اما اگر بخواهیم به چرایی اجرای این سناریو که با فرمان دولت تازه کار کاخ سفید صورت گرفت بپردازیم؛ باید گفت: ماشه سیاست جنگ طلبانه دونالد ترامپ در حالی در پایگاه هوایی الشعیرات سوریه کشیده شد که این منطقه به لحاظ استراتژیک نقش مهمی در مبارزه با داعش ایفا میکرد.
بعلاوه اینکه اگر به تحولات میدانی سوریه و عراق بنگریم، پیروزیهای ارتش سوریه و ائتلاف مقاومت در جنگ با تروریسم بینالمللی بویژه در مناطق حلب، حمص، حما و حومه تدمر، با سرعت شتابانی رو به افزایش است. از این جهت میتوان نتیجه گرفت غائله وجود و بکارگیری تسلیحات شیمیایی علیه غیر نظامیان توسط دولت اسد و بدنبال آن حمله موشکی ناوگان دریایی آمریکا به سوریه با این بهانه، نوعی حق تنفس برای گروههای تروریستی و دمیدن روحیه بر قوای رو به زوال داعش و اذناب آن محسوب میگردد.
جدای از اینکه تهاجم نظامی واشنگتن به سوریه خلاف کنواسیون صلح جهانی است. بر فرض وجود سلاحهای کشتار جمعی در سوریه، کشورهای غربی و آمریکا باید اجازه میدانند صحت این موضوع توسط یک کمیته حقیقت یاب مشتمل بر سازمان ملل متحد و سازمان منع سلاحهای شیمیایی آشکار میشد که البته کار چندان دشواری هم نیست.
اینکه یک زمانی در کشور سوریه انبارهای تسلیحات شیمیایی وجود داشته امری است غیر قابل انکار، لیکن انفجار مشکوک یک انبار سلاح شیمیایی آن هم در منطقه تحت سیطره تروریستها که اتفاقا مسبوق به سابقه هم بوده، ذهن تحلیلگر را نیازمند مطالعه بیشتر مینماید.
سازمان منع سلاحهای شیمیایی در سال 2014 پس از پاکسازی و جمع آوری تسلیحات ممنوعه از جمله شیمیایی رسما اعلام کرد سوریه دیگر مالک سلاح شیمیایی نیست.
باید اضافه کرد: پس از انفجار انبار شیمیایی در خان شیخون دولت دمشق نزدیک به 90 نامه به سازمان ملل- شورای امنیت و سازمان منع تسلیحات شیمیایی نوشت که هیچ کدام با پاسخ روبه رو نشد. لذا این امر نشان دهنده هماهنگی کشورهای پشتیبان تروریسم در حادثه مذکور تلقی میشود.
حال صرف نظر از اینکه بشار اسد در آینده سیاسی سوریه دارای چه جایگاهی است، حمله لجام گسیخته ارتش آمریکا تنها به جهت مطامع از قبل طراحی شده در میدان سوریه و عراق بوده و بیش از آنکه آقای ترامپ دلسوز مردم سوریه باشد، در پی ایجاد ائتلاف نظامی برای اشغال سوریه وعراق است، یعنی مطابق آنچه که در عراق و لیبی به وقوع پیوست.
به هر روی، پس از انفجار انبار شیمیایی روستای خان شیخون و کشته و زخمی شدن تعدادی از غیر نظامیان، وزارت خارجه کشورمان مستقل از اینکه چه کسی عامل یا عاملین این رخداد جنایتکارانه هستند این اقدام را بشدت محکوم کرد.
ایران خود قربانی بزرگ سلاحهای میکروبی در جنک با صدام است. شاید هنوز هم از اهالی سردشت و سومار و مریوان و... سئوال کنیم همچنان بوی بادام تلخ و گاز خردل و گاز اعصاب در ریههای آنان ماندگار باشد.
البته بعید به نظر میرسد حامیان گروههای تروریستی همچون ترکیه و عربستان و اردن از اثرات تسلیحات میکروبی بیخبر باشند.
ولی نکتهای که حایز اهمیت است، رییس دولت کنونی ایالات متحده چندی پیش در کارزار انتخاباتی خود در مقابل هیلاری کلینوتن نامزد دموکرات پرچم مبارزه با داعش در دست گرفته بود.
اما اقدام مداخله جویانه و از پیش طراحی شده واشنگتن در یورش نظامی به الشعیرات خیلی زود ماسک مبارزه با تروریسم را بر چهره دولتمردان جنگ طلب آمریکا کشید.
در این بین ضرورت هوشیاری مسکو- تهران به عنوان دو بازوی متوازن کننده قوا در منطقه در حوزه سیاست خارجی و اتخاذ رویکرد در مواجهه با مواضع نامتعادل و تنشزای ایالات متحده بیش از گذشته احساس میشود.
محمدرضا شجاعیان - سیاست خارجی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد