چرا کره‌شمالی نمی ترسد؟

از استقرار نظام کمونیستی در پیونگ یانگ و پیوستن سئول به لیبرالیسم غربی 72 سال می گذرد. رویدادی که شبه جزیره کره را به دو واحد سیاسی شمالی، تحت نفوذ اتحادیه جماهیر شوروی سابق و واحد سیاسی جنوبی، تحت نفوذ آمریکا تقسیم کرد.

از این تاریخ شبه جزیره کره به صورت مستقیم تحت تاثیر نظام دو قطبی و جنگ سرد قرار گرفت. حال اینکه چرا با فروپاشی نظام دو قطبی و پایان جنگ سرد در بسیاری از مناطق جهان مثل اروپای شرقی و غربی، کوبا و آمریکای لاتین، همچنان شاهد ادامه بحران در شبه جزیره کره هستیم، متاثر از دو عامل است.

نخست، ماهیت ذاتی کره شمالی که با گذشت 72 سال همچنان بر اصول کمونیستی و ضدامپریالیستی ثابت قدم مانده و از جهت ایدئولوژی، ساختار و کادر سیاسی دستخوش تغییر نشده است.

دوم، جغرافیای سیاسی و راهبردی کره شمالی که این کشور را به عمق راهبردی چین و روسیه در برابر آمریکا و هم پیمانان امنیتی آمریکا تبدیل کرده است.

از نگاه اول، کره شمالی به عنوان یک واحد سیاسی تقریبا منزوی که کمترین ارتباط را با جامعه جهانی دارد، و مردمش از این زاویه در محدودیت بیشتری قرار دارند، توانسته با برخورداری از حمایت های مالی، اقتصادی و تکنولوژیک بزرگترین همسایه و شریک خود (چین) اقتصادی تقریبا خودکفا را با حداقل نیاز به خارج طراحی کند، و همزمان در حوزه نظامی و هسته ای به دستاوردهای مهمی دست یابد که ضامن استقلال و هویت متمایز این کشور شده است. به همین دلیل راه های نفوذ جهان غرب و آمریکا به کره شمالی تقریبا به صفر کاهش یافته و شرایط لازم برای حفظ هویت و ثبات سیاسی این کشور را فراهم شده است.

از نگاه دوم، کره شمالی را باید عمق راهبردی چین و روسیه در برابر آمریکا دانست. به همین دلیل حفظ و ثبات این جبهه برای مسکو و پکن ضروری است، و به همین اندازه فتح این جبهه برای واشنگتن راهبردی است. از این روست که آمریکا با گذشت 7 دهه از جنگ جهانی دوم همچنان بر حضور نظامی در ژاپن و کره جنوبی اصرار دارد، و سطح بالای تقابل نظامی با کره شمالی را در سایه برجسته سازی تهدید پیونگ یانگ حفظ کرده است.

این رویکرد با رشد هژمونی امنیتی و اقتصادی چین، به تهدید بالقوه آمریکا تبدیل شده، و رهاورد آن سیاست نگاه به شرق باراک اوباما بوده است. رویکردی که سطح اهمیت آسیا را در سیاست خارجی آمریکا ارتقا داده، و علاقمندی واشنگتن به مداخله در اختلافات منطقه ای چین را افزایش داده است.
پس رویارویی واشنگتن با پیونگ یانگ تا حد زیادی به تقابل راهبردی با چین و روسیه در شرق دور بر می گردد. تقابلی که در چارچوب اصول جنگ سرد قابل تعریف است، و طرفین بیش از آنکه در پی تقابل عملی با حریف باشند، به پروپگاندا و جنگ روانی برای تضعیف حریف مبادرت می کنند.
به همین دلیل بسیاری از کارشناسان معتقدند که رویکرد آمریکا در برابر کره شمالی بیش از اینکه بر عملیات جنگی استوار باشد، تلاش برای مهار کره شمالی و اصلاح رفتار این کشور از طریق تحریم و فشار و تهدید است. رویکردی که نه تنها تاثیری بر رفتار پیونگ یانگ نگذاشته که رهبر جوان این کشور را به استفاده از این فرصت برای افزایش توان موشکی و هسته ای متقاعد کرده است.

یوسف اسماعیلی / مفسر جام جم آنلاین