تبـریز، چشم انتظار مهرانه‌رود

به گزارش جام‌جم، از قدیم‌الایام کلانشهر تبریز همواره به واسطه وقوع حوادث غیرمترقبه چون سیل دچار خساراتی جبران‌ناپذیر می‌شد تااین‌که پس از وقوع سیل ویرانگر سال 1313 به دستور ارفع‌الملک جلیلی شهردار وقت، در وسط شهر دیواره‌هایی احداث شد و با احداث رودخانه 15 کیلومتری شرق به غرب، این شهر تاحدود زیادی از خطرات و خسارات ناشی از سیل در امان ماند.

سرچشمه‌ این رودخانه، دامنه‌های کوه سهند است که پس از ورود به تبریز در جهت شرق به غرب جریان می‌یابد و در نهایت در ناحیه‌ شمال‌غربی تبریز و در پیرامون فرودگاه به تلخه‌رود می‌ریزد.

با گذشت زمان مسیر رودخانه که محل روان شدن سیلاب‌های مهیب تبریز بوده، با تخریب‌های ناشی از این سیلاب‌ها و بی‌توجهی مسئولان وقت به ساماندهی مسیل، محل انباشت زباله و بروز مشکلات عدیده زیست‌محیطی شده تا این که چند سال پیش شهردار وقت تبریز با انجام مطالعات، تصمیم برساماندهی و بهسازی مسیر این رودخانه گرفت.

یکی از برنامه‌های مهم شهرداری به منظور ساماندهی رودخانه مهرانه‌رود همانا طرح آب دار کردن آن بود که به اعتقاد کارشناسان این عامل در جذب گردشگر، تلطیف هوا، ایجاد سلامت روحی و روانی شهروندان، ایجاد اشتغال، تامین آب فضاهای سبز حاشیه شهرها، تقویت روحیه‌ نشاط و شادابی مردمان آن منطقه، زیباتر شدن چهره شهرها و ... نقشی تعیین‌کننده‌ دارد. به عبارت دیگر آب دار کردن رودخانه موضوعی است که این رودخانه را از موقعیت تهدید به یک فرصت تبدیل می‌کند.

همچنین کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند با توجه به کاهش سطح دریاچه ارومیه و تاثیر اکولوژیک آن بر کیفیت هوای تبریز، آب دار کردن مهرانه‌رود می‌تواند به میزان قابل توجه از آلودگی ناشی از وزش بادهای نمکی به سمت تبریز بکاهد و نقش تعیین‌کننده در تامین سلامت شهروندان این شهر داشته باشد.

بلاتکلیفی آب مهرانه رود

شهرام دبیری، رئیس شورای اسلامی شهر تبریز چندی پیش با اشاره به مسکوت ماندن طرح آب دار کردن مهرانه‌رود، اعلام کرده بود، آب این رودخانه طبق مصوبات قبلی شهرداری و استانی باید از طریق سد شهید مدنی تامین می‌شد و چون این امر ادامه نیافت شهرداری در نظر دارد با استفاده از آب چاه‌های مسیر، نسبت به آب دار کردن این رودخانه که از وسط تبریز عبور می‌کند، وارد عمل شود. البته به گفته دبیری ابتدا باید مساله جمع‌آوری پساب‌ها از بستر رودخانه حل و فصل شود که طرح‌های مربوط به آن هم‌اکنون توسط شهرداری در دست اجراست.

محمدحسین اسحقی، معاون فنی و عمرانی شهردارتبریز نیز دراین باره می‌گوید: طرح ساماندهی و بهسازی مسیل‌های شهری بخصوص میدان چایی سال هاست در دستور کار شهرداری تبریز قرار دارد و در بودجه‌های سالانه ردیف خاصی با این موضوع به تصویب می‌رسد.

وی می‌افزاید: عملیات احداث کانال سنگی، در بیشتر نقاط میدان چایی انجام گرفته و بقیه آن نیز بتدریج در حال اجراست. علاوه بر این، شهرداری تبریز اقدام به احداث دیوار و کف‌سازی مهرانه‌رود و احداث کنارگذر در محدوده دو کمال کرده که با تکمیل این طرح، کنارگذر دوم شهر در محل پل سنگی به کنارگذر اصلی شهر متصل خواهد شد.

معاون فنی و عمرانی شهردار تبریز اضافه می‌کند: از دیگر فعالیت‌های شهرداری تبریز، اجرای طرح‌های نورپردازی در داخل بسترمیدان چایی و استفاده از ظرفیت‌های نورپردازی در المان‌های داخل بستر رود همچون پل قاری و پل سنگی است که جلوه‌ای مضاعف به مسیر رودخانه می‌بخشد.

به گفته اسحقی، احداث آب‌نما در چند نقطه از مسیر رودخانه و طرح عظیم آب‌ دار کردن رود، از جمله بزرگ‌ترین پروژه‌هایی است که شهرداری تبریز در دست اقدام دارد.

فاضلاب؛ چالش مهـرانه‌رود

معاون فنی و عمرانی شهرداری تبریز می‌گوید: جمع‌آوری فاضلاب‌های شهری، یکی از عمده فعالیت‌های شهرداری تبریز در حوزه مدیریت و ساماندهی میدان چایی است؛ فاضلاب‌های خانگی و صنعتی که به محدوده میدان چایی وارد می شود، در عین حال که موجب آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌گردد، از لحاظ منظر شهری نیز، دید مناسبی را ایجاد نمی‌کند. بر این اساس، شهرداری تبریز مصمم است با برگزاری جلسات هماهنگی با شرکت آب و فاضلاب به جمع‌آوری تمامی فاضلاب‌های ورودی و انتقال آن به شبکه فاضلاب شهری اقدام کند که در سال‌های اخیر، طی چند طرح اجرایی، 50درصد این فاضلاب‌ها جمع‌آوری شده است؛ اما هنوزهم جمع‌آوری بقیه فاضلاب‌ها، نیازمند همکاری بیشتر بین شرکت آب و فاضلاب به عنوان متولی اصلی این موضوع است.

امارحیم شهرتی‌فر، فرماندار شهرستان تبریز در این باره نظر دیگری دارد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان مثل کشورهای خارجی از مهرانه‌رود به عنوان محلی برای تفریح و تجمع مردم استفاده کرد، می‌گوید: متاسفانه در مهرانه‌رود آب به اندازه‌ای نیست که مطمئن باشیم و هنوز هم آن طور که باید و شاید شبکه فاضلاب اصولی نشده است و در نتیجه آبگیری این رود مثبت واقع نمی‌شود.

وی اضافه می‌کند: شهرداری مدتی پیش خواست با بندهای نصفه نیمه آب را نگه دارد ولی به دلیل مسائل بهداشتی و... میسر واقع نشد و از طرح عبور کرد. به همین خاطر باید گفت فعلا این امکان برای مهرانه‌رود وجود ندارد.

بااین اوصاف، به گفته کارشناسان شهری، توسعه فضای سبز، ایجاد باند ویژه دوچرخه‌سواری، نصب تجهیزات و امکانات ورزش صبحگاهی، نورپردازی، ایجاد زیرساخت‌های رفاهی ـ تفریحی، اجرای طرح‌های مبلمان در حاشیه رودخانه، نصب المان‌های فرهنگی ـ مذهبی، اجرای فواره‌های بلندمرتبه و ده‌ها طرح دیگر از جمله برنامه‌های ویژه شهرداری برای تکمیل پروژه ساماندهی مهرانه‌رود است، که در صورت اجرا می‌تواند جاذبه دیگری بر جذابیت‌های کهن شهر تبریز بیفزاید و مرکزی باشد برای جذب گردشگران تبریز در سال 2018 و سال‌های بعد از آن.

سعیده دلال‌علیپور

جام‌جم تبریز