فرصتی برای کاهش وابستگی تجارت الکترونیک

صنعتی که به ظاهر وطنی است ولی در زیرساخت‌هایش همچنان وابستگی به ارزهای خارجی غیرقابل انکار است. از اصلی ترین تجهیزات مورد استفاده در صنعت پرداخت الکترونیک می‌توان به دستگاه‌های کارتخوان، خودپردازها و کاغذ حرارتی به عنوان اقلام مصرفی اشاره کرد. بخش‌هایی که ارزبری بالایی دارند و همچنان کشورمان به واردات این قبیل کالاها وابستگی قابل توجهی دارد.

حال سوال اینجاست ظرفیت تولید صنعتگران داخلی این ملزومات چقدر است و اصولا تکیه بر توان تولید داخلی دراین محصولات تاکجا قابل توجه است؟ وآیا در نهایت قیمت تمام شده داخلی از توجیه اقتصادی ومطلوبیت کافی برخورداراست؟

بر کسی پوشیده نیست یکی از اصول اولیه‌ای که در تولید باید مورد توجه قرار گیرد میزان تولید محصول مورد نظر است و بدیهی است این موضوع ارتباط مستقیمی با قیمت تمام شده کالای مورد نظر خواهد داشت. به عنوان مثال بررسی‌ها حاکی از آن است که با توجه به نرخ استهلاک دستگاه‌های یاد شده و رقابت روزافزون PSP ها، سالانه حدود یک میلیون پایانه فروش جدید در شبکه پرداخت کشور نصب می‌شود. سال گذشته یکی از صنعتگران پیشرو در تولید POS موفق به دستیابی سهم 10 درصدی از این بازار شد.

نگاهی به فرآیند تولید شرکت های داخلی بیانگر آن است در حال حاضر ارزش افزوده تولید داخلی پایانه فروش در کشور معادل 30 درصد است که با گسترش عمق تولید داخلی این میزان تا 80 درصد قابل افزایش است. از سوی دیگر برآورد ها حاکی از آن است علاوه برایجاد تعداد قابل توجهی شغل در داخل کشور امکان صرفه جویی ارزی تا 30 درصد را فراهم خواهد ساخت. کافی است فرض کنیم بازیگران مطرح صنعت پرداخت این رویه را اتخاذ کنند، چه میزان صرفه جویی ارزی در برخواهد داشت؟ میزان اشتغال ایجاد شده در این حوزه چقدر خواهد بود؟

افزایش هزینه های روز افزون PSP گری ضمن آنکه لزوم بازنگری در نظام کارمزد را باردیگر بصورت جدی مطرح میکند از هر نظر مؤید لزوم حرفه ای گری در صنعت پرداخت خواهد بود. یقینا چنانچه شرکت های پرداخت الکترونیک به جای صرف توان مضاعف در بدست آوردن سهم بزرگتری از بازار و بیرون راندن هم از پیشخوان پذیرنده ها -که نهایتا درنگاهی کلان موجبات هدررفتن سرمایه، افزایش وارادات و خروج ارز را فراهم خواهد آورد – به تعریف منافع مشترک بپردازند، در بسیاری از هزینه ها صرفه جویی خواهد شد. به عنوان مثال تمرکز مشترک PSP ها بر تولید داخل نه تنها موجبات کاهش قیمت تمام شده و جلوگیری از خروج ارز را فراهم خواهد آورد، بلکه در شرایط جنگ اقتصادی فعلی که زمزمه ترک بازار ایران توسط شرکت های بین المللی تولید کننده ملزومات پرداخت نیز به گوش میرسد میتواند راه گشا باشد لذا رعایت همین نکته و حمایت از تولید داخلی موجبات افزایش جسارت شرکت های تولید کننده داخلی در تعمیق و گسترش سطوح تولید در دستیابی به فناوری های روز دنیا را در برخواهد داشت.

سید حسین علوی/ کارشناس اقتصادی