جلسه رای اعتماد قرار بود بعد از ظهر چهارشنبه برگزار شود اما به دلیل اختلافات موجود میان گروهها و ائتلافهای عراقی بر سر گزینههای وزارت، جلسه پارلمان چند بار برای رایزنی به تعویق افتاد و نهایتا این جلسه در بامداد با 235 نماینده رسمیت یافت و نمایندگان به اکثر وزرای پیشنهادی الکاظمی رای اعتماد دادند. در گفت وگو با ایرج مسجدی ، سفیر ایران در عراق بهبررسی چشمانداز فعالیت دولت جدید عراق و روابط این کشور با ایران و آمریکا پرداختهایم.
با توجه به رای اعتماد به مصطفی الکاظمی و فضای پارلمان عراق، چشمانداز دولت جدید عراق را چطور میبینید؟ آیا از حمایت کافی برای شروع به کار و حل مشکلات این کشور برخوردار است؟
بعد از تظاهرات چند ماه قبل در عراق و استعفای آقای عبدالمهدی تا حدودی با خلأ قدرت و به نوعی بحران سیاسی در عراق روبهرو بودیم که انتخاب آقای مصطفی الکاظمی و تایید وی از طرف پارلمان این کشور میتواند به این بحران سیاسی و خلأ دولت خاتمه دهد. همگان منتظر هستند الکاظمی اقدامات اجرایی خود را برای اداره کشور شروع کند. با توجه به اینکه اکثریت جریانهای سیاسی و ائتلافها در عراق از وی حمایت کرده و در پارلمان هم به دولت وی رای اعتماد دادند امیدواریم بتواند در انجام این ماموریت در این برهه حساس عراق موفق شود.
از 22 وزیر کابینه وی 15 نفر رای اعتماد گرفتند و هفت وزیر هنوز باقی ماندهاند که از جمله آنها وزیر خارجه و نفت هستند. الکاظمی درصدد است در فرصت کوتاهی بقیه وزرا را هم برای رای اعتماد به مجلس معرفی کند.
با توجه به اختلافاتی که بر سر برخی گزینههای وزارت مطرح بود آیا نخست وزیر عراق در مسیر اداره کشور با چالشهایی مواجه نخواهد بود؟
قطعا دولت با مشکلات و بحرانهایی مواجه خواهد بود که مهمترین آنها مشکلات اقتصادی و پایین آمدن قیمت نفت است، چرا که اقتصاد عراق بهشدت وابسته به نفت بوده و نوسانات قیمت نفت مشکلاتی جدی برای دولت به همراه خواهد داشت.
همچنین کرونا و مباحث امنیتی و... چالشهایی است که عراق با آن مواجه بوده، اما در هر حال تصور میکنم اگر دولت الکاظمی کمر همت ببندد و بهطور جدی اوضاع را مدیریت کند، میتواند موفق شود.
ما هم به ایشان و بهطور رسمی به عراق اعلام کردهایم که قویا حامی ایشان هستیم و همکاریهایمان را بهطور جدی خواهیم داشت و در جهت موفقیت ایشان و تقویت روابط دو کشور هر اقدامی که لازم باشد انجام میدهیم.
به روابط میان ایران و عراق در دولت جدید این کشور اشاره کردید. با توجه به اینکه الکاظمی از یکسو با ایران روابط خوبی داشته و از سوی دیگر با آمریکا نیز روابط خوبی دارد، آیا چنین رویهای از سوی وی مشکلی در روابط ایجاد نمیکند؟
قطعا عراق به عنوان یکی از دوستان و همسایگان استراتژیک جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود و دو کشور نیازهای جدی به یکدیگر دارند. مناسبات گستردهای از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور وجود دارد. عراق و آمریکا هم بعد از سقوط صدام وارد دوره جدیدی از روابط سیاسی شدهاند و حال بستگی به مدیریت کشور
از سوی الکاظمی دارد که هم از ظرفیتهای ایران در جهت ماموریتهای خدمت به مردم عراق استفاده کند و در عین حال روابطش با آمریکا را نیز تنظیم کند.
آنچه میتواند مشکلساز باشد این است که آمریکا در شؤون عراق دخالتهای نظامی و غیرنظامی و فشار اقتصادی داشته باشد و دولت عراق را تحت فشار قرار دهد، چرا که در این صورت مشکلاتی بهوجود خواهد آمد. همچنین در صورتی که آمریکا بخواهد مسائل خود با ایران را به نوعی در عراق تسویه کند برای مردم عراق و دولت این کشور مشکلساز خواهد شد. در غیر این صورت مشکلی نخواهد بود.
البته متاسفانه شاهدیم آمریکا بعد از ترامپ سیاست تهدید و ترور و محاصره را در دستور کار خود قرار داده و این در حالی است که آمریکا باید بداند سیاستهایش ارتجاعی است و در دنیای امروز جواب نمیدهد. ایران نیز زیر بار این تهدیدات نرفته و نخواهد رفت. ما معتقدیم عراق مستقل است و نباید بههیچ وجه مشکلی برای این کشور بهوجود آید، مسائل ما با آمریکا هم باید در جای دیگری حل شود، اما اگر آمریکا بخواهد پایگاه نظامی داشته، ما را تهدید کرده یا از خاک عراق علیه ما سوءاستفاه کند ایران اینگونه حرکات را بدون پاسخ نخواهد گذاشت؛ مانند اتفاقی که در ماجرای ترور سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس انجام دادند و در خاک عراق دست به ترور حکومتی زدند. در هر صورت ایران همواره بهعنوان دوست در کنار عراق است.
بلافاصله بعد از رای اعتماد به کابینه الکاظمی، اخباری مبنی بر دعوت برخی کشورهای منطقه از او برای سفر به آن کشورها منتشر شده است. با توجه به اهمیت روابط ایران و عراق، آیا ارتباطی با الکاظمی داشتهاید و دعوتی از او برای حضور در ایران صورت خواهد گرفت؟
حتما آقای الکاظمی مورد دعوت ما خواهدبود. در دورهای که وی ریاست سازمان امنیت عراق بود، به ایران آمده و با همتایان خود مذاکراتی داشتند. امیدواریم الکاظمی موفق باشد و بتواند به عراق و توسعه این کشور کمک کرده و این کشور را از بحرانهای سیاسی و امنیتی بیرون آورد. ایران خواهان عراقی پیشرفته، موفق، مستقل و دارای وحدت سرزمینی و قدرت سیاسی و اقتصادی است. امیدواریم در اولین فرصت بتوانیم میزبان الکاظمی در تهران باشیم.
الکاظمی تاکید کرده از هرگونه سوءاستفاده از خاک عراق برای تسویه حسابهای منطقهای جلوگیری میکند. حال با توجه به مصوبه چندی پیش پارلمان عراق مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از خاک این کشور؛ آیا دولت جدید موفق به این کار خواهد شد؟
قرار است عراقیها در ژوئن در این ارتباط با آمریکاییها مذاکراتی داشته باشند و نتیجه آن به سیاست عراق و آمریکا بستگی دارد. اما امیدوارم محقق شود؛ زیرا وجود پایگاههای آمریکا مایه ضرر و شر و عامل ایجاد ناامنی است. بنابراین امیدواریم خروج نیروهای آمریکایی از عراق در مذاکرات سیاسی و اراده دولت عراق و دستور کار آقای کاظمی دنبال شود.
این کار به نفع آمریکا هم خواهد بود؛چرا که داشتن چنین پایگاههایی در عراق و دیگر کشورها برای خودشان نیز مشکلساز است و باید از کل منطقه خارج شوند. زیرا تروریسم نمیتواند بهانهای برای حضور آنها در عراق و دیگر مناطق باشد.
اگر قرار است مبارزه با تروریسم انجام شود، میتواند توسط ملتها و دولتهای منطقه انجام شود همانطور که تاکنون انجامشده است؛ این در حالی است که اقدام آمریکا در این زمینه بیشتر تبلیغی است و خودشان نیز مروج تروریسم در منطقه بودند.
در جلسه پارلمان عراق چند بار برخی گروهها از جمله ائتلاف نوری مالکی جلسه را ترک کردند، دلیل این اختلافات چه بود؟ آیا این اختلافات آنقدر جدی است که بتواند در فعالیت دولت عراق مشکلاتی ایجاد کند؟
اختلافات سیاسی بین جریانها و احزاب در عراق وجود دارد و بخش زیادی از آن نیز طبیعی است؛ اما تصور نمیکنم در روند کار دولت مشکل ایجاد کند.
اختلاف در مورد وزارتخانه های نفت و خارجه بر سر چیست؟
آنچه مطلع هستم این است که ابتدا بحث سر این بود که کدام یک از وزارتخانههای خارجه و دارایی بهعنوان سهم اکراد در دولت الکاظمی در نظر گرفته شود. اما الان با توجه به اینکه وزیر دارایی رای اعتماد گرفته و وزیر مربوط از اکراد نیست احتمالا وزارت خارجه را به کردها خواهند داد و البته نظر نهایی با نخستوزیر و انتخاب پارلمان است. در مورد وزیر نفت نیز باید بگویم نمایندگان پارلمان عراق از استان بصره، از الکاظمی میخواستند که وزیر نفت را از آن منطقه انتخاب کند. در هر صورت اینگونه تصمیمات به عهده پارلمان و جریانات داخلی عراق و نخست وزیر این کشور است و خیلی در این بحث ها ورود نداریم.
به نظر میرسد آمریکاییها بیشتر تمایل داشتند گزینه دیگری (عدنان الزرفی) نخستوزیر عراق شود. روابط آمریکا با دولت جدید عراق را چگونه پیشبینی میکنید؟
انتخاب نخستوزیر در عراق به اراده و تصمیم عراق و جریانات عراقی و پارلمان عراق بستگی دارد، لذا دخالت دیگران چه آمریکا و غیره نمیتواند وجاهت چندانی داشتهباشد. اگر فرد دیگری هم مدنظر آمریکا بوده قطعا تصمیم نهایی را عراق و پارلمان عراق گرفته و میگیرند. اگر آمریکا دست از سیاستهای تهدید و ارعاب بردارد و همکاری سازندهای با عراق داشتهباشد مشکلی نخواهند داشت اما در صورتی که آمریکا به سیاستهای فعلی خود ادامه دهد، ممکن است با چالشهایی مواجه شوند. حال باید ببینیم در عراق چه شیوهای در پیش خواهندگرفت.
روزنامه جام جم