کمی قدیمیتر
چند سال پیش در بررسی یکی از حملات مجازی ایرانیان به صفحه کاربران خارجی، نکته جالبی توجهم را جلب کرد. چندین اکانت به اسم خودشان و با هویت واقعی بدون توجه به هرگونه مسالهای رکیکترین فحشها را نثار صاحب آن صفحه میکردند. نکته اما این بود که آنها فقط در یک صفحه نبودند و رد پای فحاشیهایشان در صفحه چندین هنرمند و بازیگر دیده شد. هویت آنها واقعی بود و به طور مکرر در چندین صفحه فحاشی میکردند. برخی دیگر نیز تنها به فحش بسنده نمیکردند و تکه پرانیهای آنها نقل محافل بود. برای مثال یکی از افراد برای آسیب دیدن پای رونالدو برایش نوشته بود «زرده تخممرغ و دارچین بذار روی پات تا زودتر خوب بشی» یا برای اردوغان رئیس جمهور ترکیه نوشته بود «رجب کودتا رو تموم کن و برو استراحت کن». کامنتهای شوخی و مزاح که شاید ناشی از روحیه طنزپردازی ایرانیها باشد!
این گزارش میدانی است!
برای رسیدن به جواب سوال، باید با تعدادی از آنها صحبت میکردم. در صفحات مجازی با آنها هم صحبت شدم و البته که جوابهایشان عذر بدتر از گناه بود!
امیر، یکی از کاربرانی که بهصورت مستقیم و با هویت اصلی در صفحه بازیگران فعال است. از او پرسیدم چرا فحشهای رکیک میدهد؟ گفت: به نظر من بازیگران الگوی جامعه هستند و نباید حرفی بزنند که خلاف عرف باشد. برخی از آنها میخواهند حرفی بزنند که ساز مخالف جامعه باشند و این مساله مرا کفری میکند! آنها هم کامنتها را میخوانند و میفهمند کارشان اشتباه است. چند بار در دایرکت هم به آنها این مساله را توضیح دادم!!
میلاد، یکی دیگر از کاربرانی که با هویت واقعیاش در اینستاگرام است. میگوید همه هنرمندان ایرانی و خارجی را فالو کرده است و هدفش این است که به یکی از کاربران محبوب اینستاگرام تبدیل شود. او در این باره گفت: من برای خارجیها کامنت فارسی میگذارم چون میدانم متوجه نمیشوند و فقط میخواهم بدانند ما ایرانی هستیم و آنها را دوست داریم. هرگز در صفحه شخصی هیچ هنرمندی فحش نداده و نمیدهم چون دوست ندارم کسی این کار را با من بکند اما گاهی برایشان کامنتهایی به شوخی و خنده میگذارم. شاید با خواندن جمله من خنده روی لبهای یک نفر آمد!
فرشته، 19 سال دارد و اکانتش معمولا در صفحات سیاسیون دیده میشود. او میگوید: تنها میخواهم مطالبم را با آنها مطرح کنم و هرگز فحش رکیک ندادهام. اما وقتی اشخاصی میخواهند حق طبیعی مرا سلب کنند، باید آنها را به سزای کارشان برسم!! من به هیچکس اجازه نمیدهم حقم را بگیرد. . . آنابل، یکی از معروفترین فحاشان اینستاگرام است. او که بدون استفاده از نام واقعیاش در این شبکه اجتماعی فعالیت میکند، میگوید: گاهی پیش آمده که من برای فحش دادن پول میگیرم. یکبار یکی از هواداران یکی از دو تیم بزرگ پایتخت به من پول داد تا در صفحه اصلی رقیب کامنت بگذارم و کاری کنم که حرص آنها درآید! بابت این کار یک میلیون تومان به من داد. من هم دیدم کار خوبی برای پول درآوردن است و آن را ادامه دادم. هیچ اسم و رسمی هم از من در اینستاگرام نیست که بابتش نگران باشم. این کار شغل من است و بابت آن ابایی ندارم! حسام، یکی از کاربرانی است که رد پایش را تقریبا در تمامی پستهای لیونل مسی میبینید. او در خصوص حضور مستمرش در صفحه مسی اینطور گفت: من از طرفداران پر و پا قرص مسی هستم و دلم میخواهد او بداند چقدر دوستش دارم. برای همین چند کلمه اسپانیایی بلد شده ام و آنها را برایش کامنت میکنم. در صفحه دیگر فوتبالیستهای خارجی هم کامنت فارسی میگذارم تا نام ایران را بالا ببرم! البته از سر بیکاری است و شما جدی نگیرید! واقعا منظور خاصی ندارم.
ما از شما میترسیم. . .
این اتفاق در اینستاگرام بسیاری از هنرمندان کشورمان نیز افتاده است. احسان کرمی،پرستو صالحی یا هر شخص دیگری هم برایشان فرقی ندارد. دکتر امیر احمدیان، روانشناس درخصوص رواج این پدیده به جامجم گفت: متاسفانه ما شاهد یکی از رعبآورترین مسائل هستیم. آدمهایی که بین شخصیت حقیقی و مجازیشان تفاوتی قائل نمیشوند، ترسناک هستند و جامعه را نیز برای بقیه ناامن میکنند. نکته این است که شخصیت انسانها در فضای مجازی شکسته میشود در حالی که در فضای عادی فاصله اجتماعی معنا دارد بهعنوان مثال اگر کسی دارای تحصیلات و رتبه علمی باشد از سوی جامعه مورد احترام واقع میشود، اما در شبکه مجازی یک فرد میتواند به شخصیتهای بزرگ و علمی کشور مانند دکتر سمیعی هم فحاشی کند. در حالی که آن فرد در حالت عادی حتی دستش هم به دکتر سمیعی نمیرسد اما در فضای مجازی فاصلهها کم میشود. متاسفانه باید بگویم با توجه به اینکه افراد با اسامی و تصاویر مستعار در فضای مجازی فعالیت میکنند،امکان پیگیری قانونی آنان در فضای مجازی وجود ندارد.
این نکات را جدی بگیرید
1. اعتقادات هر فردی برای خودش محترم است. فرقی نمیکند که بازیگر باشد یا یک نویسنده. فحش دادن باعث تغییر اعتقادات او نخواهد شد!
ادامهدهنده ماجرا نباشید. بسیاری از پاسخهایی که از کامنت گذاران دریافت کردم، با این عنوان بود که ما تنها میخواهیم غائله را ختم کنیم، ولی هیچ غائلهای با پا در میانی شما حل نمیشود و ثبت کامنتهایی با این عنوان، تنها به آشفته تر شدن کمک میکند.
3. این یکی از همان کامنتهاست:« من با این نوع پیام گذاشتن در صفحات جهانی میخواهم نشان دهم برخلاف تصور عمومی، ایرانیان افراد بسیار باتربیت و مودبی هستند و میخواهم رونالدو و مسی دانند در ایران هم طرافداران بسیاری دارند.»
3. کافی است به یاد داشته باشیم که شخصیت حقیقی و مجازی ما هر دو یکی است! ما یک نفر هستیم که در فضای مجازی فعالیت میکنیم.
لزومی به دوشخصیتی بودن نیست!
4. بلاک کردن گاهی اتفاق بسیار خوبی است.
یگانه عصاری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد