سوء‌تغذیه از روستا کوچ می‌کند

«بسته‌ای خدماتی قرار است مهیا شود تا به این شکل‌ یکسری مکمل‌ها و جایگزین‌های غذایی با هزینه مناسب‌‌ در اختیار زنان عشایر و روستایی قرار گیرد»؛ اینها را ساره محمدی، مشاور وزیر بهداشت در امور زنان می‌گوید و از این خبر می‌دهد که طرح و شرایطی فراهم شده تا زنان عشایری و روستایی‌ بتوانند از فرآورده‌های غذایی با هزینه کمتر و ارزش غذایی بالاتر استفاده کنند.

او درباره جزئیات این طرح به ایسنا می‌گوید: در این راستا بسته‌ای خدماتی‌ در معاونت بهداشتی وزارت بهداشت و با همکاری حوزه امور زنان و وزارت جهاد کشاورزی تدوین شده و دانشگاه‌های علوم پزشکی که بازوهای خدماتی وزارت بهداشت در سراسر کشور محسوب می‌شوند، این خدمات را به زنان عشایر و روستایی ارائه خواهند داد.

زنان روستایی در 5 استان محروم

سوء‌تغذیه در زنان ایرانی، شامل همه ساکنان روستاهای کشور نمی‌شود. زنان ساکن در روستاهای مستقر در استان‌های محروم، بیشتر از دیگر زنان روستایی با فقر مواد غذایی پرارزش، دست و پنجه نرم می‌کنند.

زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ‌در این باره می‌گوید: سوءتغذیه و ناامنی غذایی در پنج استان کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و خوزستان بیشتر از دیگر استان‌های کشور وجود دارد و کمبود ریزمغذی‌ها، آهن و انواع ویتامین‌ها بویژه در کودکان دو تا پنج سال، دانش‌آموزان و زنان باردار این استان‌ها بیش از افراد دیگر مشاهده می‌شود.

درواقع، کودکان و زنان باردار در این پنج استان محروم، بیش از دیگر شهروندان دچار سوء‌تغذیه هستند و طبیعی است که در این بین، زنان عشایر و روستایی در این پنج استان محروم، باید هدف اول توزیع مواد غذایی پرارزش باشند.

با توجه به این‌که بسیاری از زنان عشایر و روستایی، پا به پای مردان در کارهای کشاورزی و دامداری حضور دارند و انرژی زیادی صرف می‌کنند، رفع سوء‌تغذیه در بین این گروه از زنان، بسیار ضروری است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، گسترش ‌سامانه ملی امنیت غذا و تغذیه را یکی دیگر از برنامه‌های وزارت بهداشت می‌داند و می‌افزاید: اجرای بسته مداخله‌ای و بین بخشی (بسته امنیت غذایی) با تاکید بر توانمند‌سازی زنان، غنی‌سازی مواد غذایی با ویتامین دی (آرد، لبنیات و روغن) شناسایی و ترویج غذاهای بومی، گسترش برنامه پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی کودکان و نوجوانان‌ از اقدامات آتی وزارت بهداشت در امور تغذیه و غذاست.

عوارض سوء‌تغذیه در زنان ساکن مناطق محروم

سوء‌تغذیه در بین زنان عشایری و ساکن روستا، مشکل رایجی است که البته برای خیلی از خانم‌های ساکن این مناطق به اتفاقی عادی تبدیل شده است. مشکل جدی تر این که ‌فقر ویتامین و املاح در زنان باردار عشایر و روستایی، می‌تواند هم سلامت خودشان و هم سلامت جنین را به خطر بیندازد.

محمدحسین عزیزی، رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران نیز به اوضاع هشدار‌دهنده سوء‌تغذیه در بین زنان اشاره می‌کند و می‌گوید:حدود 80 درصد از زنان ایرانی با مشکل کمبود ویتامینDو کلسیم مواجه هستند. همچنین حدود یک‌چهارم زنان ایرانی، از کمبود «روی» رنج می‌برند و حدود 30 درصد از زنان ایرانی هم با معضل کمبود آهن مواجه هستند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، تاکید دارد که این آمارهای هشداردهنده در بین زنان روستایی و عشایر در مناطق محروم که دسترسی بسیار محدودی به مکمل‌ها و ویتامین‌ها دارند، به شکل مضاعف‌تری دیده می‌شود.

به گفته عزیزی، سوء‌تغذیه می‌تواند اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدتی برجا بگذارد که پوکی استخوان، ریزش مو، ضعف و بی‌حالی، سردرد و اختلال دید، از جمله شایع‌ترین عوارض سوء‌تغذیه در بین این گروه از زنان است که این کمبود ریزمغذی‌ها در دختران کودک و نوجوان هم می‌تواند فرآیند بلوغ را مختل کند.

در شرایطی که وزارت بهداشت در نظر دارد با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی، طرح حمایت غذایی از زنان عشایر و روستا را به اجرا درآورد، آگاهی بخشی و فرهنگ‌سازی هم می‌تواند با مشکل سوء‌تغذیه زنان عشایر و روستایی مقابله کند. مثلا احتمال دارد یک زن عشایری یا ساکن روستا، به زعم خودش از تغذیه کاملی برخوردار باشد و هرگز احساس گرسنگی هم نکند، اما باید شبکه بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی به زنان ساکن این مناطق آموزش دهند که نداشتن حس گرسنگی یا زیاد خوردن، اصلا به معنی نداشتن سوء‌تغذیه نیست. یعنی جدای از این‌که باید فرآورده‌های غذایی پرارزش و ارزان در اختیار زنان روستایی و عشایر قرار بگیرد، نیاز است که درخصوص تغذیه سالم و کامل هم به این گروه از زنان، آموزش‌های ضروری ارائه شود.

امین جلالوند - جامعه جام جم