امام حسن عسکری بر دل‌ها حکومت کردند

سیدمحسن غرویان استاد حوزه علمیه قم در سالروز شهادت امام حسن عسکری علیه‌السلام به جام‌جم آنلاینگفت: شخصیت امام حسن عسکری علیه‌السلام ذوابعادی است و ایشان ازنظر سیاسی ، عبادی و فرهنگی شخصیت بسیار برجسته‌ای داشتند. شرایط امام حسن عسگری علیه‌السلام به‌گونه‌ای بود که ایشان در دوران امامت خود که شش سال طول کشید به سه خلیفه عباسی هم‌زمان بودند. این خود نشان می‌دهد که این امام والامقام ازنظر سیاسی تا چه اندازه تحت‌فشار قرار داشتند.

غرویان عنوان کرد: این سه خلیفه معتضد، مهتدی و معتمد نام داشتند که هر سه اهل عیش و نوش و ظلم و ستم بودند. این خلفا اجازه نمی‌دادند که امام حسن عسگری علیه‌السلام با شیعیان ارتباط داشته باشند و به عبارتی اجازه نمی‌دادند شیعیان دسترسی به ایشان پیدا کنند. این ارتباط مخفیانه و به‌سختی صورت می‌گرفت. همه این‌ها نشان‌دهنده مبارزات سیاسی امام حسن عسگری علیه‌السلام بود.

استاد حوزه علمیه قم گفت: امام حسن عسگری علیه‌السلام با هیچ‌کدام از این سه خلیفه سازگاری نداشتند و شرایط بسیار سختی را تحمل می‌کردند. عاقبت در زمان سومین خلیفه یعنی معتمد امام به شهادت رسیدند.

وی افزود: مکتب اهل‌بیت و حوزه‌های علمیه و همچنین مراجع فعلی ما و علمای ما اگر نفوذ و موقعیتی در بین مردم‌دارند در اثر اخلاق و معنویات امامان است نه در اثر قدرت و سیاست. این مهم‌ترین درسی است که از امام حسن عسکری علیه‌السلام می‌گیریم.

غرویان در ادامه گفت: فضیلت‌ها و برجستگی‌های اخلاقی امام حسن عسکری علیه‌السلام به‌گونه‌ای بود که حتی مخالفان ایشان را خاضع می‌کرد. حتی افرادی که شیعه نبودند وقتی با این امام والامقام مدتی نشست‌وبرخاست می‌کردند و حشرونشر پیدا می‌کردند تحت تأثیر عبادت، معنویت و اخلاق ایشان قرار می‌گرفتند. این برای نسل امروز ما درس بزرگی است. امامان و بزرگان بااخلاق باقی‌مانده‌اند و نه سیاست و قدرت. آنها انبار تسلیحات نداشتند اما در عوض در بین مردم نفوذ زیادی پیداکرده بودند و خلفای عباسی نیز بر اساس همین نفوذ امام حسن عسکری علیه‌السلام بر دل‌های مردم ترسیده بودند. آنها از این ترس داشتند که امام حسن عسکری علیه‌السلام بتوانند با مردم ارتباط برقرار کنند و روی آنها تأثیر بگذارند.

وی تأکید کرد: شما به قتل روزنامه‌نگار عربستانی یعنی قاشقچی در ترکیه نگاه کنید. همیشه وقتی حاکمان ظالم با جریانی مقابل خود روبرو می‌شوند دست به قتل می‌زنند. درگذشته نیز چنین بود.

این استاد حوزه علمیه قم یادآور شد: خلفای ظالم عباسی وقتی در برابر خودشان امام حسن عسکری علیه‌السلام را دیدند اقدام به شهید کردن ایشان کردند. اکنون هم حاکمان زمانه وقتی با چنین جریان مشابهی روبرو می‌شوند یا طرف مقابل را زندانی می‌کنند یا برای جان او توطئه می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: ما باید معنویت‌ها را حفظ کنیم و درس‌هایی که از امام حسن عسکری علیه‌السلام آموختن مدنظر داشته باشیم. به‌خصوص علما، اهل علم و مراجع ما باید این را همیشه مدنظر داشته باشند که حکومت از دل‌ها آغاز می‌شود.

این کارشناس مذهبی در ادامه گفت: حکومت‌های ظاهری پایدار نیست. بر اساس درس‌هایی که از سیره امام حسن عسکری علیه‌السلام گرفتیم باید مردمدار باشیم و اخلاق و کرامت انسانی را همواره مدنظر قرار بدهیم. پیشوای یازدهم ما مردم‌دار ، زاده و اهل عبادت بود. جواب نیازمندان را می‌دادند و شاخصه‌های اخلاقی فراوانی داشتند. ایشان مطالب علمی را به اصحابش یاد می‌داد. در روایتی آمده که فیلسوفی از عراق نزد ایشان آمد و سؤال‌های فلسفی از پیشوای یازدهم پرسید. امام حسن عسگری علیه‌السلام نیز به تمام سؤالات به‌درستی پاسخ دادند. روایت‌هایی ازاین‌دست نشان می‌دهد که فعالیت‌های فرهنگی و علمی ایشان تا چه اندازه سطح بالا بوده است.

وی بیان داشت: الان که با شما سخن می‌گویم کتابی جلوی چشم من است که حدیثی از امام حسن عسکری علیه‌السلام در آن آمده. در این حدیث می‌خوانیم "علیک بالااقتصاد و ایاک الاسراف" . یعنی اینکه بر تو باد میانه‌روی و پرهیز از اسراف و زیاده‌روی. درس‌هایی که ما از ایشان می‌گیریم کم نیستند. فرمایشات متعدد و بسیار اخلاقی از ایشان ذکرشده است. مثلاً امام حسن عسگری علیه‌السلام در حدیث دیگری می‌فرمایند: "سلام کردن بر هر که با او برخورد می‌کنید و نشستن در پایین مجلس از تواضع و فروتنی است". این حدیث نشان می‌دهد حضرت خود اخلاق پسندیده تواضع و فروتنی را داشته‌اند.

غرویان افزود: در حدیث دیگری می‌خوانیم: "شادمانی در نزد کسی که غمگین است از ادب دور است". یعنی انسان نباید نزد کسی که غمگین است شادی کند. روایات از ایشان فراوان است. در یک حدیث معروف دیگر می‌خوانیم: "آنچه برای خود نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسند و آنچه برای خودت می پسندی برای دیگران هم بپسند."

وی در ادامه گفت: اگر مجموعه نیکی‌ها و سجایای امام حسن عسکری علیه‌السلام را مطالعه کنیم و با زبان امروزی خودمان تطبیق بدهیم می‌توانیم درس‌های فراوانی بگیریم و این درس‌ها برای همه قابل‌استفاده است.

غرویان درباره خصیصه بارز امام حسن عسکری علیه‌السلام در زمینه بردباری و الگو قرار دادن آن در شرایط کنونی که جامعه با مشکلات اقتصادی متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند گفت: در فرمایشات پیشوای یازدهم نکات فراوانی درباره بردباری ذکرشده است. ما اکنون در زندگی با مشکلاتی روبرو هستیم که بردباری در برابر آنها باید وجود داشته باشد. صبر کردن درنهایت به راه‌حل ختم می‌شود. ملت ما باید کنار هم باشند تا این مشکلات را پشت سر بگذاریم. انسجام باید به بهترین شکل ممکن شکل بگیرد و علاوه بر آن عدالت باید برقرار شود. مردم باید احساس کنند که این عدالت همه‌جا وجود دارد. وقتی‌که سختی به یک ملت وارد می‌شود این سختی باید در نزد هم توزیع شود و همه آن را احساس کنند نه اینکه فقط بخشی از مردم آن را تحمل کنند.

سید محسن غرویان در پایان گفت: از سویی دیگر عده‌ای نباید این طبقه‌بندی را در جامعه ایجاد کنند که بر اساس آنچه کسانی باید سختی‌ها را تحمل کنند و چه کسانی خیر. این طبقه‌بندی احساس خوبی در مردم ایجاد نمی‌کند. دل‌ها و ملت‌ها و مردم‌ها باید باهم باشند. مصیبت را همه باید باهم تحمل‌کنیم. مهم این است که انسجام وجود داشته و پس‌ازآن با صبر و بردباری که از امامانی چون امام حسن عسکری علیه‌السلام آموختیم عاقبت‌به‌خیری در پیش خواهد بود.

نسترن نعمتی-جام جم آنلاین