از سوی دولت سوریه رد شده و مقامات روسی نیز نسبت به آن ملاحظاتی داشتند. در مجموع هدف اردوغان از همکاری با آمریکا پیگیری اهداف توسعه طلبانه‌اش در سوریه و استرداد فتح الله گولن است.

این رایزنی‌های سیاسی در حالی رخ می‌دهد که ارتش ترکیه همچنان به پیشروی‌های خود در خاک سوریه تحت‌عنوان عملیات سپر فرات ادامه می‌دهد و قصد دارد شهر الباب را به تصرف خود در آورد. طی روزهای گذشته نیروهای ارتش سوریه گفتند قصد دارند با محاصره شهر الباب اجازه ندهند که این شهر به تصرف ترکیه در آید. اما روز گذشته درخبرها آمده بود که گروه‌های ارتش آزاد سوریه (مخالفان اسد) خود را به ورودی‌های شهر الباب رسانده‌اند. شبکه المیادین می‌گوید در حملات ترکیه به شهر الباب هشت غیرنظامی کشته شدند. روز گذشته نیز اعلام شد دو سرباز ترکیه در این عملیات کشته شده‌اند. ترکیه می‌گوید هدفش حمله به گروه تروریستی داعش است اما بسیاری در اهداف ترکیه تردید دارند و بر این باورند که هدف اصلی ترکیه پاکسازی این مناطق از گروه‌های کردنشین و ایجاد مناطقی امن برای مخالفان سوری است.

هماهنگی با عربستان

دولت رجب طیب اردوغان همچنان تلاش می‌کند در محور کشورهای عرب نیز به پیشرفت‌هایی دست یافته و رابطه خود را با سعودی‌ها تقویت کند. دیروز اعلام شد نخستین جلسه شورای هماهنگی عربستان و ترکیه به ریاست عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در آنکارا برگزار شد. به گزارش ایرنا، الجبیر پس از دیدار با مولود چاوش اوغلو همتای ترک خود گفت: در مورد بیشتر مسائل منطقه‌ای میان ریاض و آنکارا توافق دیدگاه وجود دارد. وی نشست شورای هماهنگی میان دو کشور را مفید دانست و یادآور شد ملک سلمان و اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه تمایل به تقویت و تعمیق روابط دو کشور به نفع منافع دو ملت دارند. وزیر خارجه عربستان همچنین ادعا کرد توافق کشورش با طرف ترکیه‌ای درخصوص مقابله با مداخله منفی ایران در منطقه و حمایت آن از تروریسم است.

ادامه تصفیه‌ها در ترکیه

دولت ترکیه در ادامه سرکوب افراد مرتبط با فتح‌الله گولن که به گفته مقام‌های این کشور در کودتای 15 ژوئیه 2016 دست داشته است، قریب به 4500 کارمند دولتی دیگر را از کار برکنار کرد.

به گزارش آسوشیتدپرس، 2600 تن از افراد اخراج شده از وزارت آموزش هستند و بعد از آن بیشترین اخراجی‌ها متعلق به پلیس این کشور است. آنکارا می‌گوید این اقدام را به دلایل امنیتی انجام داده است. همچنین کارمندانی از تلویزیون دولتی ترکیه، دادگاه تجدیدنظر و کمیسیون انتخابات ترکیه نیز براساس دستور جدید دولت آنکارا اخراج شده‌اند.

ترکیه در پی کودتای نافرجام 15 ژوئیه سال 2016، حالت فوق‌العاده اعلام کرده و به سرکوب جنبش فتح‌الله گولن، روحانی در تبعید و مخالف دولت آنکارا پرداخته و بسیاری از افراد مرتبط با وی را از کار برکنار و زندانی کرده است.