حمیدرضا ترقی در گفتوگو با جام جم آنلاین در خصوص سالروز 12 فروردین روز جمهوری اسلامی گفت: حضرت امام(ره) از ابتدای شروع مبارزات خود علیه نظام ستمشاهی از قیام 15خرداد سال 42 تا زمانی که به ترکیه و بعد به عراق تبعید شدند، سازوکار حکومت اسلامی را در همان روزها در غالب نظام مبتنی بر ولایتفقیه تدوین نمودند. لذا عزم امام بر آن بود تا قوانین الهی و اسلامی را در جامعه نهادینه کنند تا دین و سیاست مورد انطباق هم دیگر قرار گیرد.
چرایی به رفراندوم گذاشتن انقلاب توسط حضرت امام
وی با اشاره به مصاحبههای امام در قبل از انقلاب افزود: وقتی از ایشان سؤال میشد با سرنگونی رژیم شاه شما چه نو ع نظامی را ایجاد خواهید کرد، ایشان تعبیر جمهوری اسلامی را بکار بردند و این تعبیر نشاندهنده آن است که حضرت امام در گام اول برای دستیابی به حکومت اسلامی اعتقاد داشتند قالب جمهوریت با محتوای اسلامیت شکل و شاکله نظام ایران را به وجود آورد و مردم نقش اساسی در مشارکت سیاسی داشته و این مشارکت و رأی مردم با چارچوب و مقررات اسلامی منطبق شود.
این فعال سیاسی با نگاهی به دیگر انقلابهای رخداده در جهان و نیز فرمان امام بعد از انقلاب مبنی بر اجرای همهپرسی و تعیین نوع حکومت توسط مردم تصریح کرد: انقلابهایی که تاکنون در دنیا شکلگرفته هیچگاه نوع حکومتداری خود را به رفراندوم نگذاشتهاند اما چون حضرت امام بر خواست و اراده مردم اطمینان کافی داشتند و بر علاقه مردم به ایشان با عنوان پیشوای انقلاب واقف بودند ازاینرو با اعتمادبهنفس کامل دستور اجرای همهپرسی برای تعیین حکومت جایگزین سلطنت را صادر کردند که این امر در 12 فروردین سال 58 تنها به فاصله 2 ماه پس از پیروزی انقلاب محقق شد و مردم به جمهوری اسلامی «آری» گفتند.
ماجرای رادیویی که با برد 50 کیلومتری، جمهوری اسلامی را ترویج داد
ترقی در خصوص نوع فعالیت خود در آن روزها و نقشی که در اجرای رفراندوم سال 58 داشت، خاطرنشان کرد: بنده در آن روزها دریکی از شهرهای خراسان یک فرستنده راهاندازی کرده بودم بنام «رادیو انقلاب نیشابور» که از طریق این رادیو مبانی جمهوری اسلامی را در منطقه ترویج میکردم. لذا تبین این مسئله موجب شد اولاً مردم تفاوت جمهوری مطلق با جمهوری اسلامی را درک کنند و در ثانی فرق بین جمهوری دموکراتیک که در آن زمان بسیار تبلیغ میشد با نوع جمهوری مدنظر امام را بهخوبی متوجه شوند.
وی دراینباره افزود: رادیو انقلاب نیشابور بلافاصله پس از پیروزی انقلاب آغاز بکار کرده بود و تا یک ماه بعد از انجام همهپرسی هم ادامه داشت و روزی حدود 4 ساعت بهصورت زنده پخش داشتیم. فرکانس این رادیو تا شعاع 50 کیلومتری خود را پوشش میداد. بعدها رادیو مشهد با بنده در خصوص فعالیت این رادیو مصاحبهای هم ترتیب داد. در اصل، مردم ایران در آن مقطع در کنار سایر الفاظ و شعارهایی که دیگر جریانهای سیاسی از نظامهای سیاسی ارائه میکردند مانند نهضت آزادی که در پی تأسیس یک جمهوری دموکراتیک بود و چپیها که دنبال جمهوری مطلق بودند؛ بهطور آگاهانه بهنظام جمهوری اسلامی رأی دادند و اولین مشارکت سیاسی مردم بهطور واقعی تجلی پیدا کرد.
مردم به خاطر نرسیدن صندوق رأی گریه میکردند
ترقی با اشاره به اینکه در اجرای روند همهپرسی سال 58 جز بازرسین حوزههای اخذ رأی بوده، اظهار داشت: بنده هم به همراه برادر خود در کنار سایر نیروهای انقلابی در این خصوص همکاری میکردیم. این اولین باری بود که برگزاری انتخابات توسط نیروهای انقلاب و مردم انجام میگیرد ازاینرو همه ما مصمم بودیم تا همه آحاد مردم درروند همهپرسی نقش داشته باشند و نظر خود در مورد نوع حکومت آینده را اعلام کنند. بنابراین تمام نیروهای انقلابی و افتخاری را برای برگزاری رفراندوم بسیج کردیم تا امکان ارسال صندوقهایی اخذ رأی به دورترین روستای کشور میسر شود.
عضو ارشد حزب مؤتلفه در این راستا ادامه داد: بسیاری از روستاها در آن دوره صعبالعبور بود و اساساً راهی به آن معنی برای رفتوآمد بین شهر و روستا وجود نداشت. در برخی نقاط ما صندوقها را با اسب و چهار پایان به دست مردم رساندیم. حس مسئولیت مردم هم بهگونهای بود که باور داشتند اگر رأی ندهند به وظایف شرعی خود همچون اقامه نماز عملنکردهاند و تااندازهای احساس مسئولیت داشتند که اگر گاها صندوق به نقطهای از کشور دیرتر ارسال میشد مردم آن منطقه از ترس اینکه امکان رأیدهی برای آنها فراهم نشود عیناً شاهد بودیم حتی گریه میکردند. این مطلب نشان میدهد تکلیف دینی مردم با وظایف سیاسی آنها کاملاً منطبق شده بود.
چرا مردم به جمهوری اسلامی آری گفتند؟
ترقی در مورد علت اصلی آری گفتن مردم بهنظام جمهوری اسلامی باوجود تکثر احزاب و گرایشهای متعدد سیاسی در دوره قبل از برگزاری رفراندوم، عنوان داشت: مردم در بین جریانهای سیاسی که علیه رژیم شاه مبارزه میکردند پشت هیچکدام از جریانهای التقاطی- چپ و یا لیبرال را نگرفته و از آنها حمایت نکردند. این طیفهای سیاسی بهرغم مخالفتهای متعددی که با رژیم بهصورت مسلحانه و پارلمانی داشتند اما چون رهبران این جریانها مورد اعتماد مردم نبودند و به دلیل اینکه مشی مبارزاتی آنها با عقاید و دین مردم همخوانی نداشت، هیچگاه موردحمایت مردم قرار نگرفت. ولی تنها جریانی که توانست مردم را پشت سر خود داشته باشد نهضت اسلامی حضرت امام بود که موجب بسیج مردم علیه رژیم شد بدون اینکه حتی از اسلحه و خشونت استفاده کند.
این فعال سیاسی بابیان اینکه مردم به این درک رسیده بودند که حضرت امام صرفاً به فکر مردم است و نه به فکر حزب گرایی و روی کار آمدن جریان خاصی، خاطرنشان کرد: همگان به این واقعیت رسیده بودند که رهبر این نهضت اسلامی فردی مستقل است و همچون دیگر جناحها به هیچ فرد و نظامی وابسته نیست و چون نیت امام تحقق رضای خدا و مردم جامعه بود و نه گروهها و قدرتهای خارجی به همین دلیل با اطمینان در 12 فروردین 58 به جمهوری اسلامی رأی دادند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد