راه نرفته در مسیر اقتصاد

بستر صدور بیانیه گام دوم، 40 سالگی انقلاب و در شرایطی بود که دشمن، سرمایه‌گذاری ویژه‌ای برای ادراک‌سازی حول مفهوم «فروپاشی» با القای ناکارآمدی دین در اداره جامعه آغاز کرده بود.

رهبر انقلاب اسلامی در این بیانیه هم مبنائا و براساس نظریه «نظام انقلابی» و هم براساس شواهد و تجربیات 40 ساله، نادرستی این گزاره القایی دشمن را نشان دادند. در واقع بیانیه، یک توصیف عقلانی و تجربی منصفانه از فراز و نشیب‌های راه 40 ساله انقلاب به سمت قله‌ها و آرمان‌های آن بود. اما بیانیه در مقام توصیف، متوقف نبود و در مقام تجویز نیز رهبری، توصیه‌های هفت‌گانه مهمی را برای ادامه حرکت بیان کردند. در سراسر بیانیه به‌ویژه بخش تجویزی آن، مخاطب اصلی، جوان ایرانی است.

در بیانیه 40 بار از جوان و جوانان یاد یا به آنان خطاب شده است. این یعنی در مقابل نقشه دشمن که برای آنچه پروژه «تغییر از درون» نامگذاری کرده است، به تغییر نسلی و تغییر ذهنی و عملی نسل جدید امیدوار است. انقلاب اسلامی نیز برای ایران مستقل و پیشرفته تکیه بر جوانان مؤمن، انقلابی، مستقل، آزاد، دانش‌پژوه، ضداستکبار، عدالتخواه و مبارز با فساد خود دارد.

ارزیابی یک ساله پس از صدور بیانیه گام دوم نشان از آن دارد که در برخی بخش‌ها مانند عدالت و مبارزه با فساد، تحول تا حدودی برای مردم محسوس بوده است. نتایج تحقیقات افکارسنجی نیز این برآورد را تأیید می‌کند. تغییرات صورت گرفته در دستگاه قضایی و تأکید بر مبارزه بدون ملاحظه با فساد، مردم را امیدوار و در طرف مقابل، حربه تبلیغاتی جریان معارض را نیز کند کرده است.

در بخش عزت ملی و مرزبندی با دشمن که جزو دیگری از الزامات هفتگانه بخش تجویزی بیانیه است، جنایت آمریکایی‌ها در ترور سردار سلیمانی، منجر به ایجاد موج بی‌سابقه‌ای از تنفر از رژیم تروریست آمریکا در ایران و منطقه شده است و هرگونه القای سازش و جهت دادن به مسیر مذاکره را بیش از پیش دشوار کرده که این ارتقای مهم در بصیرت ملی نیز از برکات خون مطهر شهید سلیمانی است. با این حال در بخش اقتصاد، با وجود تأکیدات مکرر بر قوی شدن با فعال کردن ظرفیت‌های ناشناخته و برطرف کردن عیوب ساختاری و ضعف‌های مدیریتی، هنوز راه نرفته زیادی وجود دارد. اصلاح ساختاری بودجه که از سال قبل، رهبر انقلاب اسلامی دستور آن را داده‌اند، یک حلقه مهم از اصلاحات است که تاکنون به نتیجه قاطع نرسیده است. از طرف دیگر تغییر دستگاه فکری مدیران کشور برای مدل اداره کشور یک ضرورت است.

در شرایط عادی، تغییر مبنایی در این دستگاه فکری به سادگی ممکن نیست اما تحریم با همه آسیب‌هایش اگر بتواند این دستگاه ذهنی وابسته‌گرا را تغییر دهد، فایده‌هایش بسیار بیش از آسیب‌ها و هزینه‌هایش خواهد بود. اغلب تولیدکنندگانی که در دیدار سه ماه قبل با رهبر انقلاب اسلامی سخنانی بیان کردند، تأکید داشتند تحریم برای کشور یک فرصت است، چرا که مدیران را مجبور می‌کند ناگزیر از کلیشه‌های فکری «ما نمی‌توانیم» فاصله و سراغی از داشته‌های داخلی بگیرند.

احسان صالحی /روزنامه جام جم