همین است که حالا یکی از مهمترین دغدغههای مردم و مسؤولان نهادهای مختلف کشورمان از وزارت بهداشت و ستاد کرونا گرفته تا وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به یک سوال مشترک میرسد، اینکه سفرهایی که مهر ۱۴۰۰ بر پیشانی دارند، انجام شوند یا نشوند؟! مدیریت سفرهای نوروزی حالا همانقدر که برای متولیان این امر اهمیت دارد برای مردمی که از خانهنشینی اجباری یک سال گذشته خسته شدهاند هم بزرگترین دغدغه است، مدیریتی که فعلا در هیاهوی تبلیغاتی آژانسهای مسافرتی مختلف برای نوروز ۱۴۰۰ گم شده است.
«نوروز ۱۴۰۰، ۴ شب و ۵ روز، از مبدا تهران به مقصد جزیره زیبای کیش، با پرواز... به هتل ۵ ستاره ...، هشت میلیون و ۸۰۰ هزار تومان!» همین تور در آگهی یک آژانس مسافرتی دیگر، برای ۳شب و ۴ روز ، پنج میلیون و ۹۰۰ هزارتومان قیمت دارد. پیامکهایی که در این روزهای پایانی بهمن، پشت سرهم از راه میرسد و ذهن خیلیها را شاید برای انجام سفرهای نوروزی قلقلک میدهد. گرچه احتمال اعلام ممنوعیت سفر در سفرهای نوروزی، نگرانیای است که روی سر همه این تبلیغات خوشآب و رنگ سایه انداخته است اما یک تماس با این آژانسها کافی است تا مسؤول فروش از آن طرف خط، به شما اطمینان بدهد اگر درست مثل سال گذشته، بخشنامهای برای لغو تمام سفرهای نوروزی اعلام شد، هزینه پرداختی به حساب شما برخواهد گشت؛ این اطمینان البته شرط و شروطی هم دارد مثل پرداخت با کسر کمی خسارت یا حتی با احتمال تاخیر چندماهه! مسؤول فروش یکی از همین آژانسها به ما میگوید:« شما رزرو قطعی پرواز و سفر را همین حالا انجام میدهید، پروازهای ما چون چارتر هستند، باز شدهاند و امکان رزرو وجود دارد و درصورتیکه سفرهای نوروزی با مصوبه رسمی دولت لغو شوند، شما در پروسه استرداد هزینه قرار میگیرید و هزینه شما برمیگردد اما ممکن است کمی زمان ببرد.»
این همان نگرانیای است که باید مورد توجه قرار بگیرد چراکه هنوز پرونده شکایت بسیاری از مشتریان آژانسهای گردشگری سال گذشته، در قوه قضاییه باز است و بعضی از آژانسها با بهانههای مختلف، هنوز هزینه سفرهای لغو شده نوروز ۱۳۹۹ را به تعدادی از مشتریان پرداخت نکردهاند.
البته آن طور که حرمتا... رفیعی، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به ما میگوید از آنجا که کمیته رسیدگی به شکایات در انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران فقط میتواند نظر کارشناسیاش را اعلام کند و اجازه صدور رای و قضاوت ندارد، اگر آژانسی به هیچ عنوان زیر بار پرداخت هزینه به مسافر نرود، فقط مراجع قضایی میتوانند به این مساله ورود و به آن رسیدگی کنند.»
او با این حال تاکید میکند: اگر دفاتر ما برای نوروز فروشی داشته باشند ، درصورت لغو سفرها، این هزینهها را باید به فوریت مسترد کنند.
رفیعی در ادامه با اشاره به اینکه در تمام ایام امسال، سفر انجام میشد اما بدون نظارت، میگوید: وقتی سفر از مجاری قانونی انجام نشود، امکان نظارت هم ندارد و درنتیجه ویروس کرونا تحت کنترل نخواهد بود. از طرف دیگر صنعت گردشگری کشور هم دچار رکود خواهد شد، اما اگر این سفر نظارت شده و از کانالهای رسمی گردشگری انجام شود، از آنجا که دفاتر ما ملزم به رعایت دستورالعملهای ستاد ملی کرونا هستند، امکان نظارت و کنترل بسیار بیشتر است.
رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران پیشبینی میکند در نوروز امسال سفرهای ریلی، هوایی و جادهای اتوبوسی برقرار باشند البته به شرطی که کرونا با همین شیب برقرار باشد و موج چهارمی از راه نرسد.
از روزی که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا پس از آخرین جلسه این ستاد به مصوبههای مربوط به سفرهای نوروزی اشارهای کلی کرد و رفع محدودیتها و برقراری سفر در تعطیلات نوروزی را مشروط به این دانست که «در یک و نیم ماه باقیمانده تا پایان سال، شرایط را مناسب نگه داریم»، یک هفته بیشتر نمیگذرد و این یعنی هنوز تکلیف برقراری سفرهای نوروزی مشخص نیست. همه چیز به عدد و رقمهایی مربوط میشوند که در چند روز باقیمانده تا پایان سال، کنار هم ردیف شده و رنگ شهرهای کشورمان را عوض کنند ؛ هرچه رنگ و رو سرختر باشد، احتمال ممنوعیت هم بیشتر است.
شاید به همین دلیل است که ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کشورمان هم برقراری سفرهای نوروزی را مشروط به حاد نشدن ویروس کرونا در کشور میداند. تیموری البته از همین حالا تاکید میکند سفر به شهرهای قرمز و نارنجی در تعطیلات نوروز ممنوع خواهد بود و سفر به نقاط دیگر کشور به ارائه «رزرو اقامتگاه» منوط خواهد شد.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی در توضیح بیشتر میگوید: بیش از یک ماه است که طرح سفر ایمن و هوشمند در مراجع مختلف، از وزارت بهداشت تا قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا و کمیته امنیتی و اجتماعی وزارت کشور مطرح شده و با نیروی انتظامی و وزارت راه و شهرسازی هم رایزنیهایی صورت گرفته، به هر حال موضوع حمل و نقل در سفرهای نوروزی بسیار اثرگذار است. جلسات مختلفی هم برای رفع ابهام و پرسش و پاسخ برگزار شد تا در نهایت، طرح را پذیرفتند و قرار شد مدیریت سفر ایمن در تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باشد، هرچند دغدغههایی از بابت حاد شدن شرایط ویروس کرونا در کشور وجود دارد.
به گفته تیموری، این سفرها تنها در چارچوب تورهای برنامهریزی شده از طریق آژانسهای مسافرتی دارای مجوز و تحتنظر وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی امکانپذیر خواهد بود و برای افرادی که خارج از تورهای برنامهریزی شده اقدام به سفر نوروزی کنند ارائه رزرو مرکز اقامتی مجاز الزامی است.
مینا مولایی - ایران / روزنامه جام جم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد