زیر و بم ارزش سهام عدالت 10 میلیون تومانی

جعفر سبحانی، مشاور رئیس سازمان خصوصی‌سازی درباره ابهامات دریافت سود سهام عدالت پاسخ داد. وی معتقد است سود شرکت‌ها بر مبنای فعالیت ده سال قبل شرکت‌ها بوده و اکنون با افزایش ظرفیت و تولید روبه‌رو بودند و ارزش این سهام دو برابر شده است. این گفت‌وگو را بخوانید:

سال 85 سال آغاز طرح سهام عدالت در دولت نهم بود که 49 میلیون نفر مشمول سهام عدالت شدند. روند کار را در طول این ده سال چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همان‌طور که اشاره کردید سهام عدالت برای 49 میلیون مشمول است. قانونگذار پیش‌بینی کرده برای هر نفر یک میلیون تومان سهم تخصیص داده شود که از محل دریافت سود از شرکت‌های سرمایه‌پذیر قابل پرداخت باشد. از آنجایی که قرار نبود مشمول، پولی پرداخت کند 60 شرکت سرمایه‌پذیر معرفی شدند که شرکت‌های پالایشگاهی، ایران خودرو، سایپا، مخابرات و شرکت‌های دیگر در این فهرست قرار دارند. هر ساله قرار بر این بود سود بخشی از سهامی که در این شرکت‌ها به نام سهام عدالت است از شرکت‌ها دریافت و به خزانه واریز کنیم. چون سهام عدالت در این شرکت‌ها یکسان نیست باید تجمیع و یکجا پرداخت می‌شد. این کار برای مشخص شدن مبلغ سود بعد از گذشت ده سال در بازه زمانی 85 تا اسفند 94 است. به موجب قانون موظف بودیم در پایان سال 95 یک گزارش عملکرد به مشمولان بدهیم که نام آن را صورتحساب گذاشتیم و از 17 اسفند سال گذشته تاکنون 34 میلیون نفر از مشمولان به سامانه مراجعه و صورتحساب خود را دریافت کردند. در بند اول این صورتحساب آمده که طی ده سال گذشته چه میزان سود تولید و به حساب خزانه واریز شده است.

میزان سود هر مشمول سهام عدالت دقیقاً چقدر است؟

حدود 532 هزار تومان.

دهک‌های پایین هم همین مقدار دریافت می‌کنند؟

برای دو دهک پایین جامعه که زیرنظر سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) هستند 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شده است. این دو دهک 532 هزار تومان سود دریافت نمی‌کنند و یک میلیون تومان حق مالکیت آنهاست. مشمولان عادی 50 درصد مالکیت دارند اما این دو دهک 100 درصد. 50 درصد از طریق سود پرداخت شده و 50 درصد هم مشمول تخفیف هستند. 500 هزار تومان برای دهک‌های سه، چهار، پنج و شش و دو دهک پایین جامعه حدود یک میلیون تومان دارایی دارند. البته ناگفته نماند که این سهام دارای یک ارزش اسمی و یک ارزش واقعی است. به بیان بهتر ارزش این سهام در بازار بیشتر از آن چیزی است که ما اعلام می‌کنیم، به این دلیل که سود اعلام شده بر مبنای قیمت‌گذاری سال‌های 85 و 86 است. این شرکت‌ها اکنون بازدهی‌شان تغییر کرده و ارزش این 532 هزار تومان یک میلیون تومان در بازار است. طبیعتا اگر کسی مانند دو دهک پایین دارای سهام یک میلیون تومانی باشد حدودا سهم آن دو میلیون تومان ارزش دارد و از آنجایی که عمده اینها شرکت‌های بورسی و سودده هستند باعث شده تا ارزش سهام آنها دوبرابر شود. بدیهی است که یک خانواده پنج نفره پنج سهم دو میلیون تومانی دریافت خواهند کرد که مجموعا ده میلیون تومان می‌شود.

در سال‌های 87 و 88 برخی مشمولان سهام عدالت سود دریافت کردند. وضعیت این افراد چگونه خواهد بود؟ سودی که اکنون به آنها تعلق می‌گیرد بر چه مبنایی است؟

اکنون در صورتحساب‌ها آمده که برخی افراد در یک مرحله 40 هزار تومان یا کمتر و بیشتر سود گرفتند. کسی که سود گرفته با کسی که سود دریافت نکرده باید مورد بررسی قرار بگیرد و رقم پرداخت‌شده از رقم سود فعلی کسر خواهد شد. دادن سود در همان زمان هم خلاف قانون بود به این دلیل که قانونگذار تاکید داشت ابتدا باید ده سال سود از شرکت‌ها دریافت و به حساب خزانه واریز شود. چون این کار غیرکارشناسی بود مجلس همان زمان تصویب کرد که دولت دیگر حق ندارد تا پایان دوره ده ساله به مشمولان سود پرداخت کند. اگر قرار بود سود پرداخت شود به جای 500 هزار تومان اکنون 50 هزار تومان هم به دست مشمولان نمی‌رسید.

مشمولان سهام عدالت چه زمانی می‌توانند به صورت رسمی برگ سهام خود را خرید و فروش کنند؟

سهم عدالت دارای سه فاز بود که اولی ارایه صورتحساب و دوم دریافت شماره شبا و سوم ارائه اصل برگ سهامداری افراد است. ارائه صورتحساب تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت. در فاز 2 که در پایان فروردین کلید خورد تاکنون 24 میلیون نفر شماره شبای خود را ثبت کردند و در نیمه دوم امسال نیز طبق برنامه‌ریزی انجام شده برگ سهامداری اعطا خواهد شد. این برگ که الان دست مشمولان است برگ عضویت است اما قابلیت خرید و فروش ندارد. ما منتظر مصوبه دولت هستیم تا به مجلس ببرد و مجلس هم بعد از بررسی آن را تصویب کند.