به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری شبستان؛
آیا بین عاشورای امام حسین(ع) به عنوان نقطه عطف تاریخ صدر اسلام با مهدویت به عنوان نقطه آرمانی آینده این دین مبین، ارتباط معناداری وجود دارد؟
در تبیین ارتباط مهدویت و عاشورا، از نگاه امام مهدی(عج) در این باره مطالب بسیاری وجود دارد چنان که «سعد بن عبدالله قمی» می گوید به امام عصر(عج) عرض کردم: تاویل آیه «کهیعص» چیست؟ حضرت حجت(عج) فرمودند: این حروف از اخبار غیبی است که خداوند حضرت زکریا(ع) را از آن مطلع کرده و بعد به حضرت محمد(ص) بازگفته است.
ماجرا از این قرار است که حضرت زکریا(ع) از خدا درخواست کرد تا اسماء خمسه طیبه(ع) را به وی بیاموزد و خداوند جبرئیل را فرستاد و این نام ها را به وی تعلیم داد. حضرت زکریا(ع) وقتی اسامی حضرت محمد(ص)، امیرمومنان(ع) و حضرت زهرا(س) و امام حسن(ع) را یاد می کرد، غم هایش برطرف می شد اما وقتی به نام امام حسین(ع) می رسید به بغض و اندوه و بهت دچار می شد، دلیل را از خدا پرسید و خدای متعال وی را از این راز آگاه ساخت.
خداوند داستان حضرت سیدالشهداء (ع) را برای زکریّا نقل کرده و فرمود: تفسیر «کهیعص» این است؛ پس «کاف» علامت اختصاری نام کربلا است، «هاء» علامت شهادت خاندان امام حسین(ع)، «یاء» علامت نام یزید بوده که همان کسی است که این ستم را بر امام حسین(ع) روا داشته، «عین» علامت عطش و تشنگی امام (ع) در روز عاشورا است و «صاد» علامت صبر و بردباری سیدالشهداء(ع) در مواجهه با این مصائب است.
حضرت زکریا(ع) وقتی مطلع شد، نالان گشت و سه روز از عبادتگاه خارج نشد و زاری و گریه سر داد و پرسید: آیا این مصیبت را بر آن آستانه فرود می آوری؟ آیا جامه این مصیبت را بر تن علی و فاطمه علیهماالسلام می پوشانی؟ خدایاً فرزندی به من عطا کن که چشم من در پیری به او روشن شود و من را دردمند او قرار بده، همانطور که حبیبت محمد(ص) را دردمند فرزندش حسین(ع) می گردانی.
و چنین شد و حضرت یحیی(ع) شش ماهه به دنیا آمد چنان که مدت حمل امام حسین(ع) شش ماه بوده است.
امام مهدی(عج) در لسان امام حسین(ع) چه جایگاهی دارد و چه تعابیری از ایشان درباره حضرت حجت(عج) بر جای مانده است؟
امام باقر(ع) می فرماید: یکی از یاران محضر امام حسین(ع) رسید و عرضه داشت: قربانت شوم من را از معنای آیه «وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا» مطلع کن؛ حضرت(ع) فرمودند: مراد از خورشید حضرت رسول(ص) است، سپس ادامه داد: مراد از آیه «وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا» چیست؟، حضرت سیدالشهداء(ع) فرمودند: مراد امیرالمومنین امام علی(ع) است، آن فرد پرسید: مقصود از آیه «وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا» چیست؟ امام حسین(ع) فرمودند: مقصود قائم آل محمد(ص) است که زمین را از قسط و عدل می کند
اینکه تصریح شده انتقام کربلا توسط امام مهدی(عج) گرفته می شود ریشه در چه واقعیاتی دارد؟
امام باقر(ع) درباره تعبیر «مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً» در آیه «وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً» فرمودند: او حسین بن علی(ع) است که مظلوم کشته شد و قائم(عج) ما وقتی قیام کند قاتلان او را می کشد و با مخالفان دین خدا مبارزه می کند.
یکی از یاران نیز از امام رضا(ع) نقل می کند که فرمودند: این آیه درباره حضرت حسین(ع) و مهدی(عج) نازل شده است.
علاوه بر این در زیارت عاشورا تعبیر «اِمامٍ مَنْصُورٍ» را داریم یعنی امام منصور می آید و این مسیر را ادامه می دهد؛ همچنین، در روایات متعدد تصریح شده که ظهور امام مهدی(عج) در روز عاشورا رخ می دهد البته خبر آن در 23 ماه مبارک رمضان می آید و نیز در روایت متعدد در منابع شیعه و اهل سنت تصریح شده که حضرت مهدی(عج) از نسل امام حسین(ع) است.
امام عصر(عج) نیز خود می فرمایند: من به یاد مصائب جدم حسین(ع) شبانه روز گریه می کنم.
چه نکات مشترکی بین امام حسین(ع) و امام مهدی(عج) از نظر شرایط اجتماعی و سیاسی قیام هایشان وجود دارد؟
نکات مشترک بین این دو امام(ع) بسیار است، چنان که مبدا حرکت امام حسین(ع) مکه بود و امام مهدی(عج) هم از مکه ظهور می کنند.
از نظر شرایط اجتماعی نیز بین این دو امام اشتراکات بسیار است؛ امام حسین(ع) با اوج فساد و تباهی مواجه بودند چنان که در زمان ایشان حکام ظالم در راس قرار داشتند و حضرت(ع) فرمودند: آیا نمی بینید به حق عمل و از باطل جلوگیری نمی شود؟!
این شرایط در زمان ظهور امام مهدی(عج) هم رخ می دهد و روایات تصریح دارد زمانی که امام مهدی(عج) از پس پرده غیبت بیرون می آیند ظلم و جور جهان را در بر گرفته و مردم از زندگی ناامید شده اند.
امام صادق(ع) فرمودند: آنچه چشم به راهش هستید از راه نمی رسد مگر بعد از یاس و ناامیدی!
از نظر یاران و اصحاب اشتراکات امام حسین(ع) و حضرت مهدی(عج) چگونه است؟
از دیگر اشتراکات عاشورا و مهدویت، یاران این دو امام(ع) هستند در کربلا تعداد یاران حضرت سیدالشهداء(ع) معدود اما در اخلاص در بالاترین درجه بودند به گونه ای که امام حسین(ع) فرمودند: یارانی برتر از این یاران خود سراغ ندارم.
امام صادق(ع) فرمودند: در عصر ظهور 313 یار مخلص امام مهدی(عج) را همراهی می کنند و مطیع تر از کنیز و غلام برای امام خود هستند.
یعنی همانطور که قیام تاریخ ساز عاشورا با جانبازی تعداد معدودی از یاران مخلص رخ داد قیام مهدوی هم با افرادی معدود اما پاکباخته محقق و جهانی می شود.
از نظر حضور و همراهی زنان بین این دو قیام چه اشتراکاتی وجود دارد؟
یکی از نقاط اشتراک قیام عاشورای حسینی و قیام جهانی مهدوی، نقش زنان است، در عاشورای حسینی اگر افشاگری حضرت زینب(س) نبود انقلاب حسینی ابتر و در کربلا باقی می ماند، البته دیگر زنان هم در این قیام نقش آفرین بودند زنان در قیام مهدوی هم امام مهدی(عج) را همراهی می کنند و اساساً این قیام به نوعی دلجویی از زنان به عنوان مظلوم ترین قشر در طول تاریخ، است.
به تصریح روایات همراه با امام مهدی(عج)، 313 تن به پا می خیزند که 50 تن از آنان زن هستند.
آیا از نظر مشکلات و موانع هم بین این دو قیام اشتراکاتی وجود دارد؟
بله، قیام امام حسین(ع) در شرایط بسیار سختی رخ داد چنانکه بعد از 14 قرن هنوز شیعیان و محبان حضرت سیدالشهداء(ع) به یاد مظلومیت های حضرت(ع) عزاداری می کنند. انقلاب مهدوی نیز با ایثار و شهادت یاران به سرانجام می رسد.
باید توجه داشت مذهب و مکتب تشیع بر مبنای دو عنصر عاشورا و انتظار استوار است و این دو نگاه سرخ و سبز مهمترین شاخصه های تشیع است شیعه همانطور که در عزای امام حسین(ع) سوگواری می کنند منتظر امام مهدی(عج) نیز است.
اساساً امام حسینِ امروز ما حضرت بقیه الله الاعظم(عج) هستند، لذا باید بواسطه رنج های حضرت سیدالشهداء(ع) درس بگیریم و خود را آماده همراهی امام زمان(عج) کنیم به واسطه توسلات و دعاها و نذورات و بگوییم عاشورایی اگر بخواهد تکرار شود اجازه نمی دهیم امام(ع) و یاران شان به شهادت برسند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد