عواقب خطرناک موج‌سواری بر پشت کولی کر!

کنوانسیون حفاظت از گونه‌های وحشی مهاجر (CMS) که از آن با عنوان کنوانسیون بن یاد می‌شود، در تاریخ 12 آبان 62 لازم‌الاجرا شد و تا امروز بیش از 100 کشور ازجمله ایران در آن عضو شده‌اند و بر مبنای تعهدات موظف هستند که در چنین مواردی از خود واکنش صحیح نشان دهند.

بزرگ‌ترین ماهی دنیا

کوسه‌های نهنگی که در رده‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) به عنوان گونه در معرض خطر شناخته شده‌اند، در آب‌های ایران اغلب با نام کولی‌کر شناخته می‌شوند و علت این نامگذاری هم این است که در اکثر موارد نسبت به صدای موتور لنج‌ها از خود واکنشی نشان نمی‌دهند و این بی‌تفاوتی این ذهنیت را نزد عوام قوت بخشیده که آنها قدرت شنوایی بالایی ندارند. کوسه‌های نهنگی را می‌توان بزرگ‌ترین ماهیان قلمداد کرد. تحقیقات نشان می‌دهد که آنها در حدود 3000 دندان کوچک (کمتر از شش میلی‌متر طول) دارند که از آنها برای غذا خوردن استفاده نمی‌کنند و بالعکس غذای خودشان را از طریق فیلتر کردن آب تامین می‌کنند. پلانکتون‌ها، ماهی‌های مرکب و کریل‌ها نوعی از سخت‌پوستان کوچک و البته برخی از ماهی‌های کوچک و بعضا تخم آنها ازجمله مواد غذایی مورد علاقه کوسه‌های نهنگی هستند.

موج‌سواری با کوسه‌های نهنگی

موج‌سواری با کوسه‌های به ظاهر آرام و رام نهنگی که سرعتشان اغلب به بالای چهار کیلومتر در ساعت هم نمی‌رسد، کاری اشتباه است. برخوردهایی از این دست نه‌تنها در کشور ما بلکه حتی در کشورهایی مانند آمریکا بارها دیده شده است. این حیوان به عنوان یک گونه در معرض خطر در اکثر کشورها تحت پوشش حفاظتی قرار دارد. در بعضی کشورها مانند فیلیپین نزدیک شدن و موج‌سواری روی کوسه‌های نهنگی غیرقانونی است. این در حالی است که در کشور ما قوانین بازدارنده برای چنین مواردی اغلب وجود ندارد و تنها در صورت شکار غیرقانونی این گونه است که متخلف 30 میلیون تومان جریمه خواهد شد.

نتایج تحقیقات یک تیم آلمانی در اقیانوس هند که به مدت 3849 دقیقه رفتار کوسه‌های نهنگی را بررسی کردند، نشان داد این گونه بشدت نسبت به عوامل استرس‌زا حساس است؛ چنانچه تماس‌های فیزیکی با آن می‌تواند منجر به تغییر رفتار یا حتی ترک حریم‌های آبی امن و مهاجرت به مسیرهای ناشناخته شود. از طرف دیگر بررسی‌ها نشان داد، تلاش ماهیگیران برای نزدیک شدن به این کوسه‌ها گاه باعث زخمی شدن پوست آنها می‌شود و از آنجا که اساسا گونه‌های جانوری آبزی بشدت نسبت به عفونت‌های انسانی حساس هستند، احتمال بروز مشکلات متعدد برای آنها وجود خواهد داشت. کوسه‌های نهنگی که به این ترتیب زخمی می‌شوند، گاه زخمشان سفید می‌شود و قارچ‌ها در آن ناحیه شروع به رشد می‌کنند و گاه مشکلشان به حدی حاد می‌شود که ساییدگی‌های مشخص در ناحیه دهان ایجاد شده، می‌تواند حتی مانع بلع آنها شود. همه اینها را بگذارید در کنار مخاطرات جدی که برای انسان‌ها پیرامون این رفتارهای غیرمعقولانه وجود خواهد داشت. بنابراین کار عقلانی این است که شناگران و غواصان، دست‌کم برای حفظ سلامت خود و حیوان نکات ایمنی را رعایت کنند و با این گونه خاص در حین شنا و حتی قایق سواری دست‌کم سه متر فاصله داشته باشند.

فرناز حیدری

جام‌جم