در خانوادهای مذهبی، نه آنطور مذهبی که به قول خودش سفت و سخت باشد به دنیا آمده و روزگار گذرانده است. از همان ابتدا دوستدار حیوانات بوده. خودش میگوید بیشتر علاقهمند به پرندههاست و اتفاقا بسیار از سگ میترسیده است، اما یک اتفاق دلیلی شده تا او حالا موسسهای برای حمایت از سگهای بیمار داشته باشد.
خودش میگوید: یک روز در تهران داشتم قدم میزدم که چشمم خورد به توله سگی که بیمار کنار خیابان افتاده بود. به نظر میرسید از گرسنگی به این حال افتاده است. همان موقع رفتم از مغازه یک پاکت شیر خریدم، در حالی که اصلا نمیدانستم شیر برای این توله خوب است یا نه. با هر گرفتاری شیر را دادم به او و همین که خورد، جان گرفت و شروع کرد به پرسه زدن. من از همین لحظهها عکس گرفتم و در صفحه شخصیام در اینستاگرام منتشر کردم. در این میان خیلی از رهگذرها هم متلک میگفتند. ابتدا ناراحت میشدم اما بعد برایم عادی شد.
این اتفاق آغاز جریانی بود که کمیل نظافتی را تبدیل به روحانی دوستدار محیطزیست کرد. با انتشار عکسهای این اتفاق واکنشهای بسیاری دید. همین واکنشها برای او جذاب شد. پیش خودم گفتم چرا کمک یک روحانی به یک توله سگ بیمار اینقدر عجیب به نظر میآید. کامنتهای زیادی زیر این عکسها دیدم. بسیاری به من اعتراض کرده بودند و از سوی عدهای هم تشویق شدم.
این اتفاق باز هم تکرار شد و این بار در همان محل زندگیام؛ یک بار دیگر کمکم به یک سگ بیمار واکنشهای بسیاری را به همراه داشت، واکنشهایی که محدود به ایران نشد. ماجرا از این قرار بود که سگ بیماری سر خیابان زندگی میکرد که به واسطه بیماریاش ترسناک شده بود. من این سگ را گرفتم و بردم به کلینیک درمانی حیوانات و بعد از دوماه درمان، این سگ بیمار تبدیل شد به یک سگ سرحال و بسیار زیبا. انتشار عکسهای قبل و بعد از بیماریاش در اینستاگرام این بار واکنشهای بیشتری به همراه داشت و من را تشویق به ادامه این کار کرد.
سگهای بیپناه، نه ولگرد
اولین پرسش مورد بحث در قالب کامنتها در زیر پستهای کمیل نظافتی معطوف به احکام شرعی است. همین تناقض مورد پرسش بازدیدکنندگان صفحه اینستاگرام او بوده است. خودش میگوید درباره حیوانات خانگی در سیره معصومین احادیث زیاد داریم تا جایی که حتی به داشتن حیوان خانگی سفارش شده است. اصلا ما یک روایت از امام رضا(ع) داریم که میفرمایند: سه حیوان اگر در خانه نباشد، برکت به آن خانه نمیآید و با وجود این سه حیوان، خانه آباد میشود: گربه، کبوتر، خروس و اگر به همراه خروس، مرغ هم باشد، مانعی ندارد... مردم با گربه کنار آمدهاند؛ اما با سگ که حیوان اهلی است، هنوز کنار نیامدهایم. اینجا مقولهای داریم به اسم سگهای شهری که ناجوانمردانه لفظ ولگرد را برای آن به کار میبرند. آنها میگویند سگهای ولگرد و من نام آنها را میگذارم سگهای بیپناه و معتقدم اگر انسان هم یک مربی و معلم نداشته باشد، ولگرد میشود. حیوان به طبع خودش وحشی و پرخاشگر است، اما اگر به همین حیوان وحشی توجه و رسیدگی شود، رام و مسخر انسان میشود. او حالا به کمک دوستانش محلی برای تیمار سگها دارد: تصمیم گرفتیم با برخی دوستان، گروهی به نام حامیان مهر تشکیل بدهیم و به واسطه آن یک نقاهتگاه تاسیس کردیم که 40 قلاده سگ در آن در حال درمانند و هر شب هم به 100 قلاده سگ غذارسانی میکنیم.
گناه بزرگ حیوانآزاری
سگها حیواناتی هستند که به وفاداری شهره شدهاند. انسانها هم از دیرباز رابطه خوبی با این حیوانات اهلی داشتهاند؛ از سگ خانگی گرفته تا سگ گله و... . سگ از نظر اسلام دو بعد دارد. یک بعد احکام شرعی است که میگوید، وقتی میخواهید نماز بخوانید، بهترین لباسها را در نماز بپوش. میخواهی نماز بخوانی بهترین عطرها را استفاده کن. اینها مقدمات نماز است. یکی از این مقدمات هم که گفتند در نماز آن را رعایت کنید، این است که اگر به عنوان مثال به سگی که بدنش خیس بوده و رطوبت سگ به لباس شما برخورد کرد و ماندگار شد، آن لباس را تعویض کنید و نماز بخوانید. این یک قاعده است. این دلیل نمیشود که سگکشی بشود یا اصلا به این حیوانات دست نزنیم یا اگر مریض هستند، به آنها رسیدگی نکنیم.
نظر کمیل نظافتی را در حالی میشنویم که در چند سال اخیر، شاهد حیوان آزاریهای زنندهای در ایران بودهایم؛ از کشتار حیوانات بیآزار گرفته تا کتکزدن سگ بیگناهی که انتشار تصاویرش باعث ورود قوه قضاییه به ماجرا شد. روحانی جوان حتی از شنیدن خبری میگوید که باعث شد او مسافتی 700 کیلومتری را بپیماید تا تذکری جدی به برخی مسئولان بدهد؛ از یکی از دوستان شنیدم، بسیاری از سگهای بیپناه را در یکی از شهرها جمع کردهاند و زیر زبالهها دفن کردهاند. 700 کیلومتر مسافت طی کردم تا از چند و چون ماجرا با خبر شوم و وقتی متوجه شدم حقیقت دارد، به مسئولان تذکر دادم که این یک گناه بزرگ است.
البته نگاه او به حیوانات خانگی کاملا معتدل است و اعتقاد دارد، افراط در این مورد هم چاره ساز نیست. او میگوید: در اسلام چند نوع سگ داریم که خریدوفروش آنها اشکالی ندارد. سگ گله، سگ پاسبان، سگ شکارچی؛ اما بعضی برخورد افراطی با این حیوان میکنند. من مواردی سراغ دارم که فردی سگی خریده و این سگ را به فرزندش ترجیح میدهد. حتی سراغ دارم خانمی که بین سگ و همسرش، سگ را انتخاب کرد و از شوهرش طلاق گرفت! سگ جای فرزند و همسر و اعضای خانواده را نمیگیرد.
گنجشک شهری، کلاسش بالاست
میتوان مهربانتر بود. این پیامی است که در جای جای حرفهای کمیل نظافتی میتوان متوجه آن شد، آنقدر که وقتی دراینباره حرف میزند، باور بدیهی بودن این اندازه مهربانی برای ما سخت میشود! خیلی بدیهی است که میتوان مهربانتر بود و سوال اینجا پیش میآید که چرا مردم نسبت به حیوانات مهربان نیستند: در بحث حیوانات شهری ما باید حواسمان به این حیوانات باشد و بویژه در فصل سرد، باقیمانده غذای خود را برای آنها کنار بگذاریم؛ اما درباره حیاتوحش نیازی به لطف ما نیست و نباید کاری کنیم که از حیات طبیعی خود خارج شوند. گنجشک شهری کلاسش بالاست و از غذای ما میخورد و کلا حیوان شهری، سبک زندگیاش فرق دارد. به عنوان مثال، گربههای شهری عادت کردهاند، غذای پخته بخورند و غذای خام نمیخورند یا خیلی از حیوانات استخوان نمیخورند و حتما باید گوشت فیله بخورند. این تبعاتی است که ما برای این حیوانات به بار آوردیم و آنها را لوس کردهایم! و حالا که به ما و غذای ما عادت کردهاند، نباید آنها را رها کنیم.
خواهناخواه این حیوانات درون شهر ما زندگی میکنند؛ بنابراین به رسیدگی و غذا احتیاج دارند و اگر مثلا تصادف کنند و کنار جاده بیفتند، زجر میکشند. آیا ما باید بگذاریم زجرکش بشود و از دنیا برود یا باید به آن رسیدگی کنیم؟ ما احادیث زیادی در سیره معصومین داریم که به حقوق حیوانات اشاره شده تا جایی که مثلا درباره سوارکاری سفارش میکنند، اگر میخواهید سوار اسب بشوید، حق ندارید یکطرفه و یکپهلو سوار اسب شوید و حتما باید هر دو پایتان توازن داشته باشد که حیوان اذیت نشود. اسلام نهی کرده برای تنبیه حیوان بهصورت او بزنید.
فقط برای لبخند سجاد
کمیل نظافتی، شهرتش را بهواسطه کمک بیدریغش به حیوانات به دست آورده، اما چند سال پیش دست به کاری زد که کمتر دیده شد و تنها به دلیل شهرتش به واسطه کمک به حیوانات حرفی از کار بزرگش به میان آمد. ماجرا از این قرار است که او سال 93 کلیهاش را بیادعا به سجاد، کودک هشت ساله پیوند زد. حتی وقتی متوجه شد خانواده این کودک، هزینه عمل را برای پرداخت ندارند، خودرویش را فروخت تا هزینه عمل جراحی او را پرداخت کند. خودش میگوید پیش از این تصمیم از همسرش اجازه گرفت و تنها لبخند سجاد بعد از عمل جراحی برای این کار کافی بود. همین کار هم باعث نشد تا از گزند متلکها در امان باشد. خیلیها میگفتند این طلبه سلامت عقلی ندارد، اما اینها باعث نشد تا او زندگی عادشاش مختل شود: ما قبلا با ماشین خودمان بیرون میرفتیم. بعد از ماجرای آقا سجاد که مجبور شدم ماشینم را بفروشم و هزینه درمانی آقاسجاد را فراهم کنم، برنامهریزیمان عوض شد. به جای این که با ماشین برویم پیادهرویمان بیشتر شد. به جای این که جای دور برویم جاهای نزدیک میرویم، یک جوری که بهمان خوش بگذرد. زمانی انسانها با سفرهای خارجی خوش هستند و زمانی هم در محل خودشان به جایی میروند. مهم این است که خوش باشند.
میثم اسماعیلی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد