امام حسن(ع) شبیهترین مردم به رسول خدا(ص) در خوی، رفتار و سیادت بودند. از پیامبر(ص) نقل شده است که خطاب به ایشان فرمودند: ای حسن، تو از جهت آفرینش(صورت) و اخلاق(سیرت و رفتار) شبیه من هستی.
بعد از شهادت امام علی علیه السلام در ۲۱ رمضان سال ۴۰ هجری قمری امام حسن علیه السلام هدایت و امامت مسلمانان را عهدهدار شدند. امامت دومین امام شیعیان ۱۰ سال طول کشید.
امام حسن(ع) یکی از اصحاب کساء هستند و پیامبر(ص) در جریان مباهله، ایشان و برادرشان امام حسین(ع)، حضرت علی(ع) و فاطمه(س) را نیز به فرمان خدا، همراه خویش برد. آیه تطهیر فضیلتی بزرگ برای وی و سایر اهل بیت(ع) است.
حسن به معنای خوب و نیکو است در بعضی مدارک ذکر شده نام او از ریشه عبری شبر است.
امام حسن(ع) ۲۵ بار پیاده به حج رفتند و سه بار اموالشان را در راه خدا تقسیم کردند به طوری که حتی کفش خود را بخشیدند. لقب مجتبی که به امام حسن(ع) اطلاق میشود اشاره به بخشندگی ایشان دارد.
امروز با بحران اخلاق در دنیا و مواجه هستیم
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با خبرنگار مهر با بیان این که امروز با بحران اخلاق در دنیا و مواجه هستیم، اظهار داشت: ائمه اطهار علیهم السلام همواره به گزارههای اخلاق تأکید داشتند و خود نیز به اخلاق آراسته بودند.
حجت الاسلام بهرام دلیر در ادامه با اشاره به مجموعه مکارم اخلاق بیان داشت: مودت در معنای عفاف و اصلاح کردن است. امام حسن(ع) همواره به این گزاره اخلاقی توجه داشتند و به آن عینیت بخشیدند.
وی با بیان این که زمانی که امام در اوج بحران قرار داشتند امید خود را از دست ندادند، عنوان کرد: زهد و پرهیزگاری در رفتار امام حسن(ع) کاملاً نمود داشت. متأسفانه امروز به این مسئله توجه نمیشود و بسیاری از نزاعهایی که صورت میگیرد به دلیل نداشتن زهد است.
این استاد حوزه و دانشگاه در این باره ادامه داد: وقتی به انبوه پروندههای قضایی مینگریم میبینیم بیشتر آن به دلیل وابستگیها و تعلق به دنیا ایجاد شده است. اگر نفس در مالکیت ما باشد قطعاً آینده خوبی را در پیش خواهیم داشت.
فرد قانع هیچگاه نیازمند نیست
وی افزود: قناعت مورد دیگر از مکارم اخلاقی است که شایسته است بیشتر مورد عنایت باشد. فرد قانع هیچگاه نیازمند نیست و محتاج کسی نمیشود.
حجت الاسلام دلیر بیان کرد: امام حسن(ع) بر عیبپوشی تأکید داشتند. خیلی خوب است ما نیز پرده پوشی کنیم تا آبروی مؤمن حفظ شود. مسئلهای که بسیار مهم است.
وی اظهار کرد: امام حسن مجتبی علیه السلام به کرم و سخاوتمندی معروف هستند. بخشش مال به نیازمندان قبل از آن که خود فرد بگوید در اسلام تأکید شده است. مؤمن باید قبل از آنکه فقیر نیاز خود را بطلبد بخشش کند به گونهای که کرامت نیازمند حفظ شود و با روی خوش این کار را انجام دهیم.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: دشمن نفس حرص است. حضرت آدم نیز به همین دلیل از بهشت رانده شد. حرص رذیله اخلاقی است که آرامش را از فرد میگیرد.
وی ادامه داد: حسد نیز در اسلام بسیار نهی شده. فرد حسود همواره افسرده است و آرامش ندارد. بسیاری از نزاعهای سیاسی و اجتماعی عصر حاضر نیز به دلیل همین رذیله اخلاقی است. حرص، حسد و بخل و کبر امراض روانی هستند و فرد مبتلا به آن سالم نیست. امام حسن مجتبی علیه السلام میفرمایند بندگی حق تکبر را میشکند.
مصیبت کلید پاداش است
حجت الاسلام دلیر عنوان کرد: نگاه امام حسن علیه السلام به مصیبت به عنوان کلیدهای پاداش است و صبر را بر مصیبت دیدگان میخواهند تا به وسیله آن اجر نصیبشان شود.
وی افزود: مصیبت بزرگ زلزله و سیل نیست. از نظر امام حسن مجتبی علیه السلام بزرگترین مصیبت بداخلاقی است و بهترین مال، آن مالی است که انسان به وسیله آن آبرو و حرز و ناموس خود را حفظ کند.
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این که هنر انسان آن است که فرصت را به تهدید تبدیل کند، ابراز کرد: امام حسن علیه اسلام همواره سفر آخرت و سختی آن را یادآور میشدند. حلالیت طلبیدن، ادا کردن حق الناس و تمامی حقوقی که بر گردن مسلمان میباشد را رعایت کردن از جمله مسائل بسیار مهمی بود که ایشان بر آن تأکید داشتند.
حجت الاسلام دلیر تصریح کرد: اگر نصایح اخلاقی امام حسن مجتبی علیه السلام را در زندگانی عمل کنیم، میتوانیم سعادت خود در دنیا و آخرت را تضمین کنیم.
وی افزود: با نزاع و اختلاف هیچ مملکتی آباد نشده پس ما نیز باید کنار همدیگر بوده و با اتحاد همدیگر را یاری کنیم.
منبع: مهر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد