در حدود دو سالی که از برجام میگذرد همچنان شرکتهای بزرگ و بانکهای اروپایی بواسطه هراس از تنبیهات آمریکا، در همکاری با ایران تردید دارند و همانطور که سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان چند روز قبل در اندیشکده انگلیسی چتمهاوس گفت برجام از نظر ایران موفق نبوده چراکه کشورمان از آن بهرهمند نشده و تحریمها برداشته نشده است.
نمونههای مختلفی را میتوان در این ارتباط ذکر کرد که آخرین آن مربوط به عدم سوخترسانی به هواپیمای وزیر خارجه کشورمان در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ بود.
در همین ارتباط روزنامه آلمانی زوددویچه نوشت که در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ که اواسط ماه جاری میلادی برگزار شد، شرکتهای تامین سوخت از بیم پیامدهای اقدامات آمریکا از سوخترسانی به هواپیمای وزیر خارجه ایران خودداری کردند.
در خبری که این روزنامه منتشر کرد و شماری از رسانههای دیگر آلمانی از جمله خبرگزاری آلمان و نشریه اشپیگل هم آن را بازنشر کردند آمده است که شرکتهای تامین سوخت از این نگران بودند که با سوخترسانی به هواپیمای وزیر خارجه ایران، تحریمهای واشنگتن علیه تهران را نقض کنند.
روزنامه «اشپیگل» هم نوشته است دولت آلمان بهزحمت موفق شده از ایجاد یک جنجال و آبروریزی جلوگیری کند، زیرا بعد از امتناع شرکتهای نفتی از سوخترسانی به هواپیمای وزیر خارجه ایران، وزارت خارجه آلمان از وزارت دفاع کمک خواسته و دولت مجبور شده با تانکرهای سوخترسان ارتش این اقدام را انجام دهد.
البته سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در این زمینه توضیحاتی ارائه کرده و گفته این مساله آن چنان که در اخبار منتشر شده آمده موضوعی عمده و پیچیده نبوده است.
بهرام قاسمی افزود: موضوع این بود که به دلیل کوتاهی سفر آقای ظریف به مونیخ و محدودیت زمانی که هیات کشورمان جهت سفر به مسکو با آن روبرو بودند، شرکت های سوخت رسان مستقر در فرودگاه مونیخ با تردیدها و تعلل ناخواسته ای روبرو شدند که در نهایت به منظور جلوگیری از بروز مشکل در سفر هیات کشورمان به روسیه، با پیگیری های بعمل آمده و هماهنگی وزارت خارجه آلمان، با رفع مشکلاتی که ایجاد شده بود، سوخت رسانی به هواپیمای هیات کشورمان انجام شد. قاسمی تاکید کرد: تمامی پروازهای ایران به مقاصد بین المللی از جمله در اروپا بدون هیچ مشکلی و به صورت روزانه انجام می پذیرد.
تعامل اروپا و آمریکا در زمینه تغییر برجام
همزمان با این وضعیت و در شرایطی که کشورهای اروپایی هنوز به تعهدات برجامی خود جامه عمل نپوشاندهاند، این روزها خبرهایی منتشر میشود که حکایت از توافقات کشورهای اروپایی با آمریکا برای ایجاد اصلاحاتی بر برجام دارد.
در همین زمینه در حالی که ترامپ و سایر مقامات آمریکایی بارها و بارها اظهاراتی را درباره خروج از توافق هستهای ایران مطرح کردهاند و مقامات اروپایی نیز تاکید کرده بودند که برجام غیرقابل مذاکره است، نیویورکتایمز با انتشار گزارشی مدعی شد کشورهای اروپایی با انجام برخی تغییرات در برجام موافق هستند.
اروپا به دنبال فریب دادن ایران است
همین مسائل باعث شده بسیاری از کارشناسان معتقد باشند مواضع اروپا و آمریکا در قبال ایران، تفاوت چندانی با هم ندارد و اروپاییها صرفا تلاش میکنند ظاهر ماجرا را حفظ کنند.
جواد منصوری کارشناس مسائل بینالملل در همین زمینه در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: اروپا و آمریکا در مورد موضوعات منطقهای و برجام موضع واحدی نسبت به جمهوری اسلامی ایران دارند.
وی با بیان اینکه اروپاییان گاهی با الفاظ بازی میکنند، تصریح کرد: اروپا ادعای حمایت از برجام را دارد در حالی که در عمل شاهد همکاری آنها در زمینه اجرای برجام نیستیم.
منصوری ادامه داد: اروپا جمهوری اسلامی ایران را فریب میدهد، اما گویا برخی مسئولان ما نمیخواهند این موضوع را باور کنند.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: ممکن است غربیها میان خودشان در مورد ایران تعارض داشته باشند اما کلیت غرب در مورد جمهوری اسلامی ایران و اصولا جریان مقاومت موضع واحدی دارد.
بیانیه ضد ایرانی اروپا پس از ناکامی در شورای امنیت
مواضع مبهم اروپا در زمینه برجام، تنها بخشی از اقدامات ضدایرانی کشورهای قاره سبز را شامل میشود زیرا برخی کشورهای اروپایی در حوزههایی مثل مسائل موشکی، منطقهای و حقوق بشر به دنبال فشار بر کشورمان هستند و در این زمینهها حتی گاهی جلوتر از آمریکا حرکت میکنند.
در همین زمینه میتوان به قطعنامه پیشنهادی انگلیس و فرانسه برای محکومیت ایران در ارتباط با حوادث یمن اشاره کرد که البته از سوی روسیه وتو شد.
البته انگلیس، فرانسه و آلمان بیکار ننشستند و پس از ناکامی در این پروژه، دیروز با صدور بیانیهای با همراهی آمریکا بار دیگر ادعاهای خود را علیه کشورمان تکرار کردند.
نشریه انگلیسی میدل ایستآی گزارش داد، انگلیس، فرانسه، آلمان و آمریکا در این بیانیه از ایران خواستند تا «هرچه سریعتر تمامی فعالیتهای ناسازگار یا در تناقض» با قطعنامه سازمان ملل که تحریمهای تسلیحاتی را در سال 2015 برقرار کرد متوقف کند.
روحانی: اروپاییها به عربستان بمب ندهند
مواضع اروپا در قبال فعالیتهای منطقهای ایران و تلاش ناکام آنها برای محکومیت ایران در جلسه شورای امنیت سازمان ملل، با واکنش مقامات کشورمان مواجه شد.
حسن روحانی دیروز و در جریان سفرش به استان هرمزگان در جمع مردم بندرعباس مواضع کشورهایی مثل آمریکا و انگلیس را که به دنبال توطئه علیه ملتایران هستند تقبیح کرد.
وی گفت: به کشورهای اروپایی و به جهان اعلام میکنیم که اگر واقعا به فکر مردم یمن هستند، بمبهای مخرب، بمبهای ناپالم و بمبهای خوشهای ممنوعه در اختیار عربستان نگذارند و اگر دلسوز مردم این کشور هستند، حداقل فشار بیاورند تا راه رساندن دارو و غذا به مردم جنگزده و فقیر یمن باز شود.
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه نیز که در سفر به منطقه بالکان بهسر میبرد در فرودگاه بلغارستان در گفتوگو با خبرنگاران اقدامات آمریکا با کمک برخی کشورها در ارتباط با قطعنامه را نشاندهنده عمق وقاحت آنها عنوان کرد.
وی همچنین افزود: این اقدامات تلاشی برای پوشاندن جنایتهایی است که خودشان در آن شریک هستند.
وی با اشاره به تلاش ناکام کشورهای غربی برای تصویب قطعنامهای ضدایرانی، گفت: آنچه در شورای امنیت سازمان ملل رخ داد، نمایشی زشت و در راستای حمایت از کشور تجاوزگر به یمن بود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد