در دولت دوازدهم دروازه واردات هنوز باز است

آمارهای منتشر شده از سوی گمرک بیانگر آن است که همچنان نسبت به مدیریت واردات کالاهای مصرفی و ممانعت از واردات کالاهایی که داخل کشورمان تولید می‌شود بی‌توجهی می‌شود.

بر اساس آمار گمرک، واردات کالا به کشور در چهار ماه اول امسال که سال تولید و اشتغال است، 25 درصد بیشتر شده است.

نکته نگران‌کننده آن که دلیل رشد واردات به کشور، واردات اجناس مصرفی است که مهم‌ترین آن، واردات خودرو است.

با این حال، در زمینه واردات اجناس غیرضروری نیز آمارهای نگران‌کننده‌ای منتشر می‌شود. بر اساس آمار گمرک، در چهار ماه اول امسال، 25337861710 ریال آدامس، 29734821053 ریال شیرینی، 50451717719 ریال شکلات، 24790125866 ریال پفیلا، 13054091402 ریال ویفر و 40628024153 ریال مربا و ژله وارد کشور شده است.

جالب توجه این‌که در این مدت 890 تن انواع شیرینی و مجموعا 583 تن شکلات وارد کشورمان شده آن هم درحالی که ایران به عنوان یکی از کشورهای مطرح در تولید انواع شیرینی و شکلات در منطقه شناخته شده است.

در این مدت همچنین 11091525 کیلوگرم کره بسته‌بندی شده به ارزش 1705501898361 ریال به کشور وارد شده است.

بر اساس گزارش گمرک، در چهار ماه اول امسال، ایران به واردکننده نان سوخاری هم تبدیل شده است، چرا که یک محموله 2790 کیلویی نان سوخاری تولید ایتالیا به ارزش 129748000 ریال وارد کشور شده است.

در چهار ماه اول امسال، واردات سنگ‌پا از چین همچنان ادامه داشته است به طوری که در این مدت 33 تن سنگ‌پای چینی به کشور وارد شده است.

همچنین در این مدت 11 هزار تن لوازم بهداشتی و آرایشی به ارزش 211 میلیارد تومان وارد کشور شده است.

کارشناسان اقتصادی دلایل روند واردات بی‌رویه خصوصا اجناس دارای تولید مشابه داخل را در گفت‌وگو با جام‌جم بررسی کردند. با توجه به کم‌کاری‌های وزارت صنعت دولت یازدهم، اکنون مدیریت واردات به دوش وزیر جدید صنعت افتاده است.

قوانین متعدد، پاشنه‌ آشیل مدیریت واردات

بابک افقهی، رئیس پیشین سازمان توسعه تجارت ایران درباره مدیریت واردات به جام‌جم گفت: متاسفانه با توجه به این‌که اقتصاد کشورمان وابسته به درآمدهای نفتی است، ترکیب وارداتی کشورمان ترکیب مناسب و قابل قبولی نیست، به همین دلیل باید نسبت به واردات کالاهای واسطه‌ای یا مصرفی حساسیت بیشتری داشته باشیم که در واقع همان مدیریت واردات است.

افقهی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری افزود: تاکید مقام معظم رهبری بر مدیریت واردات هم براین اساس بوده به همین دلیل ایشان تاکید کرده‌اند، هرگز نباید واردات را متوقف کرد، بلکه باید آن را به نفع اقتصاد ملی مدیریت کرد بنابراین بر تمام دستگاه‌های اجرایی کشورمان واجب است که چنین سیاستی را پیش گیرند، اما در این زمینه مواردی وجود دارد که باید به آنها توجه ویژه داشته باشیم.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: عدم تناسب قوانین باعث شده بیشتر واردات به کالاهای مصرفی اختصاص یافته و همین روند عامل تشدید تجارت غیرشفاف این کالاها را به همراه داشته باشد که ادامه آن تولید و رشد اقتصادی کشور را با چالش جدی روبه‌رو خواهد کرد.

رئیس پیشین سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: از آنجا که هرگونه تصمیم‌گیری درباره واردات اثر مستقیم و قابل توجهی در تولید داخلی کشورمان خواهد داشت، باید در این زمینه با دقت و هوشیاری قابل توجهی گام برداشته شود تا مبادا تیغ دولبه واردات به اقتصاد و تولید کشور آسیب وارد کند.

این کارشناس اقتصادی افزود: مدیریت بدون تمرکز بر اطلاعات بخش تولید و مصرف در نهایت محکوم به نابودی است که امروز شاهد چنین اتفاقی هستیم، به این دلیل که مدیریت واردات با مدیریت مصرف، ارتباط تنگاتنگ دارد که در کنار آن تسهیل تجارت قانونی می‌تواند تعیین کننده باشد.

وی با اشاره به ارقام مختلف منتشرشده از حجم تجارت غیرقانونی کشورمان عنوان کرد: امروز یکی از معضل‌های بزرگ برای مدیریت واردات، پدیده شوم قاچاق است که مانع سیاستگذاری دقیق دست‌اندرکاران شده است، بنابراین هرچه بتوانیم زمینه فعالیت اقتصادی قانونی ـ واردات قانونی ـ را تسهیل کنیم، قطعا در راستای مدیریت واقعی آن گام برداشته‌ایم.

نقص‌ آماری

در همین حال مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران اصلی‌ترین پیش‌نیاز مدیریت واردات کشورمان را اطلاعات و آمار دقیق دانست و به جام‌جم توضیح داد: تاکنون نقص‌های مختلف آماری به دلیل شکل‌گیری اقتصاد پنهان باعث شده بر واردات کالاها مدیریت منطقی نداشته باشیم، به این دلیل که اصلا بخشی از واردات از نظارت دولت و مسئولان خارج است.

وی گفت: براساس ثبت‌سفارش‌های انجام شده مسئولان می‌دانند چقدر کالا در راه ‌داریم، نیاز بازار چقدر بوده، تولید چقدر است و منابع تامین کالایی ما کدام مناطق هستند. به این ترتیب مدیریت واردات و اعلام این‌که اصلا باید واردات داشته باشیم یا خیر، کاملا مشخص خواهد شد.

دبیرکل خانه اقتصاد ایران تصریح کرد: زنجیره شفاف فعالیت اقتصادی بخصوص در زمینه واردات از ثبت سفارش تا زمان صدور فاکتور برای خریداران می‌تواند در صندوق‌های مکانیزه همانند دیگر کشورها ایجاد شود درحالی که می‌بینیم هنوز در میانه راه برخی نواقص وجود دارد که فعالیت‌های انجام شده را ناقص کرده است.

دانشمند به جام‌جم گفت: روش دیگر مدیریت واردات،کاهش تصدیگری دولت در مسائل مختلف اقتصادی و تولیدی است به این دلیل که بخش خصوصی برای منافع اقتصادی خود می‌تواند دقیق برنامه‌ریزی کند که همین روند به نوعی واردات را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.

صندوق‌های مکانیزه، درگاهی برای مدیریت واردات

علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران درباره اهمیت نصب و راه‌انداری صندوق‌های مکانیزه در مدیریت واردات به جام‌جم گفت: گرچه هدف اصلی ایجاد چنین سامانه‌ای شفافیت مالیاتی بوده است اما یکی از دستاوردهای جانبی استفاده از این سامانه دسترسی به آمارها و زنجیره تامین و عرضه کالاست که در مدیریت واردات بسیار تاثیرگذار است.

فاضلی افزود: در این سامانه از زمانی که کالایی وارد ایران می‌شود تا زمانی که به دست متقاضی می‌رسد مسیر حرکت آن کاملا قابل بررسی است، به همین دلیل هرگونه تخلف و سوءاستفاده از بین خواهد رفت.

عماد عزتی - اقتصاد