سرنوشت بارزانی پس از تعلیق تجزیه / تدبیر پیشمرگه ها بازی سیاسی را بر هم زد

به گزارش جام جم آنلاین؛ روز گذشته مقامات اقلیم کردستان عراق با انتشار بیانیه‌ای نتایج همه پرسی جدایی را به حالت تعلیق درآوردند.

این اقدام با هدف آنچه «تعهد به رفتار مسئولانه به منظور جلوگیری از بروز خشونت و درگیری های بیشتر» خوانده اند صورت می پذیرد.

در بیانیه مقامات اقلیم کردستان آمده است: ادامه نبردها به پیروزی هیچ طرفی منجر نخواهد شد، بلکه کشور را به سوی آشوب و هرج ومرج سوق خواهد داد .بعلاوه این بیانیه پیشنهاد شد، «کلیه عملیات نظامی» در مناطق مورد مناقشه متوقف شود.

در همین ارتباط یورو نیوز گزارش داد؛ پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق در ۲۵ سپتامبر، روابط میان بغداد و اربیل بشدت تیره شد. دولت مرکزی عراق اعلام کرد نتایج همه‌پرسی را هرگز به رسمیت نمی‌شناسد. برگزاری رفراندوم در استان نفت خیز کرکوک که قانونا بخشی از اقلیم نیست، بر شدت اختلاف میان دو طرف افزود.

این خبرگزاری افزود: سرانجام و پس از دو ضرب‌ الاجل 24 ساعته، ارتش عراق با همراهی نیروهای بسیج مردمی (حشد الشعبی) بدون مقاومت جدی وارد شهر کرکوک شده و کنترل تاسیسات نفتی و فرودگاه و پایگاه‌های نظامی منطقه را در دست گرفتند.

اما پیشنهاد تعلیق نتایج همه‌پرسی استقلال کردستان عراق در حالی مطرح می‌شود که پارلمان اقلیم روز سه‌شنبه اعلام کرد انتخابات مجلس این منطقه که قرار بود پس از ۴ سال تاخیر اول نوامبر برگزار شود، به مدت ۸ ماه به تعویق خواهد افتاد.

گفتنی است: کردهای عراق ماه پیش در یک همه پرسی با اکثریت بزرگی به استقلال این ناحیه رای دادند که با مخالفت شدید دولت مرکزی عراق و همچنین ایران و ترکیه روبرو شد. حیدر العبادی نخست وزیر عراق در واکنش به این اقدام خواستار "ابطال" نتیجه همه‌پرسی استقلال شده بود.

«دکتر حشمت الله فلاحت پیشه» نماینده مردم اسلام آباد غرب از استان کرمانشاه در خصوص تصمیم بارزانی مبنی بر معلق کردن همه نتایج همه پرسی استقلال مناطق کردنشین به جام جم آنلاین گفت: بنده به عنوان یک نماینده کرد 25 تیرماه امسال با ارسال نامه ای به مسعود بارزانی رییس اقلیم کردستان برادرانه ایشان را برحذر داشتم از اینکه مردم کرد را وارد فضای جدایی طلبی و تجزیه عراق کند.

وی افزود: آنچه در نامه فوق به شخص بارزانی گوشزد کردم امروز در میدان عراق بحران زده کاملا هویداست. برای ایشان نوشتم که حتی اگر با نام دفاع از آرمان کردی این اقدام( همه پرسی) صورت گیرد باز هم نتجیه اش معکوس خواهد بود. اما متاسفانه خیلی از پیش بینی ها به وقوع پیوست و کردها متاثر از یک فضای احساسی به استقلال خود از عراق به طور غیر قانونی رای دادند.

این نماینده مجلس حفظ تمامیت ارضی عراق، دامن زدن به مناقشات منطقه ای و بی توجهی به قوانین بین المللی از سوی سران اقلیم را از موضوعات چالش برانگیز روزهای اخیر مناطق کرد نشین عراق دانست و گفت: از روزی که کردها به استقبال جنگ با ارتش دولت مرکزی عراق نرفتند اعتقاد داشتم نوعی درایت سیاسی بعد از اقدام غیرقانونی برای برگزاری رفراندوم شکل گرفته است. لذا این اقدام پیشمرگه های کرد بر خلاف تحلیل برخی ناشی از ترس نبود بلکه نشان از درایت سیاسی اکراد داشت.

فلاحت پیشه با اشاره به دوران خفت بار حکومت صدام در عراق خاطر نشان کرد: همه اقوام کرد در دوران دیکتاتوری عراق رنج های مشترکی را با هم پشت سر گذاشتند. لذا نباید دو هموطن در قالب مردم کرد و دیگر اقوام عراقی به جنگ با یکدیگر بروند.

وی با ابراز خشنودی از به تعلیق در آوردن همه پرسی تاکید کرد: خوشبختانه در موقع مناسبی درایت کردها به یاری آنها آمد و هنوز دامنه منازعات به آستانه بحران نرسیده بود. اما در شرایط فعلی می توان اشتباه گذشته را جبران کرد و بار دیگر آرامش و امنیت به نقاط مورد مناقشه باز گردد.

فلاحت پیشه بیانیه کردها را مفید و سارنده ارزیابی کرد و گفت: الان وقت آن رسیده دولت عراق وارد فضای مذاکراتی شود و هر چه زودتر جلوی رادیکالیزه شدن مناطق کردنشین گرفته شود. چرا که منطقه بسیار مستعد افراطی گرایی است و اگر دولت عراق از این فرصت تاریخی استفاده نکند حوادث خونباری در انتظار تمامیت ارضی عراق خواهد بود.

وی افزود: دولت عراق باید هرچه زودتر روند رایزنی و مذاکرات با دولت عراق را آغاز کند و از هر گونه لجبازی اجتناب کند. فضای بلاتکلیفی به صلاح منطقه و عراق نیست. امروز هستند دولت هایی که از آمادگی دمیدن در آتش اختلافات قومی عراق برخوردار هستند.

از سویی دیگر دکتر «مرتضی صفاری» عضو هیت رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رویکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال مناقشه اقلیم کردستان با دولت مرکزی عراق را موضع برتر منطقه دانست و به جام جم انلاین گفت: تهران به تاسی از منشور ملل متحد تمرکز اصلی خود را بر حفظ تمامیت ارضی عراق گذاشت و بطور مسالمت آمیز و قانونی با مطالبه بارزانی مبنی بر جدایی مخالفت کرد.

وی در خصوص احتمال کناره گیری بارزانی از قدرت بعنوان یکی از پیامدهای برگزاری همه پرسی در مناطق کرد نشین عراق گفت: اصرار جدایی از خاک عراق بشدت وی را زیر سئوال برده است. به نحوی که در چند سال اخیر توافقاتی میان اقلیم و دولت بغداد منعقد شده بود از جمله فروش 600 هزار بشکه ای نفت توسط حکومت اقلیم که با سرپیچی کردها از قانون اساسی کشور عملا این گونه منافع را به حالت تعلیق در آورده است.

رییس کمیته روابط خارجی کمیسیون امنیت خانه ملت اعلام تعلیق همه پرسی از سوی اقلیم را طرحی ارزنده بشمار آورد و افزود: این امر به مدیریت بحران عراق کمک شایانی کرده و از تسری یک جنگ فرسایشی در عراق جنگ زده جلوگیری خواهد کرد.

صفاری تاکید کرد: نظر به اینکه در غائله اخیر عراق، جمهوری اسلامی ایران از موضع حمایتی دولت قانونی عراق وارد شد قطعا این نگاه با وجود شیطنت برخی دول مرتجع به تعمیق روابط تهران- بغداد می انجامد.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران بطور هوشمندانه ای با بحث اقلیم برخورد کرد. به گونه ای احساس نشد ایران با کردها به مخالفت برخواسته است کما اینکه خیلی از جریان های کردی هم، هم آواز استقلال کردها نشدند.

در مجموع بنظر می رسد؛ طی روزهای آینده و با فروکش کردن آتش اختلافات آغاز مذاکرات با دولت فدرال، آتش بس و ابطال نتایج همه‌پرسی براساس قانون اساسی را در عراقی واحد ویکپارچه شاهد باشیم.

محمدرضا شجاعیان / جام‌جم آنلاین