عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سفر هفته آینده دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا به عربستان را سفری «تاریخی» توصیف کرد.
به همین دلیل مقامات سعودی این روزها سرگرم استقبالی پرهزینه از دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا هستند. یک سند فوق سری که هفته گذشته درز کرده است، حکایت از هزینه 65 میلیون دلاری عربستان برای میزبانی از ترامپ دارد. هزینه ای که امیرسلمان راسا دستور آن را صادر کرد.
ظواهر امر نشان میدهد که سعودیها از اینکه اولین میزبان سفرهای خارجی ترامپ هستند بسیار خرسندند. به همین دلیل تلاش وسیعی را برای دعوت از سران دیگر کشورهای اسلامی و عربی جهت حضور در ریاض، آغاز کرده اند، تا در حاشیه سفر ترامپ همایشی را برای اجماع سازی در خصوص تحولات منطقه به راه بیاندازند.
حال این سئوال مطرح است که علت انتخاب عربستان به عنوان اولین مقصد سفر خارجی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا چیست؟ آیا ترامپ واقعا ریاض را اصلیترین متحد خود حداقل در خاورمیانه میداند؟ یا منابع مالی عربستان، طمع ترامپ را برای تامین منابع مالی شرکتهای بزرگ اسلحهسازی آمریکا برانگیخته است؟
خبرگزاری «رویترز» اخیرا به نقل از یک مسئول بلندپایه آمریکایی اعلام کرد که آمریکا در آستانه کامل کردن سلسله قراردادهای فروش سلاح به عربستان سعودی به ارزش 100 تا 300 میلیارد دلار در یک دوره 10 ساله است.
پیش از این هم محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد و وزیر جنگ عربستان در سفر به آمریکا وعده سرمایه گذاری 200 میلیارد دلاری را به دونالد ترامپ داد.
دو خبری که هدف واقعی سفر دونالد ترامپ به عربستان را مشخص می کند.
می دانیم که ترامپ در شعارهای انتخاباتی خود تاکید کرده است که اولویتش در داخل آمریکاست. رشد اقتصادی، حمایت از تولید و اشتغال و رفع مشکلات صنایع بزرگ از جمله شعارهایی است که ترامپ روی آنها مانور داده است. طبعا حل این مشکلات تا حدود زیادی در گرو تامین منابع مالی است. پس ذخایر ارزی و منابع مالی عربستان گزینه مناسبی است.
بعلاوه ترامپ برخلاف اسلاف خود، فردی تاجرپیشه است، و همواره تاکید کرده است که کشورهای دریافت کننده از حمایتهای امنیتی آمریکا از اروپا تا شرق آسیا باید هزینه حمایت های نظامی و امنیتی آمریکا را بپردازند. طبعا در این زمینه عربستان هم مستثنا نیست.
از این منظر سیاست ایران هراسی و بزرگ نمایی تهدید ایران؛ فرصتی برای تقویت حس نیاز و وابستگی امنیتی عربستان به آمریکا و متقاعد کردن آل سعود به خرید تسلیحاتی بیشتر از آمریکاست.
به ویژه آنکه مقامات آل سعود در رویای اقتدار منطقهای خود اشتهای سیری ناپذیری به خرید سلاح دارند.
به عبارتی رژیم سعودی در حالی رویای سروری بر منطقه خاورمیانه را در سر می پروراند که از ابزارهای واقعی اقتدار نظیر حمایت و یکپارچگی ملی و توسعه یافتگی داخلی بی بهره است، و به همین دلیل نقطه اتکای قدرت خود را بر همسویی با کانونهای بینالمللی قدرت و سیری ناپذیری در خرید و استفاده از سلاح خلاصه کرده است.
استفاده آشکار سران سعودی از دلارهای حاصل از فروش نفت برای لابیگری و نفوذ در کشورهای قدرتمند و حتی سازمانهای بینالمللی و خرید انبوه سلاح و استفاده از آن در تجاوز به یمن و مسلح سازی گروه های تکفیری و تروریستی در سراسر منطقه نمادهای آشکاری از برتری طلبی متکی به سرمایه، سلاح و لابی گری سعودی ها در منطقه است.
کلام آخر را به نقل از «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب مینویسم که امروز در روزنامه «رای الیوم» نوشت: هدف قرارداد فروش 300 میلیارد دلاری سلاح به عربستان تنها خالی کردن جیب عربستان با حفظ منافع رژیم صهیونیستی است؛ و دولت آل سعود را زمین گیر خواهد کرد.
یوسف اسماعیلی / مفسر جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد