واگرایی جهان اسلام و گستاخی صهیونیست‌ها

حال با بروز تنش‌ها و بحرانی جدید در مناسبات فلسطینیان و رژیم صهیونیستی، نگاهی به عملکرد هر یک از طرف‌های بحران و کشورهای حامی آنها، بخوبی پرده از وضعیت جدید خاورمیانه برمی‌دارد. رژیم صهیونیستی همچون همیشه از حملاتی که علیه نیروهایش می‌شود، نهایت استفاده تبلیغاتی را می‌برد و با مظلوم‌نمایی و طرح خطرات امنیتی که آن را تهدید می‌کند، به تقویت توان نظامی، خریدهای تسلیحاتی بیشتر و افزایش تدابیر امنیتی در مکان‌های مقدس مسلما‌نان می‌پردازد. در مورد اخیر نیز مقامات این رژیم، افرادی که از طرف اداره اوقاف اردن مسئول نگهداری مسجدالاقصی بودند را برای اولین بار از مسئولیتشان خلع و سربازان خود را جایگزین آنان کردند. آنها همچنین اقدام به نصب دوربین‌های مداربسته و نصب معبر و فلزیاب امنیتی در مسجدالاقصی نیز کرده‌اند؛ فعالیت‌هایی که باعث خشم فلسطینیان و درگیری با نیروهای اسرائیلی شده و در روزهای گذشته به کشته شدن دست کم چهار فلسطینی انجامیده است. اما در سمت کشورهای اسلامی نیز همچون همیشه تنها حربه موجود «محکوم کردن» اقدامات رژیم صهیونیستی بود؛ آن‌هم محکومیتی که بر خلاف گذشته دیگر جدیت و قاطعیتی در آن به چشم نمی‌خورد.

سازمان همکاری اسلامی در واکنش به اقدامات رژیم صهیونیستی، روزهای 29 و 30 تیرماه، کنفرانسی بین‌المللی درباره بیت المقدس در جمهوری آذربایجان برگزار کرد و در آن، از جامعه جهانی خواست به تعهدات خود برای پایان دادن به اشغالگری رژیم صهیونیستی، حل مشکل آوارگان فلسطینی و کمک به راه حل دو دولت در فلسطین عمل کنند. با وجود این، از سازمانی که اعضای آن از اختلافات عمیق سیاسی با یکدیگر رنج می‌برند؛ نمی‌توان انتظار داشت نشست آن دستاوردهای بزرگی برای رهایی مردم فلسطین و پایان بحران خاورمیانه داشته باشد.

نکته دیگر آن که بجز جمهوری اسلامی ایران که همواره صادقانه و تمام و کمال در کنار ملت فلسطین ایستاده و در بحران اخیر، حمایت قاطعانه خود را از آنها اعلام کرده است، در سایر کشورهای اسلامی، حمایت‌های واقعی تنها از جانب ملت‌ها بوده است، نه دولت ها! هر چند دولت‌های عربستان، قطر، تونس، لبنان، اردن و مصر در ظاهر اقدامات رژیم صهیونیستی در مسجدالاقصی را محکوم کرده‌اند؛ اما مناسبات پنهان و آشکار آنها با رژیم صهیونیستی، تیغ آنها را در مقابل این رژیم کند ساخته و کوس رسوایی آنها را به صدا درآورده است. به همین دلیل است که درست زمانی که کشورهای عربی ظاهرا مقابل اسرائیل موضع گرفته‌اند، روزنامه اسرائیلی معاریو در مطلبی رژیم صهیونیستی را معشوقه پنهان عربستان معرفی کرده، از سیاست کابینه اسرائیل در پنهان کردن روابط محرمانه خود با عربستان انتقاد کرده و خواستار آن شده است که مقامات اسرائیلی دیگر دیدارهای محرمانه با مقامات سعودی را انکار نکنند و با علنی کردن روابط خود با عربستان، منافع کشورشان را بهتر و جدی‌تر پیگیری کنند!

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد، بحران فلسطین که یک سمت آن دولتی جعلی، با نیروهای تبلیغاتی وسیع و جهانی و حامیانی پایدار قرار دارد و سمت دیگر آن ملتی مظلوم است بدون دولت دارای حاکمیت و مردم‌گرا و حامیان منطقه‌ای متزلزل و دو رو، چشم‌انداز و دورنمای روشنی از صلح و ثبات برای منطقه خاورمیانه به نمایش نمی‌گذارد. فقدان توازن موجود در نیروها و امکانات دو طرف از یک سو و حقانیت تاریخی و مذهبی مردم فلسطین در سرزمین‌های مقدس از سوی دیگر سبب می‌شود بحران خاورمیانه در سال‌های آتی نیز همچون استخوانی لای زخم باقی بماند؛ مگر این که کشورهای عربی در نهایت به این جمع‌بندی برسند که دشمنی با خودی‌ها و بازی در زمین اسرائیل، رنگ آرامش، صلح و ثبات را از همه کشورهای منطقه خواهد گرفت.

دکتر محمد مهدی مظاهری

استاد دانشگاه