تیروئیدتان درست کار می‌کند؟

به گزارش جام جم، قبل از پرداختن به بحث کم‌کاری و پرکاری تیروئید در بارداری لازم است گفته شود عاملی که باعث سلامت تیروئید در دوران بارداری می‌شود مصرف ید کافی در دوره بارداری توسط مادر است. متاسفانه در بیشتر مناطق دنیا، غذاها حاوی ید کافی نیستند و این موجب ضعف تیروئید در جنین می‌شود. افزودن ید به مواد غذایی در بیشتر نقاط جهان انجام می‌شود. در کشور ما ید را به نمک خوراکی اضافه می‌کنیم و خوردن مقدار مناسب نمک موجب تامین بخش اصلی ید مورد نیاز می‌شود. در چند سال گذشته مصرف قرص‌های حاوی ید به نام یدو فولیک که ترکیب ید و اسید فولیک است نیز در دوران بارداری توصیه شده است.

بهتر است تمام خانم ها قبل از این که باردار شوند یک آزمایش ساده تیروئید بدهند. به این ترتیب کسانی که دچار کم‌کاری تیروئید باشند براحتی توسط لووتیروکسین درمان خواهند شد و بارداری سالمی خواهند داشت.

به ندرت مادران در دوران بارداری به کم‌کاری شدید تیروئید مبتلا خواهند بود. در این موارد باید خیلی سریع داروی لووتیروکسین با میزان مناسب تجویز شود تا هرچه سریع‌تر مادر باردار بهبود یابد.

در کسانی که سابقه کم‌کاری تیروئید یا جراحی تیروئید یا درمان پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو داشته‌اند قبل از بارداری یا اوایل بارداری باید از نظر مشکلات تیروئید بررسی و آزمایش شوند و کسانی که تحت درمان هستند هم طی بارداری و پس از زایمان از نظر کنترل این بیماری تحت نظر باشند؛ زیرا در دوران بارداری نیاز به هورمون تیروئید افزایش می‌یابد.

تاکید بر این نکته بسیار ضروری است که داروی لووتیروکسین در دوره بارداری هیج ضرری برای جنین ندارد به شرط این که مادر باردار نیاز به این دارو داشته باشد. در واقع لووتیروکسین جزو داروهای صددرصد مجاز در تمام دوران بارداری است.

در یک بارداری طبیعی علائم بسیاری شبیه پرکاری تیروئید وجود دارد. تپش قلب، تعریق زیاد، احساس گرما، لرزش دست، کم‌خوابی و اضطراب علائمی هستند که تا حدی مادران باردار دارند و از طرفی این علائم شبیه پرکاری تیروئید هستند. بهتر است اگر این علائم خیلی شدید هستند به پزشک متخصص زنان مراجعه شود و پزشک متخصص با معاینه و آزمایش تیروئید خیال مادر باردار را از نبود بیماری پرکاری تیروئید راحت کند.

پرکاری تیروئید ملایم در دوران بارداری بسیار شایع است، زیرا هورمون‌های جفت تیروئید را تحریک می‌کنند، ولی باید بدانیم این پرکاری در بیشتر مواقع خطری ندارد و مادر باردار در همان ماه‌های اول از آن رهایی می‌یابد. تنها مادرانی که دچار علائم خیلی شدید یا تهوع و استفراغ خیلی شدید هستند و آب بدنشان را از دست می‌دهند، باید مداوا شوند.

موارد کمی وجود دارد که پرکاری تیروئید مادر باردار از قبل بارداری وجود داشته و حالا در زمان بارداری مجدد عود کرده است. در این موارد باید داروهای ضدتیروئید داده شود. این داروها البته برای جنین بی ضرر نیستند، ولی اگر با مقدار کم و به اندازه تجویز شوند، می‌توانند مادر و جنین را به سلامت از این مرحله
گذر دهند.

بیماری کم‌کاری تیروئید مادرزادی بسیار بندرت در نوزادان رخ می‌دهد. این بیماری منجر به عقب‌افتادگی ذهنی می‌شود که خوشبختانه با برنامه آزمایش همگانی نوزادان در چند روز اول تولد، تشخیص داده و با دادن هر چه سریع‌تر هورمون تیروئید درمان می‌شود.

دکتر رضا کریمی

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم