پرسه تبهکاران در شبکه‌های اجتماعی

بدنش را مانند یک گونی سنگین برنج روی تختخواب رها کرد تا کم‌خوابی‌های ناشی از درس خواندن شب گذشته را جبران کند، اما قبل از هرچیز باید تلفن همراهش را چک می‌کرد. اعتقاد داشت حتی قبل از مرگ هم باید تلفن را چک کرد. شاید اتفاق جدیدی در دنیا افتاده باشد و او بی‌خبر بماند.

صفحه نمایش که جلوی چشمش روشن شد، مثل همیشه پیام‌های نخوانده مختلف از چندین گروه و کانال خودنمایی کردند. بی‌اعتنا به پیام‌های کم اهمیت صفحه را چند بار بالا و پایین کرد تا این‌که چشمش به یک پیام از فردی ناشناس خورد. به محض باز کردن صفحه گفت‌وگوی شخصی با پیامی حاوی «دوست عزیز شما برنده مسابقه رادیویی شده و به صورت اتوماتیک در قرعه‌کشی روزانه شرکت داده و برنده سفر به روسیه شده‌اید. برای کسب اطلاع بیشتر از نحوه دریافت هدیه خود...»

پیام فرستاده شده به‌نظرش آن‌قدر ابتدایی آمد که دیگر حتی به خودش زحمت نداد تا ادامه‌اش را بخواند. هزار فکر مختلف مثل برق و باد از ذهنش گذشت: این همه میگن اینا دروغه بازم برای کلاهبرداری از این راه استفاده می‌کنن. دیگه یکم خلاقیتم خوب چیزیه. والا اگر من برنده شدم، چرا با حساب شخصی، تو تلگرام بهم پیام می‌دید؟ خالی‌بند‌ها. یعنی هنوز کسی هم هست که این چیزا رو باور کنه؟ چه میدونم خب همه که اطلاعاتشون زیاد نیست شاید خیلی‌ها تو دام بیفتند و...»

بی‌حوصله و تند تند در ذهنش فکر می‌کرد و از جمله‌ای به جمله دیگر می‌پرید، در همین بین کانال موردعلاقه‌اش را هم باز کرد و شروع به خواندن مطالب کرد و پایین‌تر رفت که ناگهان چیزی را دید که مدت‌ها بود دنبالش می‌گشت، می‌توانست به برنامه مورد علاقه‌اش دست پیدا کند، اما قبل از آن باید از لینک زیر پیام، آن را دانلود می‌کرد.

لینک را باز کرد و هر کاری را که لازم بود برای دانلود برنامه انجام داد. چند هشدار در حین دانلود برنامه به گوشی‌اش رسید اما او به هیچ‌کدام توجه نکرد به کارش ادامه داد. چند دقیقه بعد از نصب برنامه، صفحه نمایشگر تلفن همراهش سیاه شد. آن را یک‌بار خاموش و روشن کرد و خوب شد اما برنامه‌ها به صورت نا خودآگاه باز و بسته می‌شدند. با خود فکر کرد که شاید گوشی‌اش پر شده و با پاک کردن چند برنامه بهتر شود اما نشد.

چند روز گذشت او همچنان توجهی به خرابی تلفنش نداشت و سعی می‌کرد با همان گوشی خراب بسازد و کارش را راه بیندازد، اما بعد از چند روز مشکل از آنچه بود فراتر رفت. دیگر نمی‌توانست با حساب کاربری خودش وارد شبکه‌های اجتماعی شود. سعی کرد کاری کند، اما نتوانست، کم کم دوستانش یکی پس از دیگری با او تماس گرفتند و اطلاع دادند که از طرف او برای دیگران پیام‌های غیر متعارف ارسال می‌شود. بعد از دقایقی دریافت که گوشی‌اش هک شده و هکر بیشتر از آنچه فکر می‌کرد به حریم خصوصی‌اش تجاوز کرده. تقریبا از همه اطلاعات شخصی و چت‌هایش خبر داشت.

ابتدا خجالت می‌کشید که موضوع را با کسی درمیان بگذارد، اما با دیدن وخامت اوضاع دست از لجبازی برداشت و یک لحظه هم تعلل نکرد و سریع موضوع را با پلیس درمیان گذاشت. ماموران پس از کمی بررسی دریافتند که مشکل از لینک دانلود و دانلود‌های غیر مجاز قربانی بوده است.

این پرونده یکی از چندین مورد پرونده مشابهی است که شاکیان آن روزانه درگیر چنین مشکلاتی می‌شوند. با وجود هشدار‌های فراوانی که از طرف رسانه‌ها درباره حفاظت از حساب شخصی در شبکه‌های مجازی داده می‌شود باز هم کلاهبرداران روز به روز در نحوه کلاهبرداری خود خلاقیت به خرج می‌دهند و مردم را مجاب می‌کنند که در دامشان بیفتند.

پیشنهادهای وسوسه‌کننده

سرهنگ حبیب‌الله رجبلی، رئیس پلیس فتای استان فارس در‌این‌باره می‌گوید: فضای اینترنت فضای مناسبی برای کلاهبرداری است و سوءاستفاده‌کنندگان از این فضا تلاش می‌کنند با دستیابی به اطلاعات شخصی دیگران از قربانیان خود اخاذی کرده و از طریق سرقت اطلاعات حساب بانکی آنها اقدام به تخلیه حساب آنها کنند. کلاهبرداران اغلب به وسیله حملات فیشینگ در ایمیل‌ها یا شبکه‌های اجتماعی یا سایت‌های مخرب دست به این کار می‌زنند.

جلوگیری از ورود کلاهبرداران به حریم‌خصوصی افراد و ثبت اطلاعات شخصی کا‌ر دشواری نیست، بلکه با داشتن اطلاعات در زمینه فضای مجازی و رعایت موارد امنیتی براحتی می‌توان از دام کلاهبرداران در امان ماند. اما باید مراقب باشید، چون آنها با ترفندهای مختلف سعی می‌کنند شما را با ارسال یک پیام جعلی وسوسه کرده و به دام اندازند.

علاوه بر ایمیل‌ها، امروزه با گسترش شبکه‌های اجتماعی در بین کاربران یکی از بهترین راه‌های ورود به حریم خصوصی و کلاهبرداری سایبری به دام انداختن کاربران در این شبکه‌هاست، زیرا با دسترسی به اطلاعات حساب کاربران در شبکه‌های اجتماعی نه تنها می‌توان به اطلاعات حساب آنها دست پیدا کرد، بلکه به‌ راحتی می‌توان خصوصی‌ترین اطلاعات افراد را نیز در اختیار داشت.

یکی دیگر از شایع‌ترین روش‌های کلاهبرداران اینترنتی ارسال پیام به ایمیل یا حساب شبکه اجتماعی با عنوان «شما برنده قرعه کشی شدید» و «درخواست کمک» است، بنابراین باید کاملا مراقب ایمیل‌های افراد ناشناس بوده و در مواجه شدن با آنها هرگز روی لینک ارسالی آنها کلیک نکنید، فایل پیوستی پیام آنها را باز یا دانلود نکنید، همیشه آدرس پست الکترونیک شخص پیغام‌دهنده را چک کنید و فقط به نام فرستنده آن بسنده نکنید.

غزاله مالکی

ضمیمه تپش جام جم