برنامه کاملی برای حفظ گندم داریم/در سال گذشته با سن ۱۶۰ هزار هکتار از مزارع غلات خراسان رضوی مبارزه شد

به گزارش جام جم آنلاین خراسان رضوی؛ فاطمه حلاج نیا در گفت‌وگو با خبرنگار جام جم آنلاین، اظهار کرد: در مدیریت حفظ نباتات هدف اصلی کنترل عوامل خسارت‌زا بوده به عنوان یک عامل کاهنده خسارت محصولات کشاورزی محسوب می‌شود، ما به دنبال شناسایی آفات هستیم تا در زمان مناسب با توصیه کارشناسان حفظ نباتات برای عملیات مبارزه ورود پیدا کنیم.

وی افزود: عملیات مبارزه شامل روش‌های مختلفی همچون مبارزه‌های زراعی، مکانیکی شیمیایی و بیولوژیکی بوده و محصولات نیز طبقه‌بندی می‌شوند و محصول استراتژیکی همچون گندم از اهمیت بسیارویژه‌ای برخوردار است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه ما همه‌ساله برنامه کاملی برای حفظ گندم به عنوان محصولی که امنیت غذایی جامعه به آن وابسته است داریم، خاطرنشان کرد: کارشناسان شبکه مراقبت جهت کنترل عوامل‌خسارت‌زا ورود پیدا می‌کنند و به‌طور خاص در راستای حفظ محصول گندم با علف‌های هرز آن که عاملی برای کاهش رشد محصول است مبارزه می‌شود.

حلاج نیا اضافه کرد: در مرحله اول ضدعفونی بذر گندم انجام می‌شود و بعد از آن در راستای کنترل علف‌های هرز و سپس در خصوص رطوبت‌های ناشی از افزایش دما و زنگ زرد این محصول اقدام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سال گذشته حدود ۶۰ هزار هکتار از زمین‌های گندم استان سم‌زدایی شد، تصریح کرد: در دو سال اخیر روی موضوع مبارزه با سن گندم که بزرگترین آسیب و آفت این محصول است به‌طور ویژه پرداخته شده و همه‌ساله کارشناسان شبکه مراقبت پایش‌های خود در فصل‌های تابستان و زمستان انجام می‌دهند، بخشی از پایش‌ها در مناطق کوهستانی بوده، به‌دلیل آنکه سن بیشتر در این مناطق مشاهده می‌شود و کارشناسان مستقر در محل تشخیص و تراکم‌گیری لازم را دارند تا با میزان آفت موجود در آن منطقه آشنا شوند و اقدام لازم را در بحث مبارزه با سن گندم صورت دهند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با ذکر این نکته که سال گذشته در پایش‌های تابستانه و زمستانه سن غلات شاهد وضعیت شلوغی در خصوص آفت سن گندم در برخی از شهرستان‌های استان بودیم و احتمالاً تراکم نسبتاً بالایی در برخی از مزارع خواهیم داشت، تاکید کرد: با توجه به شرایط اقلیمی و نداشتن باران‌های زمستانه و حداقل بودن باران‌های بهاره میزان تراکم آفت در مزارع افزایش یافت و کارشناسان مستقر در محل هم‌پایش مستمر را اسفند ماه در خصوص مبارزه با سن گندم داشتند، این مبارزه در ۲ مرحله مادری و پوره صورت می‌پذیرد و اوج مبارزات در مرحله مادری بوده تا تخم‌ریزی سن گندم صورت نپذیرد و کار در مرحله پوره سخت نشود.

حلاج نیا با تاکید بر ابنکه حدود ۴۰۰ کارشناس در این خصوص در سطح استان فعال هستند که با استفاده از ظرفیت‌های فرمانداری، بسیج و غیره ضمن بررسی وضعیت سن، در خصوص مبارزه با آن اقدام می‌کنند، گفت: کشاورزان در مرحله مادری با سن مبارزه می‌کنند تا در مرحله پوره کمترین میزان جمعیت سن در مزارع را شاهد باشیم و به تمامی گندم‌داران توصیه می‌کنیم مبارزه به‌موقع را داشته باشند و در زمان انجام آن تاخیر نداشته باشند.

وی افزود: سن وقتی از کوه وارد مزرعه می‌شود اول از برگ تغذیه می‌کند و سپس محوری مرکزی گندم را می‌زند و عملاً ساقه‌ای برای شکل‌گیری و رشد گندم تشکیل نمی‌شود و نتیجه آن منجر به کاهش میزان محصول تولیدی و افزایش هدررفت آن می‌شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: استفاده از سم خوب در کنار ابزار سم‌پاشی مناسب نتیجه می‌دهد، اما اگر سم باشد و ابزار سم‌پاشی نباشد نتیجه مطلوبی عاید و حاصل نمی‌شود، زیرا در بحث کنترل آفت ناموفق بوده‌ایم و به‌همین تاکیدمان این است که از ظرفیت کارشناسان حفظ نباتات در زمان سم‌زدایی و مبارزه با آفت استفاده شود.

حلاح نیا بیان کرد: اگر پس از مرحله مادری مواردی از تخم‌ریزی مشاهده شد باید در مرحله پوره بلافاصله طبق نظر کارشناسان مربوطه در جهت مبارزه با آفت اقدام کرد، زیرا سن غلات آنزیمی ترشح می‌کند که خاصیت و کیفیت گندم و نان تولیدی را پائین می‌آورد و به همین کنترل سن گندم در چرخه امنیت غذایی بسیار مهم برشمرده شده است.

وی با بیان اینکه موارد سن‌زده در زمان تحویل به سیلو درصدبندی می‌شود، خاطرنشان کرد: ایده‌آل آن برای استفاده بهینه زیر ۲ درصد سن‌زدگی بوده، اما اگر میزان درصد آن بالا باشد طبق جدول سازمان غلات از قیمت محصول کاسته می‌شود و مواردی هم که درصد سن‌زدگی‌اش بیش از حد نرمال باشد از چرخه تولید گندم خارج می‌شود، زیرا ارزش رسیدن به مرحله نانوایی را ندارد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تصریح کرد: برنامه‌ریزی امسال به‌گونه‌ای بوده که اقدام به‌موقع را در بحث مبارزه با سن گندم داشته باشیم تا گندمی سالم از کشاورز تحویل گرفته شود، مشابه دغدغه‌هایی که در گندم داریم در جو هم وجود دارد، اما مبارزه با سن جو از سوی کشاورزان به‌جهت آنکه این محصول را تحویل سیلو نمی‌دهند جدی گرفته نمی‌شود و نتیجه آن هدررفت محصول بوده که در نهایت خودشان متضرر می‌شوند‌.

حلاج نیا با اشاره به اینکه درخصوص سن گندم و تخم‌ریزی آن تصورات غلطی وجود دارد که در صورت عدم اصلاح آن آسبب‌زا خواهد بود، افزود: سن گندم مراحل زندگی خود را مزارع جو تمکیل می‌کند و دوباره به مرحله پوره رسیده و سپس با بازگشت به کوه و افزایش میزان سن در سال آینده به جو و گندم کشاورز خسارت می‌زند و این تصور که نباید مبارزه با سن جو داشته باشیم کاملاً اشتباه است.

وی گفت: خوشبختانه آمار سن‌زدگی استان عدد بالایی نیست، در سال ۱۳۹۸ عدد آن ۱۷ صدم درصد بوده و این عدد در سال ۱۳۹۹ به افزایش ۲ برابری به ۳۴ صدم درصد رسیده است و این افزایش به دلیل گرمای شدید در خرداد ماه سال گذشته بود و کشاورز به تصور اینکه محصول سبز و رسیده است عملیات مبارزه را جدی نگرفتند، گرچه تا زیر نیم درصد عدد نرمال محسوب می‌شود، اما باید تلاشمان این باشد که این عدد به حداقل میزان ممکن برسد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه وضعیت گندم استان خوب است، اما اگر آمارهای ضاید بالا بروند روند تصاعدی آن برای سال‌های بعد قابل کنترل نخواهد بود، خاطرنشان کرد: اگر یک کشاورز بگوید در محدوده من نیست و بی‌تفاوت باشد ضرر به دیگر کشاورز می‌رسد و شاید در مراحل بعد خودش را درگیر کند و به‌همین جهت بر مبارزه به‌موقع تاکید می‌شود.

حلاجی‌نیا تصریح کرد: کلاس‌های آموزشی با کمک ترویج فرهنگ مبارزه با سن گندم با همکاری بسیج و فرمانداری برگزار می‌شود، زیرا کشاورزان به عنوان عضوی از شبکه مراقبت می‌دانیم و قطعاً اگر آگاه‌سازی لازم در کشاورز باشد هدررفت محصول به حداقل میزان ممکن خواهد رسید؛ در سال گذشته با سن ۱۶۰ هکتار از مزارع غلات خراسان رضوی مبارزه شد و امسال هم متناسب با سطح زیرکشت آمادگی لازم را جهت مبارزه آفات خواهیم داشت.

وی اضافه کرد: همچنین مبارزه با ملخ‌ها در کانون آن صورت می‌پذیرد تا ضمن مصرف از سم کمتر با آفت‌های ناشی از آن در محصول کشاورز به‌موقع مبارزه می‌شود و معتقدیم مبارزه با آفت‌های سن، ملخ و غیره اگر در همان گام نخست باشد و تاخیری در انجام این کار نباشد کشاورز متضرر نمی‌شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با ذکر این ‌نکته که نظارت از فروشگاه‌های سموم به‌صورت مستمر صورت می‌گیرد، تاکید کرد: از کشاورزان می‌خواهیم که سم موردنیاز خود را از فروشگاه‌های معتبر و مجوزدار خریداری نمایند، در این خصوص کارشناسان حفظ نباتات، کلینیک‌های گیاه پزشکی و نظام مهندسی کشاورزی آماده مشاوره و راهنمایی لازم به متقاضیان هستند، تا سم تقلبی و غیرقابل استفاده به دست کشاورز نرسد، زیرا استفاده از این نوع سم‌ها ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری به‌همراه داشته باشد.

حلاجی‌نیا گفت: به کشاورزان توصیه می‌کنیم که در زمان خرید سم حتماً از فروشنده فاکتور دریافت کنند تا اگر به مشکلی برخورند بتوانند پیگیر حق و حقوق خود از مراجع ذی‌صلاح باشند.

وی افزود: در بحث شبکه مراقبت و پیش‌آگاهی سایر آفات و بیماری‌های درختان، گیاهان و مزارع با استفاده از ابزارهای نوین و نصب انواع کارت‌های رنگی اطلاعات مربوط به ظهور حشرات نصب شده و در زمان موردنیاز از طریق رسانه‌ها و پیامک اطلاع‌رسانی لازم صورت می‌پذیرد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ضمن اشاره به نقش کلیدی پست‌های قرنطینه نباتی، تصریح کرد: ممکن است در محصول داخلی مشکلی وجود نداشته باشد و این مشکل در محصول وارداتی باشد و به‌همین جهت ۸ پست قرنطینه نباتی فعال در سطح استان داریم تا محصولات کشاورزی وارداتی به‌دور از آفت باشند و اجازه ورود محصول آفت‌دار به چرخه کشاورزی را ندهند، طبق تفاهم‌نامه میان کشورها طرفین باید به تعهدات خود عمل کرده و محصول دارای گواهی بهداشت و سلامت کامل باشد.

حلاجی‌نیا تاکید کرد: ۸ پست فعال قرنطینه نباتی در دوغارون، درگز، باجگیران، سرخس، خواف و فرودگاه، راه‌آهن و پایانه مسافربری مشهد هستند و از جمله محصولات صادراتی استان می‌توان به زعفران، سیب، کیوی، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه، پنبه، سیب زمینی، انواع سبزی و صیفی و غیره اشاره کرد، برخی از محصولات از استان‌های دیگر صادر می‌شود، اما به‌جهت خروجی مرزی آن خراسان رضوی است رصدهای لازم را پست‌های فعال داریم.

گزارش از مریم خزاعی، جام جم آنلاین خراسان رضوی