سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
به گزارش جام جم آنلاین ، نخستین باری که در بطن ورزش نام مجعول «خلیج ع ر ب ی» مطرح شد حساسیت ها چندان بالا نبود، شاید موجی تصور می شد که به سرعت می خوابد اما چنین نشد تا بحث و جدل ها به سال های آینده هم کشیده شود.
کشورهای عربی و به خصوص کشورهای کوچک حوزه خلیج فارس در سال های اخیر بسیار تلاش کرده اند تا در جریان رقابت های مختلف ورزشی در کنار تمام هزینه های کلانی که انجام می دهند نام مجعول خلیج ع ر ب ی را هم به هر بهانه ای مطرح کنند و اصلا کار تا جایی پیش رفت که این نام تقلبی و بدون ریشه نام اصلی رقابت های مختلف کشورهای عربی شد.
اما ورزش ایران در برابر جریان هایی که تمام تلاش آن بر مبنای مطرح کردن نام تقلبی خلیج ع ر ب ی بود واکنش نشان داده است.
با وجود همه تلاش ها، نامگذاری تقلبی برخی از رقابت های مختلف ورزشی کشورهای عربی متوقف نشد و علاوه بر آن حرکاتی دیگر هم به مرحله اجرا درآمد تا یک نام تقلبی در رقابت های ورزشی برافراشته شود.
واقعیت این است که تمام تلاش ها برای مطرح کردن نام تقلبی خلیج ع ر ب ی فقط به منظور کتمان یک واقعیت تاریخی است، واقعیتی که هرگز از بین نمی رود. با وجود بدیهی بودن این موضوع اما تلاش ها ادامه دارد.
یک اصل بسیار مهم در ورزش وجود دارد، هیچ مسابقه ای و هیچ رویداد ورزشی نباید دربرگیرنده و یا مُبلغ شعارهای سیاسی باشد و هیچ ورزشکاری هم نباید در جریان مسابقه نقش حامل پیام سیاسی را ایفا کند. با این اوصاف نامگذاری رقابت های مختلف کشورهای عربی با نام «خلیج ع ر ب ی» صد درصد غیرقانونی است اما با وجود این اصل مهم جریان ها ادامه دارد که گویا هزینه های کلانی که کشورهای عربی در رابطه با تبلیغ این نام مجعول انجام می دهند در جریمه نشدن آنها نقش اساسی و حیاتی ایفا می کند.
تورنمنت های تقلبی
نخستین تلاش کشورهای حوزه خلیج فارس و برخی دیگر از کشورهای عربی در جهت تبلیغ نام تقلبی «خلیج ع ر ب» از سال 1970 آغاز شد و تاکنون ادامه دارد. هر دو سال یکبار رقابت های موسوم به «کاپ خلیج ع ر ب» بین هشت کشور عضو «فدراسیون کشورهای خلیج ع ر ب» برگزار می شود. تیم های ملی فوتبال قطر، عربستان سعودی، بحرین، عمان، عراق، امارات متحده عربی، یمن و کویت در این رقابت ها که نامی مجعول دارد بیش از 48 سال است که بازی می کنند.
دومین تلاش مهم و پرخرج کشورهای حوزه خلیج فارس برای تبلیغ همان نام تقلبی، برگزاری رقابت هایی موسوم به « لیگ برتر امارات متحده عربی» است. برگزاری لیگ برتر کشور امارات متحده عربی تحت عنوان «خلیج ع ر ب ی» یکی دیگر از همین تلاش ها در راستای ترویج یک نام دروغین است، تلاش هایی که اصرار دارد یک نام تقلبی را بر خلاف واقعیت های تاریخی تبلیغ کند.
صد البته خرده تلاش ها در حاشیه تورنمنت ها و دیگر رویدادهای ورزشی مرتبط با همین کشورها دیده می شود، به خصوص وقتی پای ورزشکار و یا تیمی از ایران در میان باشد. در سال 1381 و زمانی که تیم ملی فوتبال ایران در مرحله نخست پلی آف جام جهانی 2002 کره و ژاپن در ابوظبی مقابل تیم ملی امارات قرار گرفت بنرها و پلاکاردهایی که حاوی نام مجعول بود وارد ورزشگاه شد. در زمان برگزاری دیدار تیم های ملی و باشگاهی ایران با تیم هایی از کشورهای عربی نیز همیشه این جریان دیده می شود. چه مسابقه فوتبال باشد، چه تورنمنت های رزمی و چه رقابت های جهانی هندبال محال است که ردی از آن نام مجعول در رقابت ها نبینید.
در این میان گاهی اوقات اتفاقاتی باعث شد تا ورزشکاران ایرانی به صورت ناخواسته وارد جریان هایی شوند که در راستای قلب نام خلیج فارس است، همانند آنچه که برای محمدرضا خلعتبری بازیکن اسبق تیم ملی فوتبال ایران و پرسپولیس اتفاق افتاد.
خلعتبری در سال 1392 به تیم عجمان امارات پیوست. او در حالی به این تیم اماراتی پیوست که مسئولان این کشور عربی، در اقدامی عجیب و با تحریف تاریخ، نام لیگ این کشور را از لیگ برتر امارات به لیگ خلیج خلیج تغییر دادند. برخی از سایتهای عربی از جمله سایت ایلاف عربستان در واکنش به حضور خلعتبری در لیگ امارات نوشتند که خلعتبری تحریم را دور زد و به عجمان امارات پیوست! اما این بازیکن با تلاش های باشگاه پرسپولیس به دلیل استفاده لیگ امارات از نام جعلی خلیج ع ر ب ی، قراردادش را فسخ و به ایران بازگشت.
محمدرضا خلعتبری که این روزها در تیم پدیده مشهد بازی می کند و کاملا از روزهای اوج فاصله گرفته اصلا از دوباره مطرح شدن بحث انتقالش به تیم عجمان و ماجراهای آن زمان راضی نیست. وی گفت: «چرا نبش قبر می کنید؟ من در آن ماجرا اذیت شدم و تهمت هایی هم به من زدند. به من گفتند علاوه بر قراردادی که بسته ام مبلغی هم جداگانه دریافت کرده ام تا خلیج ع ر ب ی را به صورت ویژه روی بازویم تبلیغ کنم. در هر حال رو سیاهی به ذغال ماند. آنهایی که می خواستند برایم دردسر درست کنند دیدند که نپذیرفتم به وطنم پشت کنم و به ایران برگشتم تا پیراهن تیم پرسپولیس را برتن کنم.»
وی خاطر نشان کرد: «من حتی یک بازی هم برای عجمان انجام ندادم و بلافاصله به پرسپولیس پیوستم. اسم خلیج ع ر ب ی مهم ترین عاملی است که فوتبالیست های ایرانی به تیم های اماراتی نمی روند وگرنه لیگ این کشور از لیگ ستارگان قطر بهتر است.»
پاسخی که کافی نیست
مهم ترین پاسخ ورزش ایران به بزرگ ترین تقلب ورزشی تا امروز چه بوده است؟ چند سالی می شود که لیگ برتر فوتبال ایران تحت عنوان لیگ «خلیج فارس» برگزار می شود. حرکات ها و تلاش های دیگری هم در برخی از تورنمنت ها و رویدادها دیده شده اما در برابر آنچه که کشورهای حوزه خلیج فارس انجام می دهند به هیچ عنوان کافی نیست. در اینباره هم ایران در رابطه با کاربرد نام خلیج مجعول به نهادهای ورزشی اعتراض کرده است و هم کشورهای حوزه خلیج فارس از ایران شکایت به این و آن برده اند.
یکی از پرسر و صداترین موارد چند سال اخیر به پارالمپیک ریو برمی گردد. گفته میشود نام خلیج فارس به خاطر اعتراض عربستان از روی لباس کاروان ایران حذف شد. اگر این خبر صحت داشته باشد، مسئولان ورزش کشورمان حتی در مورد اولین اعتراض سعودی ها، که سابقه رد شدن نمونه های مشابه آن در ورزش دنیا وجود دارد نیز نتوانستند حق کشورمان را بگیرند! ماجرا از آنجا آغاز شد که عربستان سعودی در ادامه سیاست های اخیر خود علیه کشورمان، مدعی شد کاروان ایران در پارالمپیک به دلیل دخالت دادن سیاست در ورزش باید از ریو اخراج شود! سعودی ها دو بهانه داشتند؛ یکی درج نام خلیج فارس روی لباس های رسمی اعضای کاروان کشورمان و دومی گسترده شدن پرچم ایران در فراتر از مرزهای کشور در طرح استفاده شده بر روی پیراهن مذکور.
به هر حال تلاش کشورهای عربی و کشورهای حوزه خلیج فارس هم در زمینه تبلیغ برای نام مجعول و البته شکایت از ایران نزد نهادهای ورزشی برای استفاده از نام خلیج فارس بسیار بیشتر از آنچه بوده که مسئولان ورزشی کشور به عنوان مقابله به مثل انجام می دهند.
هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد