اما با مرگ صالح، فتنه شوم آنها عقیم ماند و همه نقشههایشان نقش برآب شد. با وجود این، مرگ صالح چه تاثیری در روند تحولات یمن خواهد داشت. در این زمینه با دکتر سیدحسین نقویحسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
آیا مرگ علی عبدالله صالح میتواند به تغییری در تحولات یمن و توقف حملات سعودیها به این کشور منتهی شود؟
تجاوزگری عربستان سعودی به یمن بر اساس ادعاهای واهی و پوچ به عنوان یک تجاوز آشکار در منطقه اتفاق افتاد. مبانی چنین تجاوزگری بر تحلیلگران پوشیده نیست. شکست مواضع و سیاستهای عربستان سعودی در منطقه و ناتوانی این رژیم در تحمیل کردن حاکمیت خود در منطقه سبب شده با اعمال زور و نظامیگری سیاستهای خود را در منطقه دنبال کند. سعودیها با تشکیل یک ائتلاف عربی با این هدف به یمن حمله کردند و مردم یمن و شهروندان عادی این کشور بویژه زنان و کودکان را به خاک و خون کشیدند. پس از سه سال تجاوز وحشیانه، آنها نتوانستند مردم یمن را وادار به پذیرش خواستههای خود کنند و همچنان به حملاتشان به یمن ادامه میدهند.
چرا جامعه جهانی همچنان در مقابل جنایات سعودیها سکوت کرده است؟
سکوت جامعه جهانی به این تجاوز آشکار و آدمکشی مدرن و جنایات عربستان جای تاسف دارد. قطعا اگر این اتفاق در جای دیگری از جهان رخ داده بود تاکنون شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نهادهای اروپایی و غربی، دهها بیانیه صادر کرده بودند و برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع، خود را به این در و آن در میزدند و آشکارا دخالت میکردند، ولی در مقابل کشتار مردم مظلوم یمن با این که همه آنها میدانند این تجاوز آشکار با ادعاهای واهی و با آمال سلطهگری صورت میگیرد، مهر سکوت بر دهان زدهاند. در این شرایط، غربیها به عربستان رفتوآمد میکنند، آمریکاییها به عربستان سعودی میروند و رئیس جمهور آمریکا قراردادهای چند میلیاردی نظامی میبندد تا با این سلاحها مردم یمن قتل عام شوند.
سعودیها چگونه توانستهاند غربیها را به سکوت دعوت کند؟
عربستان سعودی کیسه پر از زر دارد. وقتی رئیسجمهور ایالات متحده آنها را به گاو شیرده تشبیه میکند که باید شیرشان را خورد و بعد، از گوشت و پوست آنها استفاده کرد، عربستان سعودی با این دلارهای نفتی سعی میکند دولتها را بخرد و آنها را در جبهه خود نگه دارد. علی عبدالله صالح نیز فریب همین دلارها را خورد.
پس از مرگ علی عبدالله صالح، وضعیت یمن به کدام سمت خواهد رفت؟
عربستان سعودی در باتلاق کشندهای گیر کرده است و هر چه دست و پا بزند در این باتلاق بیشتر فرو میرود و این مردم مظلوم یمن هستند که خسارت جانی و مالی میدهند و با خاک و خون یکی میشوند و فریادرسی را در عرصه بینالمللی نمیبینند.
عربستان مجبور است از این باتلاق خود را بیرون بکشد و جامعه جهانی نیز مجبور است در مقابل این تجاوز آشکار و به خاک و خون کشیده شدن مردم یمن عکسالعمل نشان دهد. همه جامعه جهانی باید دست به دست هم دهند و سعودیها را به پشت مرزهای خود برگردانند، مردم یمن نیز در انتخابات فراگیر، حکومت خود را تعیین کنند. برخی کشورها مانند آمریکا همچنان در قرن 19 میلادی به سر میبرند و تصور میکنند با لشکرکشی به کشورها میتوان حکومت آنها را تغییر داد. ولی این ملتها هستند که باید تصمیم بگیرند و حکومت خود را تعیین میکنند.
جمهوری اسلامی چه اقداماتی بیش از حمایتهای معنوی از مردم یمن میتواند انجام دهد؟
جمهوری اسلامی ایران در سه سطح باید همه ظرفیت دیپلماسی خود را به کار گیرد. سطح اول، حمایت انسانی از مردم بیدفاع یمن است که امروز به دارو و غذا نیاز مبرم دارند. همه مجامع بینالمللی اعتراف میکنند آنچه در یمن اتفاق میافتد فاجعه انسانی است. هر جامعه انسانی موظف است به این مردم مظلوم در محاصره کمک برساند و در نجات آنها تلاش کند.
سطح دوم، تلاش در جهت تقویت مجموعههای منطقهای است. آیا کشورهای اسلامی نمیبینند مسلمانان زیر بمباران عربستان جان خود را از دست میدهند؟ مگر یمن یک جامعه اسلامی نیست؟ بسیاری از مردم یمن اهل سنت هستند و آنجا دیگر بحث شیعه و سنی مطرح نیست. اگر آنها ادعای حمایت از مسلمانان را دارند باید در مورد مساله یمن وارد شوند؛ بنابراین دستگاه دیپلماسی ما باید تمام توان خود را به کار گیرد و از ظرفیتهای منطقهای خود برای پایان بخشیدن به این بحران استفاده کند.
سطح سوم هم عرصه بینالمللی است و جمهوری اسلامی ایران از طریق محاکم قضایی و مجامع سیاسی، سازمان ملل متحد و شورای امنیت، از حقوق مردم مظلوم یمن دفاع کند.
پیشتر انتقاد داشتید دستگاه دیپلماسی ما به جای تلاش برای ایجاد روابط با کشورهای اسلامی و منطقه، تمام هم و غم خود را در گسترش ارتباط با غربیها گذاشته است. آیا در مساله یمن هم چنین انتقادی را وارد میدانید؟
این انتقاد را همچنان وارد میدانم. رهبران و مسئولان کدام کشورها به ایران میآیند؟ انگلستان و فرانسه در منطقه در جبهه کدام کشور است؟ آنها علیه منافع کشورهای اسلامی و کشور ما فعالیت دارند و با زبان تهدید میکوشند در کشورها دخالت کنند. یکی از سفرای ما در یکی از کشورهای غربی عنوان میکرد ما در مقابل پاسخگویی درخواستهای کشورهای غربی برای آمدن به ایران و طرح مطالبات نامعقول و انتظارات خارج از عرف دیپلماسی خسته شدهایم. آنها به جای تلاش برای ارتقای روابط سیاسی و تجاری، تنها به فکر دخالت در امور داخلی کشور ما هستند.
همان طور که اشاره کردم به عنوان وظیفه انسانی و شرعی باید رسیدگی به وضعیت مردم یمن جزو مطالبات ما
باشد.
وعده شوم سعودیها به علی عبدالله صالح
علی عبداله صالح یک یمنی بود و میدانست به خاک کشورش تجاوز شده و تجاوزگران در حال قتلعام ملت او هستند و با این نگاه ابتدا موضع متفاوتی داشت و مدعی بود باید در مقابل تجاوزگران ایستاد؛ اما وقتی در کیسه دلارهای نفتی عربستان باز میشود، دست و دل خیلیها میلرزد و تسلیم پول میشوند و در مقابل این جنایات سکوت میکنند، اصل موضوع خریداری شدن افراد است، حالا به افراد متناسب با مطالبات و خواستههایشان وعده داده میشود. احتمالا به علی عبدالله صالح وعده ریاست حکومت یمن داده شده بود و این وعده با دلارهای نفتی پشتیبانی شده بود.
کمیل انتظاری
جهان
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد