شوخی؟ «حرفشم نزن»

حرفشم نزن به کارگردانی مجید رستگار و تهیه‌کنندگی محمدرضا شهبازی این روزها به فصل سوم رسیده است،‌ اما ساختار آن در این سری از اساس نو شده است و به همین خاطر بسیاری نقطه اشتراک این برنامه با فصول گذشته خود را فقط نام و خط اصلی آن یعنی نگاه نقادانه و طنازانه به اخبار ایران و جهان در حوزه‌های مختلف، می‌دانند.

این برنامه تولیدی ۶۵ قسمتی، سه‌شنبه و چهارشنبه ساعت ۲۱ با اجرای بازیگرانی از جمله امیر بیشه، مهدی رضایی، مسعود غزل‌شاهی و امین شفیعی روی آنتن شبکه افق می‌رود. با تهیه‌کننده حرفشم نزن و محمدامین میمندیان، سرپرست نویسندگان آن گفت‌وگو کردیم و از تغییرات فصل تازه پرسیده‌ایم.

خبر و خنده

فصل تازه «حرفشم نزن» گرچه تا حدودی رویکرد سری‌های پیشین این برنامه در نگاه نقادانه با چاشنی طنز به اخبار و اتفاقات روز را حفظ کرده، اما ساختار آن به‌طور کلی تغییر یافته است و همین موضوع باعث می‌شود برخی تنها ارتباط آن با دو فصل قبلی را در نام مشابه‌شان جست‌وجو کنند.

محمدرضا شهبازی، تهیه‌کننده این برنامه درباره فصل جدیدی که مدتی است روی آنتن شبکه افق رفته به جام‌جم می‌گوید: «برنامه کلا تغییر کرده است و تقریبا هیچ ربطی به فصل‌های قبلی ندارد. فقط برای این‌که برند طنز شبکه حفظ شود و علاوه‌ بر آن چون برنامه قالب خبری دارد و نمی‌خواستیم سوءتفاهم ایجاد شود که بخش خبری است، همان اسم حرفشم نزن را رویش گذاشتیم وگرنه ساختار برنامه متفاوت است و از قالب رئال گفت‌وگوی طنز، تبدیل به یک برنامه نمایشی در حوزه طنز شده است. در فصل‌های قبل دو طنزپرداز روبه‌روی هم می‌نشستند و شوخی می‌کردند. این فصل کاملا با یک نمایش روبه‌رو هستیم و از آن فضا کاملا خارج شدیم. »

او ادامه می‌دهد: این فصل از برنامه یک بخش خبری با تمام زیرمجموعه‌های آن مثل گزارش مردمی، گفت‌وگو در استودیو، گفت‌وگوی اسکایپی، مهمان حضوری، اعلام اخبار، خبر ورزشی، خبر تفسیری و... است که با موضوعات روز شوخی می‌کند. سعی کردیم همه بخش‌هایی را که یک بخش خبری می‌تواند داشته باشد در برنامه پوشش دهیم. شهبازی که به‌عنوان مجری در فصل‌های قبل حضور داشت در این فصل تهیه‌کنندگی را به‌عهده دارد و به پشت دوربین کوچ کرده است. از او درباره این تغییر پرسیده‌ایم که پاسخ می‌دهد: «دلیل اصلی‌اش این بود که کار به سمت نمایشی شدن رفت، باید از بازیگر استفاده می‌کردیم. من بازیگر نیستم و نمی‌توانم در کار نمایشی حضور داشته باشم. البته این‌که برنامه رخداد را هم در شبکه افق اجرا می‌کنم، مؤثر بود.»

حضور چهره‌های تازه

در این برنامه اغلب شاهد حضور چهره‌های تازه هستیم که برخی از آنان می‌توانند آینده خوبی در آثار کمدی داشته باشند.

شهبازی درباره حضور این افراد در مجموعه حرفشم نزن بیان می‌کند: «تقریبا در همه کارهای‌مان سعی می‌کنیم در کنار افراد کارکرده و باتجربه، موقعیتی هم برای افراد جدید ایجاد ‌کنیم تا وارد این حوزه شوند. به همین خاطر گروه نویسندگان‌مان هفت‌هشت نفر است. در واقع کار ممکن بود با یک تیم دو سه نفره هم جمع شود، ولی احساس کردیم نیاز است بچه‌های جدید هم وارد شوند و از این فرصت برای کسب تجربه استفاده کنند. هر چند کار به این‌گونه برای ما سخت‌تر شد، اما فکر می‌کنم برکاتش بیشتر باشد. »

میمندیان هم درباره انتخاب بازیگران در این فصل می‌گوید: «انتخاب بازیگران به‌عهده گروه تولید بوده است، البته برخی بازیگران این سری برنامه در فصل‌های پیشین هم حضور داشتند و برخی آیتم‌ها را اجرا می‌کردند. در این فصل علاوه‌بر چند نفری از بازیگران پیشین، تعدادی هنرپیشه جوان و تازه هم اضافه شدند. »

نه به تکرار

بخش‌های طنز حرفشم نزن ثابت نیست و در هر قسمت یک‌سری آیتم خاص تکرار نمی‌شود. میمندیان سرپرست نویسندگان برنامه در این مورد می‌‎گوید: «نخواستیم همه قسمت‌ها یکنواخت باشند تا مخاطبان نتوانند پیش‌بینی داشته باشند که الان قرار است فلان آیتم را ببینند و دو دقیقه بعد دیگری را. هر چند کلیتی را در برنامه رعایت می‌کنیم، مثلا در هر هفته مهمان، هواشناسی و گزارش نمایشی را داریم. البته بنا شده است هر ۲۰ قسمت یک‌سری بخش‌های جدید هم اضافه کنیم که همین روند تقریبا قابل پیش‌بینی هم وجود نداشته باشد و تا پایان قسمت‌های این فصل کار تکراری نشود. »

جمع قدیمی

عده‌ای نویسندگی را کاری انفرادی می‌دانند و باور دارند در صورت گروهی شدن با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهند شد. این برنامه، اما با گروهی از نویسندگان پیش می‌رود.

میمندیان، سرپرست نویسندگان، درباره تشکیل این گروه و همکاری‌شان با یکدیگر بیان می‌کند: «گروهی از نویسندگان طنز هستیم که در باشگاه طنز و کاریکاتور انقلاب اسلامی، عضویم و بنابر استعداد، هر کس در زمینه‌ای کار می‌کنیم. برخی طنز مطبوعاتی خوب می‌نویسند، بعضی کارهای نمایشی‌شان خوب است و تعدادی هم کار رادیویی انجام می‌دهند. این عده، چهار پنج سالی است همدیگر را می‌شناسیم. علاوه‌بر این، هر سال استعداد افرادی را شناسایی و به حوزه‌های مختلف گروه اضافه می‌کنیم. به هر صورت آشنایی میانمان وجود دارد و ۵۰ درصد سری‌های گذشته برنامه را هم تقریبا با همین تیم جلو بردیم و تا الان کار را ادامه دادیم. در واقع شناخت ما از همدیگر و توانایی‌هایمان به سال‌هایی برمی‌گردد که کنار هم بودیم و کارهایی را به صورت مستمر داشتیم. »

کرونا «حرفشم نزن» را تغییر داد

محمدامین میمندیان، سرپرست نویسندگان برنامه حرفشم نزن به‌عنوان نویسنده، طنزپرداز و مجری بخش‌هایی از برنامه در فصل‌های قبلی حضور داشته است.

او درباره شکل‌گیری ایده تغییر در برنامه به جام‌جم می‌گوید: «حقیقتش این است که حرفشم نزن قبلی که تمام شد برای ادامه برنامه به این شکل ایده‌ای نداشتیم و طرح دیگری با حضور تماشاچیان مد نظرمان بود. آن طرح فضای گرمی با حضور تماشاگران در استودیویی بزرگ داشت، اما با آمدن کرونا مجبور شدیم آن را موقتا کنار بگذاریم و طرح دیگری به جای آن بدهیم. این طرح را که به‌صورت استودیویی است و قالب شوخی با اخبار را حفظ کرده است را پیشنهاد دادیم و اجرا کردیم. البته می‌خواستیم اسمش این نباشد و نام برنامه را تغییر دهیم، اما شبکه ترجیح داد برند برنامه را حفظ کند و به همین خاطر حرفشم نزن ادامه برنامه قبلی محسوب می‌شود. »

او ادامه می‌دهد: «از سری ابتدایی حرفشم نزن اساس برنامه شوخی با اخبار روز بود. قبلا به این صورت بود که یک‌سری اخبار را انتخاب و اعلام می‌کردیم؛ بعد از آن شوخی‌هایی با این خبر و اتفاق داشتیم. برای این‌که اساس شوخی با اخبار حفظ شود، به این سمت آمدیم که برنامه تازه، کلا به صورت یک بخش خبری باشد.»

سوژه‌ها از چه قرار است؟

در فصل جدید برنامه مثل گذشته، اخباری که برای دستمایه شوخی قرار گرفتن انتخاب می‌شوند، از حوزه‌های متفاوتی هستند.

شهبازی درباره تاثیر خبرها و اتفاقات فضای مجازی در گزینش سوژه‌های هر قسمت برنامه بیان می‌کند: «تلاش کردیم سوژه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را که معمولا در اخبار به آن پرداخته می‌شود در برنامه داشته باشیم و با اخبار و اتفاقات روز در این حوزه‌ها شوخی کنیم. برای سوژه‌یابی مثل فصل‌های قبل خیلی اسیر فضای مجازی نیستیم و دنبال سوژه‌هایی هستیم که برای خودم هم اولویت دارد و باید به آن پرداخته شود. این‌گونه نیست هر چه در فضای مجازی پررنگ می‌شود را کار کنیم. »

سرپرست نویسندگان برنامه حرفشم نزن هم در مورد انتخاب سوژه‌ها و اولویت‌های گروه نویسندگی می‌گوید: «در طول هفته با بچه‌های گروه نویسندگان کانال‌های خبری و... را جست‌وجو و بررسی می‌کنیم و سوژه‌هایی را که به نظرمان می‌رسد درونمایه طنز دارند و می‌شود با آنها شوخی کرد داخل گروه می‌فرستیم و از میان آنها گلچین می‌کنیم و با توجه به این‌که هر خبر چه ظرفیتی دارد و مثلا می‌شود به صورت نمایشی به آن پرداخت یا در خبرهای کوتاه می‌تواند باشد یا به صورت زیرنویس، تقسیم‌بندی انجام می‌دهیم و به صورت گروهی متن آن بخش را می‌نویسیم. »

مقایسه دشوار

حرفشم نزن به‌دلیل همنامی، با فصول گذشته آن مقایسه می‌شود. تهیه‌کننده برنامه درباره بازخوردهایی که تاکنون از مخاطبان دریافت کرده‌اند و این مقایسه بیان می‌کند: «این‌که اسم برنامه همان است باعث می‌شود، مخاطبان ناخودآگاه ما را با قسمت‌‌های قبلی مقایسه ‌کنند. در واقع این باعث شده است مخاطبانی که از قبل ما را دنبال می‌کردند، چه آنهایی که از این تغییر خوش‌شان آمده و چه آنهایی که خوش‌شان نیامده است با یک پیش‌زمینه‌ای برنامه را ببینند و فصل جدید را با سری‌های قبل مقایسه کنند. این، کار ما را در فصل جدید برای جاافتادن میان تماشاگران‌مان دشوار کرده است. برای همین فکر می‌کنم اگر اسم برنامه چیز دیگری بود یا فضای متفاوت‌تری داشت زودتر مخاطبان با آن ارتباط برقرار می‌کردند.»

شهبازی ادامه می‌دهد: فکر می‌کنم با گذشتن چند قسمت مخاطبان سری تازه توانستند حرفشم نزن را با عنوان یک برنامه جدید قبول کنند و بدون پیش‌فرض با آن ارتباط بگیرند، ولی در کل واکنش‌ها و بازخوردها از ابتدا تا‌کنون بد نبوده است. به هر حال این کار، برنامه جدیدی در میان آثار طنز تلویزیون است. پیش از این آیتم‌های خبری داشتیم اما این‌که یک بخش خبری کامل به صورت طنز درآمده باشد، تقریبا سابقه نداشته است. برای مثال آیتم گزارش مردمی یا آیتم سه چهار دقیقه‌ای خبر در دل برنامه‌های طنز نمایشی بوده است، ولی این‌که یک برنامه طنز نمایشی از اول تا آخرش یک بخش خبری حدود ۲۵دقیقه باشد، نداشتیم. این به خودی خود می‌تواند جذاب باشد و در عین حال ممکن است باعث شود مخاطب پس بزند، باید ببینیم از پسش برمی‌آییم یا نه. »

میمندیان هم درباره بخش‌هایی از برنامه که در این مدت بیشتر مورد توجه مخاطبان قرار گرفتند، می‌گوید: «فکر می‌کنم بخش نمایشی و آیتم مهمان بازخوردهای بیشتری داشته است و در فضای مجازی هم بیشتر پخش و دیده شدند. »

نوشین مجلسی - رسانه / روزنامه جام جم