منافع گروهی و جناحی آفت فعالیت‌ شوراها

درهم تنیدگی این تعامل دوجانبه، روز به روز بیشتر حس می‌شود. یکی از معیارهای توسعه سیاسی این است که مردم به این سطح از آگاهی برسند که نسبت به سرنوشت شهر خود به مثابه خانه بزرگ‌ترشان حساس باشند.

انتخابات شوراها مثل هر انتخابات دیگری با رقابت همراه است و این رقابت بسیار مثبت است، چون در جریان این رقابت‌ها کسانی انتخاب خواهند شد که بتوانند با برنامه‌ها و طرح‌هایشان نظر رای‌دهندگان و شهروندان را بیشتر به خود جلب کنند. اما جنبه‌های منفی و آسیب‌زا هم در این رقابت‌ها دیده شده و آن هم این است که در مواردی رقابت‌ها جنبه سیاسی پیدا می‌کند. یعنی این جناح و آن جناح سیاسی در پی قبضه شورای شهر بر می‌آیند و همه توان خود را صرف می‌کنند تا حریفان را از میدان خارج کنند. این رویکرد از آن جهت زیان‌بخش است که تلاش سیاسی برای از میدان به درکردن حریفان با استفاده از حربه‌های سیاسی به سازوکار مردم‌سالاری لطمه می زند.

بدیهی است کسانی که رسانه های بیشتر یا امکانات تبلیغاتی وسیع‌تری در اختیار دارند در این رقابت پیروز می‌شوند و آن چه شکست می‌خورد، شایستگی‌هاست. نکته دوم این‌که وقتی انتخابات شوراها سیاسی شود، افراد ذی‌صلاح و متخصص ممکن است انتخاب نشوند. چون اغلب آنها در چارچوب گروه های سیاسی بویژه گروه‌های تند و رادیکال نمی‌گنجند و بعلاوه حتی اگر شماری از افراد صالح یا ذی‌صلاح و متخصص وارد شوند، صدای آنها در بین عده زیادی از افراد به اصطلاح سیاسی و گروهی گم خواهد شد و طنینی نخواهد یافت و این زیانی بزرگ برای جامعه است.

باید توجه داشته باشیم ده‌ها مساله مهم و حادی که همه شهروندان با آنها درگیر هستند، ریشه اجتماعی و فرهنگی دارد و نه لزوما سیاسی و بنابراین غلبه بر این مسائل نیازمند شناخت دقیق این مشکلات است. برای حل این مشکلات باید با روش‌های علمی، مساله‌شناسی کرد و راهکارها و راه‌حل‌‌های مناسب ارائه داد. اما اگر شائبه‌های سیاسی غلبه کند، نگرش‌های کارشناسانه کمرنگ و حتی فراموش می‌شود. حل مسائل ترافیکی، ارائه راهکار برای جلوگیری از توزیع و گسترش مواد مخدر و چاره‌اندیشی برای جلوگیری از انواع تبهکاری و جرم جز با کار کارشناسی و پیگیری امکان‌پذیر نیست.

ساماندهی امور شهری و اصلاح امور آن نیازمند مشارکت تک‌تک مردم هر شهری است و این کار جز از طریق جلب اعتماد مردم امکان‌پذیر نیست. دریغ است که این همه فضای کار و خدمت، قربانی منافع و مطامع زودگذر سیاسی شود. در شوراها، سیاست هم هست اما به معنای سیاستگذاری و خط مشی‌گذاری است و نه رقابت‌های حذفی.

دکتر علی مرتضویان - استاد دانشگاه