تجربه نشان داده رفتار مبتنی بر صبر كارساز نیست

توقیف كشتی كره‌ جنوبی در خلیج‌ فارس از سوی ایران از منظر حقوقی و دیپلماتیك، چگونه قابل تحلیل است؟

معتقدم كره‌ جنوبی در این زمینه رویه درستی را درپیش نگرفته، واقعیت آن است كه آنها قبلا از كشور ما سوخت دریافت كرده‌اند و این سوخت هم به منزله خون در رگ‌های صنعت‌شان تلقی می‌شود، اما از پرداخت هزینه آن به بهانه تحریم آمریكا شانه خالی كرده‌اند. این حق طبیعی ایران است كه به‌واسطه فروش محصولات خود، پول دریافت كند و رفتار كره‌ جنوبی با معیارهای حقوق بین‌الملل مغایرت دارد. گذشته از این بحث‌، كشتی كره‌ جنوبی در مناطق سرزمینی ما اقدام به آلودگی محیط‌ زیست كرده و طبیعی است كه ایران حق توقیف این كشتی را داشته باشد. بنابراین مسؤولان كره‌جنوبی در این زمینه باید با ایران وارد مذاكره شوند و ضمن عذرخواهی، متقبل خسارت بابت آلودگی محیط‌ زیست شوند و از طرف دیگر از شیوه‌های معمول و متداول برای پرداخت بدهی ایران اقدام كنند. از سویی دیگر باید توجه داشت كه بلوكه كردن هفت الی هشت میلیارد دلار ایران مربوط به چند سال پیش است و اگر الان كره‌جنوبی بخواهد این پول را پرداخت كند، باید خسارات وارده به ایران به‌واسطه بلوكه كردن این پول را نیز پرداخت كند.

آیا نوع رفتار و تعامل دستگاه دیپلماسی كشورمان در ماجرای بلوكه كردن پول، متناسب با اقدامات كره‌ای‌ها بوده است؟

وزارت خارجه و دولت می‌بایست در این زمینه واكنش فعالانه‌تری نشان می‌دادند و چهره مقتدرتری از ایران به نمایش می‌گذاشتند. به هر حال ایران در منطقه از قدرت كافی و جایگاه بالایی برخوردار است و نوع رفتار مبتنی بر صبر و مراعات، در مواجهه با رویدادها، اتفاقات و در تعاملات بین‌المللی، مطابق با تجربه چند ساله اخیر كارساز نبوده است.

وزارت دفاع كره‌جنوبی اعلام كرده به‌واسطه توقیف كشتی یك واحد مبارزه با دزدان دریایی را به آب‌های مجاور تنگه هرمز اعزام كرده است. به نظر شما با توجه به این‌كه كره، سابقه بلوكه كردن پول‌ های ایران را دارد، این نوع واكنش چه تبعاتی درپی دارد؟

این شیوه رفتار مسؤولان كره‌جنوبی كاملا سبكسرانه است. این ادعا كه توقیف كشتی به مثابه یك نوع دزدی دریایی است، كاملا غلط و غیرمنطقی است. اساسا باید گفت آمریكا در راس دزدان دریایی قرار دارد و باید كره‌جنوبی را شریك جرم آنها دانست. در همین زمینه هم انتظار این است كه مسؤولان وزارت خارجه و دولت، پاسخ قاطع و محكمی به كره‌جنوبی بدهند. ما باید از حق خود دفاع كنیم و اگر بخواهیم منصفانه قضاوت كنیم، این مسؤولان كره‌جنوبی بودند كه با شیوه دزدی، پول ایران را بلوكه كردند. از طرفی دیگر آنها به‌واسطه این كشتی به محیط‌زیست آب‌های سرزمینی ایران آسیب رسانده‌اند. این كره‌جنوبی بوده كه به ۶۰ سال رابطه دیپلماتیك با ایران پشت‌پا زده است.

هیچ‌گاه در سیر مراودات سیاسی میان ایران و كره‌ جنوبی، روابط تا این حد تیره و تار شده بود؟

خیر، به نظر من در این زمینه هم كره‌جنوبی تخطی كرد و هم مسؤولان وزارت خارجه كشورمان در ارائه پاسخ محكم كوتاهی كرده‌اند. عرصه دیپلماتیك جای بگوبخندهای سیاسی نیست. ما تمام و كمال باید درپی مطالبه حقوق خود باشیم و ذره‌ای از آن عقب‌نشینی نكنیم. مردم كره‌جنوبی نگاه خوبی نسبت به ایران دارند و در عین حال از وابستگی مسئولان خود نسبت به آمریكا هم ناراضی هستند. نوع رفتار تجاری كره‌جنوبی با ایران، در طول این سال‌ها به منافع ما آسیب زده و آنها در حوزه محصولات و تولیداتی مثل لوازم خانگی و خودرو و مواد اولیه مرتبط با كارخانه‌های پتروشیمی، تعاملات خوبی با ایران نداشتند.

چشم‌انداز تحولات مربوط به پرداخت بدهی كره به ایران و همچنین توقیف كشتی كره‌ای را چگونه ارزیابی می‌كنید؟

آینده به نفع ایران است و البته نیابد در این زمینه از مواضع خود عقب‌نشینی كنیم. وزارت خارجه و بانك مركزی باید قوی‌تر برخورد كنند. در این عرصه هم در حوزه دیپلماسی عمومی و هم دیپلماسی حقوقی، می‌توان فعال بود. معتقدم دادستان كل كشور به عنوان مدعی‌العموم می‌تواند در مجامع حقوقی بین‌المللی اقامه دعوا كند.

چندی پیش بحثی درباره دریافت واكسن كرونا از كره‌ جنوبی به‌واسطه تهاتر در قبال پول‌های توقیف شده ایران مطرح شده بود. آیا این شیوه كارساز است؟

بستگی به نوع مذاكرات و تصمیم‌گیری‌های میان مسئولان دو كشور خواهد داشت. ایران می‌تواند بخش بزرگی از پول خود را به صورت نقدی دریافت كند و بقیه مطالبات هم می‌تواند در قالب تهاتر برای دریافت واكسن، محصولات لوازم خانگی یا خودرو و... در یك زمان‌بندی مشخص پرداخت شود.

فتاح غلامی - سیاسی / روزنامه جام جم