مدارس فرسوده کرمان؛ آبستن فاجعه

به گزارش جام‌جم، پس از وقوع زلزله 1/6 ریشتری در صبح روز جمعه دهم آذر در منطقه هجدک و وقوع پس‌لرزه‌های متعدد، با تصمیم ستاد مدیریت بحران استان کرمان به دلیل نامقاوم و فرسوده‌بودن بنا، برخی مدارس و خوابگاه‌های دانشجویی کرمان حدود یک هفته تعطیل شدند و پس از آن با وقوع زلزله 6.2 ریشتری ظهر روز سه‌شنبه 21 آذر دوباره ستاد مدیریت بحران استان مجبور شد به دلیل وقوع پس لرزه‌های متعدد، مدارس و دانشگاه‌ها را تعطیل کند تا این امر دست‌کم آسودگی خاطر والدین دانش‌آموزان و دانشجویان را به همراه داشته باشد.

اکنون با وقوع زلزله در شهر کوهبنان استان کرمان که پنجشنبه گذشته رخ داد وخسارات زیادی نیز برجای گذاشت به نظر می‌رسد رسیدگی به بنای فضاهای آموزشی استان برای جلوگیری از یک فاجعه ضروری به نظر برسد.

بیش از 9000 کلاس غیرمقاوم

در این باره، مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان کرمان در گفت‌وگو با جام‌جم با بیان این‌که به طور متوسط حدود 20 درصد کلاس‌های درس در سطح استان کرمان استحکامی ندارند، می‌گوید:حدود 4500 کلاس درس در استان نیاز به بازسازی و نوسازی و حدود 4500 کلاس دیگر نیز نیاز به مقاوم سازی دارند که این میزان 20 درصد کل کلاس‌های سطح استان را تشکیل می‌دهند که نگران‌کننده است.

غلامرضا رجایی، می‌افزاید: گرچه ممکن است این کلاس‌ها در حال حاضر قابلیت استفاده داشته باشد، اما در شرایط بحرانی و وقوع زلزله قطعا آنها آسیب جدی می‌بینند و ما از این موضوع نگرانیم،اما چون اعتبار بازسازی و مقاوم‌سازی این کلاس‌ها باید از محل اعتبارات ملی تامین شود، نیازمند کمک دولت هستیم تا اعتباراتی را در این زمینه تخصیص دهد .

این مقام مسئول می‌گوید: ما در حالی در برخی مناطق و شهرستان‌های محروم استان کرمان با کمبود کلاس یا کلاس‌های درس کپری مواجه هستیم که در شهر کرمان وضعیت برخی مدارس نامقاوم از دیگر نقاط استان بدتر است و تعدادی از مدارس این شهر استحکام لازم را ندارند. وی تصریح می‌کند: باتوجه به شرایط اقتصادی دولت طی دو سال گذشته، اصلا اعتباری در اختیار ما نبوده است که بتوانیم حداقل تعدادی از مدارس را مقاوم‌سازی و بازسازی کنیم.

رجایی می‌افزاید: برای بازسازی مدارس غیرمقاوم و خطرآفرین شهر کرمان حداقل 40 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم و باید برای رسیدگی به وضعیت این مدارس تدبیر فوری اندیشیده شود، زیرا در غیر این صورت در آینده بر اثر وقوع زلزله شاهد صحنه‌های خوبی نخواهیم بود.

تعطیلی مدارس غیرمقاوم

در همین حال وقوع زلزله و پس‌لرزه‌های متعدد در استان کرمان و نبود بودجه برای بازسازی یا مقاوم‌سازی فوری این مدارس، باعث شد مسئولان آموزش و پرورش استان کرمان شیفت صبح مدارسی را که ساختمان آنها فرسوده و غیرمقاوم است به شیفت عصر مدارسی که ساختمان آنها مقاوم است، منتقل کنند. این موضوع البته اعتراض دانش‌آموزان و والدین آنها را به همراه داشته و باعث شده برنامه کاری و زندگی روزمره تعدادی ازوالدین به دلیل تغییر شیفت مدرسه فرزندشان دچار اختلال شود .

این در حالی است که به گفته مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان، انتقال شیفت مدارس غیرمقاوم به مدارس مقاوم حداقل تا پایان سال جاری ادامه خواهد داشت. محمدمحسن بیگی با بیان این‌که شیفت‌بندی مدارس در وضعیت کنونی تنها راهکار بود و با توجه به کمبود جدی در زمینه فضای آموزشی باید از امکانات موجود نهایت استفاده را ببریم، می گوید: ما برای جلوگیری از بروز هر گونه حادثه در زمان وقوع زمین‌لرزه مجبور شدیم مدارس غیرمقاوم را تعطیل و برخی مدارس را دوشیفته کنیم و به همین منظور پنج مدرسه در شهر کرمان و پنج مدرسه در شهرستان فاریاب و سه مدرسه در شهرستان زرند تخلیه شدند. وی تصریح می‌کند: وجود مدارس تخریبی در کرمان دغدغه مسئولان آموزش و پرورش است و انتظار می‌رود سازمان تجهیز و نوسازی مدارس برای مقاوم‌سازی آنها اقدام کند و مسئولان برای بازسازی مدارس اقدام جدی انجام و اعتبار لازم را اختصاص دهند.

وضعیت نگران‌کننده مدارس غیردولتی

از سوی دیگر، طی دو دهه اخیر تعداد مدارس غیردولتی به دلیل افزایش جمعیت دانش‌آموزان و کمبود مدارس دولتی افزایش چشمگیری داشته است و به رغم شهریه بالای مدارس غیردولتی و گرایش والدین به ثبت‌نام فرزندانشان در این گونه مدارس با این استنباط که به دلیل کمتربودن تعداد دانش‌آموزان، معلمان بیشتر به وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان رسیدگی می‌کنند، افزایش یافته است.

از سوی دیگر درآمد بالای مدارس غیردولتی باعث شده هر روز بر تعداد متقاضیان تاسیس این مدارس افزوده شود و شاهد رشد قارچ گونه آنها در نقاط مختلف شهر کرمان باشیم. مدارسی که با هدف اصلی کسب درآمد تاسیس می‌شوند و کمترین سختگیری برای تاسیس آنها صورت می‌گیرد. با این حال، تعداد زیادی از مدارس غیردولتی در خانه‌های مسکونی راه‌اندازی می‌شوند که بنای آنها فرسوده است و چندین سال قدمت دارد و استحکام کافی و فضای فیزیکی لازم را برای تبدیل شدن به یک مرکز آموزشی ندارند.

همچنین در کنار مدارس غیردولتی، مراکز آموزشی همچون کلاس‌های زبان و رایانه نیز وضعیت مشابهی دارند که وضعیت آنها نیز نگران‌کننده است.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان کرمان در این باره می‌گوید: خانه‌های مسکونی که به صورت مدارس غیرانتفاعی از آنها استفاده می‌شود،کاربری آموزشی ندارند و از لحاظ فضای فیزیکی نیز بدون استاندارد لازم هستند.

رجایی می‌افزاید: هنگام اخذ مجوز، استحکام بنای این مدارس توسط مهندسین ناظر سازمان نظام مهندسی تائید و سپس از سوی سازمان آموزش و پرورش به ما معرفی می‌شود تا ظرفیت پذیرش دانش‌آموزان آنها را تعیین کنیم. اما سازمان نوسازی مدارس برای تائید استحکام بنای این مدارس قبل از اخذ مجوز تاسیس، مسئولیتی ندارد در حالی که ما در سطح شهر کرمان مدارسی را مشاهده می‌کنیم که ساختمان آنها از استاندارد لازم برخوردار نیستند، ولی تائید شده‌اند.

حکمت قاسم‌خانی

جام‌جم کرمان