اول اینکه، به هر حال تحریم تسلیحاتی زمانی برقرار شد که جمهوری اسلامی ایران در وضعیت سختی قرار داشت و کسی حاضر نبود به کشورمان سیستمهای پدافندی اعم از رادار و موشک، سامانههای موشکی (کروز و بالستیک) و زیرسیستمهای حساس آنها، شناور جنگی، بالگرد و... بفروشد.
اما حالا که بعد از گذشت حدود یک دهه از تحریم سنگین تسلیحاتی، جمهوری اسلامی ایران در حالی از زیر بار این تحریمها خارج شده که تنها کشور در جهان اسلام و جزو معدود کشورهای جهان است که میتواند سامانههای پدافندی با قابلیت پرتاب عمودی موشک و موشکهایی با قابلیت هدایت و کنترل TVC بسازد یا اینکه ایران دارنده دقیقترین موشکهای بالستیک جهان، تنها کشور سازنده موشک بالستیک ضدکشتی، سازنده مدرنترین رادارهای کشف و ردگیری، تنها کشور مستقل جهان اسلام که به تنهایی موفق به تولید جنگنده با توان تولید حدود 90درصدی تجهیزات در داخل، سازنده شناورهای بالگردبر، سازنده موشکهای کروز زمینی اعم از سومار و هویزه و... است.
بهتر است بدانید این محصولات که همگی در مرزهای تکنولوژی روز دنیا قرار دارند و بسیاری از کشورها حتی تصور این را هم نمیکنند که روزی بتوانند به چنین سطحی از تکنولوژی برسند که بتوانند مثلا سامانه موشکی پدافندی تولید کنند، چه برسد به اینکه سیستم عمودپرتاب پدافندی (vertical launching system) با موشکTVC (تغییر بردار رانش) بتوانند تولید کنند، اما ایران به همت متخصصان داخلی و بدون حتی یک ساعت دریافت مشاوره خارجی، امروز سازنده چنین سیستم پدافندی با نام باور373 است.
یا بهتر است بدانید، اگر چه جمهوری اسلامی ایران دهه60 یا دهه70شمسی تحت تحریمهای سنگین تسلیحاتی به معنای دهه90 نبوده، اما اواخر جنگ تحمیلی با ابتکار شهیدحسن طهرانیمقدم و تیمش و با تولید راکتهای زلزال پایه موشکی خود را گذاشت و بعدها و در دهه80 شمسی کار به تولید موشک بالستیک فاتح110 رسید. قدری به سالیان اخیر اگر برگردیم، بهراحتی میبینیم جمهوری اسلامی ایران در سالیان اخیر که تحت شدیدترین تحریمهای تسلیحاتی (اعم از خرید، فروش، دریافت مشاوره و...) بوده، اما محصولاتی تولید کرده که دنیا را انگشت بهدهان کرده است، تا جایی که مدیر اسبق برنامه موشکی رژیمصهیونیستی میگوید من به خاطر تولید موشک فاتح110 کلاه از سر برمیدارم (17 جولای سال 2015 – واشنگتن).
نکته دوم اینکه، اینها بخشهایی بسیار ناچیز از داشتههای تسلیحاتی ایران بود تا شما با بخشی از داشتههای کشورتان آشنا شوید. حال سوال اینجاست که آمریکا و غرب چرا خود را به آب و آتش زدند که تحریم تسلیحاتی لغو نشود؟
پاسخ روشن است، قطعا حد و حدودی از تسلیحات که ایران هنوز به فناوری تولیدش دست نیافته یا صرفه اقتصادی برایش نداشته که آنها را تولید کند، ناچیز است. آنچه آمریکا را به وحشت انداخته، خرید چند اسکادران جنگنده یا چند فروند ناوشکن نیست، بلکه پرواضح است دشمن از دو مساله حساستر نگران بوده و است؛ یکی فروش تجهیزات نظامی مدرن به کشورهایی که مشی ضداستکباری دارند و دیگری انتقال فناوری نظامی به آنها.
آنچه واضح است، این که کشورمان در برخی حوزهها از جمله جنگنده، نیاز به خرید خارجی دارد؛ البته فرآیند تولید در داخل هم با سرعت در حال پیگیری و پیشرفت است، اما به دلیل اینکه ممکن است تولید جنگندههای سنگین، یک دهه و شاید بیشتر طول بکشد، طبعا این احتمال وجود دارد که مثلا خرید جنگنده پیگیری شود اما با این حال مساله اصلی در لغو تحریمها، این نیست.
آمریکا و غرب نگران هستند که مثلا ایران با توجه به توانمندی بسیار بالایی که در طراحی و تولید انبوه پهپادهای رزمی و شناسایی در اختیار دارد، به کشورهای منطقه و حتی فرامنطقه پهپاد صادر کند، یا اینکه موشکهای بالستیک تاکتیکال ایران به هر کشوری در سطح منطقه یا بعضا در قارههای دیگر جهان که صادر شود، قدرت دفاعی آن کشور را تاحد قابل توجهی بالا خواهد برد و این یعنی زنگ خطر برای دشمن.
نکاتی که گفته شد، یک معنا بیشتر ندارد و آن این که ایران اسلامی به اقتدار تسلیحاتی رسیده و حتی اگر تحریمها هم لغو نمیشد، اثر زیادی در ارتقای توانمندی کشورمان نداشت.
از این منظر، آمریکا و غرب تلاش زیادی کرد تا تحریمها لغو نشوند، اما موفق نشدند. با وجود این، حالا باید منتظر مقابله به مثل با تجهیزات ایرانی شوند که کشورهای آزاده جهان بهصورت رسمی این تجهیزات را از ایران خریدهاند و در واقع، دشمنان از این به بعد، باید هر روز منتظر خبر جدیدی باشند از فروش تجهیزات نظامی مدرن ایرانی به یک کشور دیگر و تشکیل صفوف جدید مقابله با زورگویی.
حسین دلیریان - تحلیلگر مسائل دفاعی / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛