پارلمان مالزی 222 عضو دارد و هر پنج سال یک بار برگزار میشود. سن رای در مالزی 21 سال است و رای دادن اجباری نیست. مالزی 31 میلیون نفر جمعیت دارد و حدود 15 میلیون نفر واجد شرایط رای دادن هستند. گرچه مالزی کشوری پادشاهی است، اما پادشاه مقامی تشریفاتی محسوب میشود و نخستوزیر به عنوان رئیس کابینه، قدرت را در اختیار دارد. در حال حاضر ائتلاف حاکم 132 کرسی، ائتلاف مخالفان دولت 71 کرسی و حزب اسلامی مالزی 14 کرسی پارلمان را در اختیار دارند و پنج کرسی نیز متعلق به سایر احزاب و افراد مستقل است.
در مالزی احزاب سیاسی متعددی وجود دارد و برگزاری انتخابات بر اساس مبارزات حزبی است. به دلیل تنوع قومی و مذهبی اغلب احزاب سیاسی در این کشور براساس اقوام و نژادها شکل گرفتهاند و حدود 40 حزب و انجمن را شامل میشوند. با این حال این احزاب و انجمنها در انتخابات با یکدیگر متحد شده و چند ائتلاف بزرگ را تشکیل میدهند.
در انتخابات فردا بزرگترین ائتلاف سیاسی در مالزی ائتلاف جبهه ملی به رهبری نجیب تون رزاق، نخست وزیر فعلی این کشور است. رزاق از سال 2009 قدرت را در مالزی به دست گرفته است. این ائتلاف شامل احزاب کوچکتر نظیر سازمان ملی مالاییهای متحد، انجمن چینیهای مالزی و کنگره هندی مالزی است و در سال 1973 تاسیس شده است. رقیب جبهه ملی در انتخابات فعلی ائتلاف امید است که از چهار حزب اقدام دموکراتیک، حزب اعتماد ملی، حزب بومیان متحد مالزی و حزب عدالت مردم تشکیل شده است. اما برخلاف دو انتخابات گذشته حزب اسلامی پانمالزی (PAS) از این ائتلاف منفک و اعلام کرده قصد دارد به صورت مستقل در انتخابات شرکت کند.
انتخابات کنونی مالزی از چند جهت به نسبت انتخابات گذشته اهمیت بیشتری دارد. نخست اینکه ائتلاف جبهه ملی در انتخابات سال 2008 و 2013 اکثریت مطلق پارلمانی را از دست داده و حمایتهای مردمی از این ائتلاف کاهش چشمگیری داشت. مساله دوم در انتخابات مالزی بازگشت ماهاتیر محمد، مرد محبوب مالاییها به عرصه سیاست و جدا شدن وی از ائتلاف جبهه ملی و پیوستن وی به جمع مخالفان دولت است. ائتلاف امید در آخرین نشست خود برای تعیین استراتژی انتخاباتی، محمد را به عنوان رهبر ائتلاف و گزینه نخستوزیری معرفی کرد. این موضوع زمانی اهمیت پیدا میکند که بدانیم خود ماهاتیر محمد، زمانی رهبر ائتلاف جبهه ملی بوده و نجیب رزاق حکم شاگرد وی را دارد. نکته دیگر اینکه علت بازگشت ماهاتیر محمد به سیاست تلاش برای پایین کشیدن نجیب رزاق از قدرت است.
محمد اخیرا در مصاحبه با روزنامه گاردین درباره اینکه چرا میخواهد رزاق از قدرت کنار برود، گفت: این آدم پول میدزدد. نه چند صد دلار، نه چند هزار دلار، بلکه میلیاردها. او میلیاردها دلار دزدیده و این در تحقیقات مالزی و آمریکا ثابت شده است.
وی همچنین گفته مایل به بازگشت به قدرت نبوده، اما به علت درخواستهای فراوان ناچار شده حزبی تاسیس و خود را برای نخستوزیری مجدد نامزد کند.
یکی از موضوعاتی که امسال بر انتخابات مالزی سایه انداخته، پرونده فساد MDB1 یا رسوایی مالی «صندوق سرمایهگذاری توسعه مالزی واحد» است. در پرونده حقوق مدنی که وزارت دادگستری آمریکا گشوده، آمده است از سال 2009 تا 2015 میلادی، بیش از سه میلیارد و 500 میلیون دلار از منابع متعلق به این صندوق توسط مقامات عالیرتبه این شرکت مورد استفاده نامناسب قرار گرفته است.
با این حال نخست وزیر مالزی اتهامات وارده را رد کرده و آن را توطئه ماهاتیر محمد با همدستی عوامل خارجی خوانده و میگوید 700 میلیون دلاری که در اختیار وی قرار گرفته از سوی خانواده سلطنتی عربستان به وی اعطا شده است، اما تحقیقات وزارت دادگستری آمریکا مدعی است که این پول در اصل به خود شرکت MDB1تعلق دارد. فاکتور مهم دیگری که تنور انتخابات کنونی را داغ کرده،گسترش روز افزون شبکههای اجتماعی در مالزی است.
شبکههای اجتماعی در مالزی اکنون با 19 میلیون کاربر به یکی از مهمترین ابزار انتخاباتی تبدیل شده و احزاب مخالف میکوشند از آنها برای تاثیرگذاری بر مخاطبان استفاده کنند. در نهایت باید به این مساله اشاره کرد که گرچه تحلیلگران همچنان شانس پیروزی ائتلاف جبهه ملی را بیشتر از جبهه رقیب میدانند اما باید تاکید کرد مجموعه عواملی که ذکر آن رفت مانند پرونده فساد دولتی، بازگشت ماهاتیر محمد را تسهیل و شبکههای اجتماعی نیز ائتلاف حاکم را بر لبه پرتگاه سقوط قرار داده است.
منبع: تسنیم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد