دانشمندان برای تأمین پروتئین آبزیان مورد نیاز در جهان به راهکارهای جدید می‌اندیشند

ابتکار پرورش ماهی در آب‌های عمیق

جمعیت رو به رشد دنیا و محدودیت منابع کنونی غذایی، تردیدها و نگرانی‌هایی را درباره امنیت غذایی در سال‌های آینده ایجاد کرده است. در این میان، مطالعه جدیدی که از سوی پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا انجام شده، نشان می‌دهد، اگر بتوان پرورش ماهی را به مناطق عمیق دریا منتقل کرد، منطقه‌ای با مساحت دریاچه میشیگان (یعنی حدود یک‌ششم دریای خزر) می‌تواند مجموع تقاضای جهان برای گوشت ماهی را تامین کند.

کد خبر: ۱۰۶۸۵۲۴

براساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) سرانه مصرف ماهی در جهان برای اولین بار در سال 2016 به بیش از 20 کیلوگرم افزایش یافت. مصرف سرانه ماهی در ایران اکنون 6/10 کیلوگرم در سال است. غذاهای دریایی از اصلی‌ترین منابع تامین پروتئین در بسیاری از مناطق دنیا هستند و کارشناسان تغذیه نیز همواره اعلام می‌کنند، ماهی باید به عنوان بخشی مهم در رژیم غذایی انسان‌ها قرار گیرد.

مشکل اینجاست که به خاطر ماهیگیری بی‌رویه در چند دهه اخیر، جمعیت طبیعی ماهیان بشدت کاهش یافته است.

یکی از راه‌ها برای غلبه بر این مشکل، پرورش ماهی است. البته پرورش ماهی ایده جدیدی نیست. شواهد نشان می‌دهد، انسان‌های اولیه تعدادی از ماهی‌های صید شده خود را در برکه‌ای کوچک نگاه می‌داشتند تا روزهای بعد از آن استفاده کنند. امروزه پرورش ماهی در انوع استخرهای طبیعی و مصنوعی و حتی زمین‌های کشت برنج به انجام می‌رسد.

در این میان، یکی از ایرادهایی که به پرورش ماهی در آب‌های با عمق کم وارد می‌شود، این است که ماهیان در این محیط‌ها بشدت در برابر انواع بیماری و انگل قرار می‌گیرند. همچنین به خاطر کم‌بودن حجم آب، فضولات ماهیان موجب آلودگی گوشت آنها می‌شود.

اما مطالعه جدیدی که توسط پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا انجام شده، نشان می‌دهد اگر پرورش ماهی در بخش‌های عمیق دریا یا اقیانوس انجام شود، حجم محصول تولیدی بمراتب بیشتر است و می‌تواند خلأ کنونی ناشی از کمبود ماهی را که به خاطر ماهیگیری بیش از اندازه روی داده، جبران کند. این شیوه نه‌تنها مزیت اقتصادی قابل توجهی دارد، آسیب کمتری به محیط زیست وارد می‌کند و برای تامین هر چه بیشتر امنیت غذایی جهان هم سودمند است.

این پژوهشگران در مطالعه خود به بررسی امکان پرورش انواع آبزیان در دریا پرداختند. در این پژوهش، بخش‌هایی که پرورش ماهی در آن میسر نیست (نظیر اسکله‌ها، اطراف سکوهای نفتی ) از گستره بررسی حذف شد. همچنین عمق آب، دما و نیازهای زیستی 180 گونه مورد مطالعه نیز مد نظر قرار گرفت. بخش‌هایی از اقیانوس‌ها که دسترسی معمول به آن مناطق دشوار است هم به خاطر غیرعملیاتی بودن پرورش ماهی در حال حاضر در آنجا مورد بررسی
قرار نگرفتند.

با وجود این که راه‌اندازی مزارع پرورش ماهی در مناطق عمیق دریا می‌تواند پرهزینه باشد، اما این شیوه در نهایت از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی به سود ما خواهد بود. افزون بر این، برخی مناطق بویژه کشورهای محرومی نظیر بنگلادش در آسیا یا اروگوئه در آمریکای جنوبی یا حتی هند که با مشکل کمبود موادغذایی روبه‌رو هستند در صورت بهره‌گیری از این شیوه می‌توانند تا حد زیادی موادغذایی مورد نیاز شهروندان خود را تامین کنند.