ادعای برداشته شدن تحریم‌ها بعد از اجرای FATF کلاهبرداری است

جام جم آنلاین:این روزها دوباره FATF به صدر اخبار آمده است؛ عده‌ای تأکید دارند که هرچه زودتر باید به این توافق بپیوندیم تا بتوانیم مشکلات نظام بانکی کشور را حل کنیم و هرلحظه دیر کردن در این توافق هم برای کشور زیان‌های هنگفت دارد. در طرف مقابل عده‌ای دیگر این توافق را سرابی می‌خوانند که نه‌تنها مشکلی از اقتصاد کشور حل نخواهد کرد، بلکه راه را برای تحریم‌های بیشتر و نفوذ در سیستم اقتصادی کشور بازخواهد کرد.

در گفت‌وگوی تفصیلی با مهدی محمدی کارشناس مسائل بین‌الملل زوایای مختلف این توافق را بررسی کرده‌ایم که در ادامه ارائه می‌شود:

* با تعلیق اقدامات محدودکننده FATF شرایط اقتصادی کشور چه تغییری خواهد کرد؟

هم‌اکنون هم اقدامات محدودکننده FATF علیه ایران اعمال شده است. یعنی وضعیت سفیدی که FATF می‌تواند به ایران بدهد همین وضعیتی است که الآن در آن قرار داریم. اما می‌بینیم با وجود اینکه اقدامات خصمانه و محدودکننده FATF علیه ایران تعلیق شده وضعیت روابط بانکی ما تقریباً قفل است. اصلی‌ترین دلیل آن‌هم اعمال تحریم‌های ثانویه غیربرجامی آمریکا و ریسک بازگشت تحریم‌های ثانویه برجامی آمریکاست؛ تا زمانی هم که تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران برقرار است، حتی اگر FATF همه اقدامات محدود کننده خود را تعلیق کند، هیچ سودی برای نظام بانکی ما نخواهد داشت.
بنابراین اینکه عده‌ای می‌گویند در صورتی که ما اکشن پلن FATF را به شکل کامل اجرا کنیم، مشکلات بانکی ما با دنیا حل می‌شود یک آدرس غلط است. چون عمده مشکلات بانکی ما ناشی از تحریم‌های ثانویه آمریکا و مربوط به لابی وزارت خزانه‌داری آمریکا برعلیه ماست و این هیچ ارتباطی با FATF ندارد. اتفاقا با اجرای اکشن پلن FATF این موضوع وخیم‌تر هم خواهد شد و اینکه عده‌ای می‌گویند با نهایی شدن اجرای اکشن پلن FATF در ایران مشکل بانک ها حل می‌شود، کلاهبرداری است.

FATF تحریم‌های هوشمند علیه نظام بانکی کشور را افزایش می‌دهد

* با اجرای اکشن‌پلن FATF چه شرایطی برای کشور ایجاد می‌شود؟

در صورتی که اکشن‌پلن FATF را به شکل کامل امضا کنیم، FATF دسترسی به تراکنش‌های نظام بانکی ایران به طور مورد به مورد یا همان کیس بای کیس پیدا خواهد کرد و این به معنای این است که FATF به عنوان نهاد مشاور خزانه‌داری آمریکا به ایالات متحده برای اجرای هوشمندانه‌تر تحریم‌های برعلیه ایران کمک می‌کند و این کاری است که در چارچوب CTFT یعنی مرکز مبارزه با تروریستی که اخیرا با حمایت آمریکا و امارات در عربستان سعودی تشکیل شده و یک بار تا به حال هم علیه ایران اجرا شده، برای بار دیگر انجام خواهد شد؛ بنابراین اجرای FATF نه تنها موجب کم شدن مشکلات نظام بانکی ما نمی‌شود، بلکه موجب افزایش هوشمند تحریم‌ها علیه نظام بانکی ما هم خواهد شد.

* چگونه FATF می‌تواند تحریم‌ها علیه ایران را هوشمند کند؟

FATF دسترسی مورد به مورد به تراکنش‌ها پیدا می‌کنند و آمریکا قادر خواهد بود با دسترسی که FATF برای آن ایجاد می‌کند مورد به مورد از ما بخواهد که مشخص کنیم فلان تراکنش خاص مربوط به چه کسانی است، طرفین تراکنش چه کسانی هستند، موضوع تراکنش چیست، چه پولی، به چه کسانی و با چه هدفی جابه‌جا شده است؛ اگر پاسخ ندهیم مشمول اقدامات تنبیهی FATF خواهیم شود، اگر پاسخ هم بدهیم در حقیقت ذهن خزانه‌داری آمریکا را برای اینکه بتواند تحریم‌های هوشمندتری را برعلیه ما اجرایی کند شفاف خواهیم کرد.

تحریم‌های مصداقی به جای تحریم‌های موضوعی، استراتژی جدید تحریمی آمریکایی‌ها

* این اقدامات تنبیهی به چه معناست؟

این اقدامات به معنای تحریم‌های جدید است، در دوران جدید، استراتژی جدید تحریمی آمریکایی‌ها، تحریم‌های مصداقی به جای تحریم‌های موضوعی است. یعنی در صورتی که اکشن‌پلن FATF به شکل کامل اجرایی شود، آمریکایی‌ها به جای اینکه موضوعاتی مانند بانک، بیمه و نفت را تحریم کنند، بازیگران اقتصاد را تحریم می‌کنند؛ اگر ما اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را در اختیار FATF قرار دهیم و از آن طریق در اختیار آمریکا قرار گیرد تعداد زیادی از بازیگران اقتصادی در ایران در معرض تحریم قرار خواهند گرفت. چون آمریکا می‌تواند فعالیت اقتصادی آنها را به شکل کامل نظارت و مستندسازی کند و از این جهت FATF ابزار هوشمندسازی تحریم‌های مصداقی آمریکاست، در واقع FATF درباره کشوری مانند ایران به عنوان مکمل تحریم‌های ثانویه و زیرساختی عمل می‌کند تا تحریم‌های ثانویه قدرتمندتر، هوشمندانه‌تر و دقیق‌تر اجرا شود.

وزارت خارجه به جای سعی برای تصویب FATF فقط یک متحد در مجمع آن پیدا کند

* اگر ایران اکشن‌پلن FATF را اجرا نکند چه می‌شود؟

اگر ما اکشن‌پلن FATF را اجرا نکنیم و غربی‌ها دوباره بخواهند اقدامات محدود کننده خود علیه ایران را اجرا کنند نیاز به اجماع در مجمع عمومی FATF دارند، حال اگر وزارت امورخارجه و دستگاه دیپلماسی ما به جای اینکه انرژی خود را صرف تصویب FATF در ایران کند تا برنامه اقدام FATF نهایی شود، انرژی خود را بگذارد که فقط یک عضو از اعضای FATF رای به تحریم ایران ندهد، در این شرایط اقدامات محدود کننده برعلیه ایران اجرایی نخواهد شد. از لحاظ دیپلماتیک سرمایه‌گذاری بر روی این مساله، بسیار به صرفه‌تر است تا ما تلاش کنیم کل اکشن‌پلن FATF را که خطر جدی برای امنیت ملی ما دارد در ایران اجرایی کنیم. از این جهت وزارت امورخارجه مسیر سخت را برای کشور و از طرف دیگر مسیر راحت را برای خودش انتخاب کرده است و این در حالی است که اگر ماموریت خودش را به درستی انجام می‌داد اصلا نیازی به اجرای اکشن‌پلن FATF نداشتیم.

بحث حزب‌الله و حماس در موضوع FATF اینجا یک موضوع انحرافی است

* وزارت امورخارجه در مورد امضای CFT مدعی است: اولا کسی نگفته حزب‌الله و امثالهم تروریست هستند و بعد هم اگر کسی چنین چیزی بگوید ما با اعمال حق شرطی در زمان پذیرش معاهده تاکید می‌کنیم حتی اگر FATF هم گروه‌های مقاومتی را که در برابر اشغال خارجی مقاومت می‌کنند تروریستی بداند، ما آنها را به عنوان تروریسم نمی‌شناسیم.

اولا مطابق متن و روح CTF، این معاهده تحفظ‌پذیر نیست. از سوی دیگر با پذیرش این معاهده، تعریف تروریست دیگر برعهده ایران نخواهد بود و توسط شورای امنیت سازمان ملل انجام خواهد شد؛ بعد اینکه مساله اصلا ایران، حزب‌الله و حماس نیست و مساله این است که اگر فردا غربی‌ها یک ارگان ایرانی را مثل صنایع دفاع که همین الان هم در SDN لیست است به عنوان سازمان تروریستی شناسایی کنند یا اگر مثلا نیروی قدس را به عنوان سازمان تروریستی نام‌گذاری کند، بانک‌های داخلی ما برای ارتباطات ریالی با این نهادهای داخلی هم دچار مشکل خواهند شد؛ در اینجا اصلا بحث حزب‌الله و حماس مطرح نیست. بلکه موضوع داخلی ماست، فردا اگر آمریکایی‌ها یا نهادی اعلام کند وزارت دفاع به دلیل اینکه موشک تولید می‌کند و در اختیار یمن قرار می‌دهد تروریست‌ است، بانک‌های ما نمی‌توانند با وزارت دفاع کار کنند و اگر کار کنند مشمول تحریم‌های FATF خواهند شد؛ بحث حزب‌الله و حماس در اینجا یک بحث انحرافی است موضوع این است که FATF دشمن را به درون خانه ما خواهد آورد.

برای ایستادن در برابر تحریم‌ها باید زیرساخت مستقل ایجاد کنیم

* مطرح می‌شود اتحادیه اروپا به شرطی حاضر است سیستم اقتصادی جدید خود برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را اجرایی کند که ایران عضو FATF باشد؛ در این شرایط می ارزد تا برای خارج شدن از فشار تحریم‌ها به این توافق‌نامه بپیوندیم.

جواب این است که تا زمانی که تحریم‌ها ثانویه آمریکا برقرار است، حتی اگر FATF هم کامل در ایران اجرا شود هر توافقی که اروپا با ایران بکند با توجه به اینکه زیرساخت مالی در اروپا به شدت وابسته به دلار و نظام بانکی در آمریکا هست، اروپا قادر به محافظت از شرکت‌ها و بانک‌های خود در برابر تحریم‌های ثانویه نخواهد بود، در این شرایط راه‌حل برای ما این است که با کمک کشورهای شرقی مانند روسیه، چین، قطر، پاکستان، هند، عراق، سوریه و غیره یک زیر ساخت مستقل ایجاد کنیم تا بتوانیم در برابر تحریم‌ها ایستادگی کنیم.

مکانیسم اروپا برای دور زدن تحریم‌ها راهبردی برای کشاندن ایران به کوچه بن‌بست است

تشریح مکانیسمی که آقایان با اتحادیه اروپا امضاء کرده‌اند نیاز به گفت‌وگوی مفصل دیگری دارد. اما در حد یک جمله می‌توان گفت این مکانیسم صرفا یک فریب راهبردی برای ایران با هدف کشاندن کشور به کوچه بن‌بست است تا با خریدن زمان برای آمریکا تحریم‌های ثانویه علیه ایران موثر واقع شود و الا این مکانیسم مالی جدیدی که ادعا شده بین ایران و اروپا ایجاد می‌شود به اعتراف خود اروپایی‌ها و غربی‌ها قادر به مقابله با تحریم‌های ثانویه آمریکا و حفاظت از شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی در برابر تحریم‌های ثانویه نیست.

بنابراین در شرایطی که نمی‌دانیم مکانیسم اروپایی اصلا چیست و مطمئن هستیم نمی‌تواند در برابر تحریم‌های آمریکا بایستد و همچنین FATF هم مشکلات بانک‌های ما را حل نمی‌کند، دلیلی ندارد که ما امنیت ملی خودمان را با پذیرش اکشن پلن FATF به خطر بیندازیم.