حجت الاسلام والمسلمین هادی صادقی در گفتوگو با جام جم آنلاین با اشاره با قانون مجازات اسلامی جدید و اصلاحات صورت گرفته در مفاد آن، اظهار داشت: به حمدالله در خصوص مجازات جایگزین حبس قوانین متناسب و متعددی وضع شده است که این اقدام موجب می شود قضات محترم بتوانند در مواردی که مصلحت باشد و فرد خاطی به لحاظ ماهیت جرم برای جامعه در درجه مخاطره آمیزی قرار نگیرد، بجای حبس احکام دیگری برای او صادر کنند.
وی در پاسخ به این سئوال که مجازات های جایگزین حبس چه مصادیقی را در بر می گیرد، افزود: مثلا محکوم علیه به ازای سپری کردن روزهای زندان باید در حوزه خدمات اجتماعی و محیط زیستی ، خدمات اقتصادی و انواع خدمات فرهنگی به نسبت نوع تخلف و جرم به جامعه و حاکمیت سرویس ارایه دهد. تا کنون صدها مورد از این قبیل محدودیت های قضایی به جای حبس در فرآیند دادرسی و کیفری کشور انجام شده است.
روحانی مسئول در دستگاه قضا تصریح کرد: پیرو قانون جدید مجازات اسلامی تنها در استان گلستان رقمی در حدود 3000 حکم جایگزین حبس ظرف دو سه سال اخیر از سوی مراجع قضایی صادره شده است و در دیگر استان ها هم به همین ترتیب اقدامات خوبی در راستای حبس زدایی از گردونه آیین رسیدگی به جرایم انجام پذیرفته است.
وی پیرامون این مطلب که قانون حبس زدایی از جرایم چه آثار و نتایج مثبتی در بطن جامعه بر جای گذاشته، خاطر نشان کرد: در مجموع زندانی شدن شخص اثرات و تبعات منفی در نهاد خانواده به همراه دارد، لذا اگر ما بتوانیم امکانی فراهم آوریم تا خاطیانی که برای اجتماع خطرناک نیستد یا مشمول جرایم غیر عمد می شود و از طرفی اولین باری است که محکوم می شوند، به جای رفتن به زندان به ارایه خدمات اجتماعی بپردازند.
صادقی تاکید کرد: اولویت دستگاه قضا کاهش جمعیت زندانیان بوده و برای ما مهم است که فرد با ارایه خدمات مفید به مردم و کشور علاوه بر اینکه عمر خود را در حبس تلف نمی کند بلکه برای شهروندان مثمر ثمر واقع می شود. از این رو ما از قضات هم درخواست داریم در زمینه صدور احکام جایگزین حبس بطور جدی وارد صحنه قضاوت شوند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه در خصوص اینکه چه توجه ای نسبت به زندانی های دربند می شود تا پس از طی سپری کردن دوران محکومیت خود به کمترین آسیب های روحی روانی و... دچار شوند، ابراز داشت: اقدامات فرهنگ ساز فراوانی برای زندانی ها انجام می گیرد که برگزاری انواع برنامه های عقیدتی و جلسات قرائت و حفظ قرآن کریم در زمره کارهای فرهنگی در زندان محسوب می شود به گونه ای که بواسطه حفظ قرآن این امکان وجود دارد که فرد محکوم مشمول معافیت از روزهای باقی مانده حبس و یا ارایه تسهیلات در زندان گردد.
صادقی در ادامه به اهتمام ویژه دستگاه قضا برای فرهنگ سازی در بخش های مختلف و ارایه آن به جامعه اشاره کرد وافزود: با هدف آگاهی بخشی به مردم، تیزرهای فراوانی تولید و از طریق صدا وسیما و شبکه های مجازی برای مخاطبان منتشر شده است. از سوی دیگر بیش از 180 نوع بروشور مرتبط با مسایل مختلف از قبیل تعریف از مصادیق جرم و جنایت و نیز تبیین مفاهیم وهشدارهایی که با بالا بردن سطح آگاهی ها، از سودجویی و کلاه برداری متخلفین جلوگیری بعمل آورد.
وی با بیان اینکه ارتقاء بینش حقوقی قضایی مردم، طراحی و ارایه یک سیستم فراوسیع اطلاع رسانی را می طلبد، خاطر نشان کرد: همه رسانه ها اعم از مکتوب- صوتی و تصویری و شبکه های مجازی باید در ارایه این خدمات سهیم شوند. لذا هر چه بیشتر شعور حقوقی مردم رو به افزایش رود بویژه در مواردی که بیشتر مبتلابه آن هستند با جامعه ای کم تنش تر و کم التهاب تر روبه رو خواهیم شد.
صادقی در همین راستا اضافه کرد: قوه قضاییه تلاش دارد با آگاهی بخشی شهروندان مسیرهای جایگزینی غیر از دادگاه ها ودادسرها را برای حل دعاوی از جمله هدایت به شوراهای حل اختلاف با هدف صلح وسازش معرفی کند. امروز این شوراها خدمت بزرگی که در تسهیل و تسریع امور قضایی انجام می دهند این است که حجم زیادی از پرونده ها را منجر به سازش و مصالحه می کنند.
وی با ارایه آماری در این خصوص بیان داشت: از بیش از 3 میلیون پرونده ای که در سال گذشته به شوراهای حل اختلاف ارجاع شده رقمی در حدود یک سوم آن به سازش کشیده شده است و این میزان در فرآیند دادرسی بسیار ارزشمند بشمار می آید.
معاون فرهنگی قوه قضاییه در بخش دوم گفت وگو در پاسخ به این سئوال که رویکرد فرهنگی دستگاه قضا در پیشگیری اعتیاد جوانان به مواد مخدر که امروز یکی از مصادیق بزهکاری و جرم محسوب می شود چیست، عنوان داشت: باید ما بعد تربیتی نوجوانان و جوانان را در این مقوله افزایش بخشیم و آنها را علاوه بر شناساندن آسیب های پنهان مواد مخدر در زمینه جرائمی که مبتلابه را حوزه مواد مخدر دچار آن خواهد کرد آشنا کنیم.
وی با این توضیح که وزارت آموزش و پرورش باید سهم عمده ای در مصون نگه داشتن دانش آموزان از آلوده شدن به مواد مخدر و بزه های مرتبط با آن ایفا کند، به اقدامات قوه قضاییه در این زمینه پرداخت و افزود: ما با مدارس و آموزش و پرورش قرارهای همکاری منعقد نموده ایم و برای هشدار دادن به دانش آموزان و شناساندن کانون های آسیب رسان به آنها تمام تلاش خود را صورت می دهیم. اتفاقا بخشی از تیزرها و بروشورهای ما با هدف مبارزه با مواد مخدر و جلوگیری از گرایش جوانان به مواد تکثیر شده است.
حجت الاسلام صادقی تاکید کرد: به هر حال باید بپذیریم جامعه امروز ما مبتلا به پدیده شوم اعتیاد است و همه نهادهای مهم اجتماعی از جمله خانواده ها به این نکته توجه داشته باشند فرزندانشان در دام شیاطین و سوداگران مرگ گرفتار نشوند. در فضای مود مخدر پول های کثیفی رد و بدل می شود و طبیعتا سودجویان از ناآگاهی جوان استفاده کرده و او را به بیراهه می کشانند.
وی در خاتمه افزود: هر اندازه در بالا بردن اطلاعات و آگاهی دادن فرزندان خود پیشرو باشیم کمتر خانواده ها درگیر موضوعات مرتبط با مواد مخدر می شوند. چرا که بحث فقط بحث اعتیاد نیست خانواده ها باید بدانند اگر از جوان مراقبت بعمل نیاید افزون بر تمایل به اعتیاد در چرخه قاچاق مواد مخدر قرار می گیرند و قطعا با مجازات های سنگین دستگاه قضا مواجه خواهند شد.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد