متخصصان شرکت «آرکا فنون آریا فرتاک» نشان تجاری «هوماک» را به‌منظور ارائه سامانه‌های کنترل‌کننده هوشمند آبیاری و کنترل‌کننده اقلیم گلخانه‌ها راه‌اندازی کرده و توسعه داده‌اند

گلخانه هوشمند به سبک هوماک

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که کشاورزان و گلخانه‌داران با آن روبه‌رو هستند این است که باید به‌طور مداوم در محل کشت و زراعت یا گلخانه خود حضور داشته باشند تا بتوانند عوامل محیطی را بررسی کرده و شرایط مناسب برای رشد گیاهان را ایجاد کنند؛ حتی در بسیاری از موارد، کشاورز یا گلخانه‌دار مجبور است برای انجام عملیات آبیاری خودش حضور فیزیکی داشته باشد تا روند آبیاری در موعد مقرر و به‌طور صحیح انجام شود.

کد خبر: ۱۳۱۴۰۳۸

اما امروزه با رشد روزافزونی که در حوزه‌های گوناگون فناوری شاهدش هستیم، شرکت‌های دانش‌بنیان زیادی در حوزه هوشمندسازی و کنترل از راه دور فعالیت می‌کنند و برخی از این شرکت‌ها زمینه تخصصی‌شان را روی بخش کشاورزی و گلخانه‌ها متمرکز کرده‌اند.

شرکت دانش‌بنیان «آرکا فنون آریا فرتاک» نیز یکی از همین شرکت‌هاست که در حوزه کنترل و پایش هوشمند اقلیم گلخانه و سیستم آبیاری فعالیت می‌کند و در همین راستا برند تجاری «هوماک» را برای محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری‌اش ایجاد کرده و توسعه داده است.

شرکت «آرکا فنون آریا فرتاک» فعالیت رسمی خودش را از سال ۹۶ آغاز کرده است، ولی تقریبا از پنج سال پیش از آن، فعالیت‌هایی به‌شکل غیررسمی در زمینه طراحی و راه‌اندازی خطوط تولید برای کارخانجات مختلف انجام می‌داد. در سال ۹۶ این شرکت در زمینه برق‌الکترونیک و اتوماسیون صنعتی به‌ثبت رسید و با طرح و ایده تولید سامانه‌های هوشمند کنترل از راه دور در بخش اتوماسیون کشاورزی تا به‌امروز مشغول فعالیت است.

نیلوفر کریمی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت آرکا فنون آریا فرتاک، درباره شکل‌گیری این مجموعه به جام‌جم می‌گوید: «ما پس‌از ثبت رسمی شرکت، وارد شهرک علمی‌وتحقیقاتی اصفهان شدیم و تاکنون موفق به طراحی و ساخت دو مجموعه محصول دانش‌بنیان شده‌ایم که تأییدیه‌های مرکز مکانیزاسیون جهاد کشاورزی را نیز دارند. این محصولات به دو بخش سامانه‌های کنترل اقلیم و سامانه‌های کنترل هوشمند آبیاری تقسیم شده و با نام تجاری «هوماک» در بازار عرضه می‌شود.»

سامانه‌ های کنترل‌ کننده اقلیم

این دسته از محصولات اغلب سامانه‌های اتوماسیون و هوشمندسازی گلخانه‌ها هستند که در بسترهای پیامک (GSM) و اینترنت همراه (GPRS) پیاده‌سازی شده‌اند و وظیفه آنها ایجاد شرایط مطلوب برای رشد گیاهان و محصولات گلخانه‌ای، بدون نیاز به حضور نیروی انسانی است. این سامانه‌ها از بخش‌های نرم‌افزاری (الگوریتم‌ها، کدنویسی‌ها و اپلیکیشن‌های کنترلی) و سخت‌افزاری (پردازنده مرکزی، انواع حسگرها، کارت‌های خروجی یا گِت‌وِی و ماژول‌ها) تشکیل می‌شود که تمام آنها از صفر تا صد، در شرکت آرکا فنون آریا فرتاک طراحی و تولید می‌شود؛ همچنین این سامانه‌ها قادرند بدون دخالت انسان و تنها بر پایه اطلاعاتی که از طریق حسگرها به‌دست می‌آورند، امکان پایش و کنترل گلخانه از راه دور را فرآهم کنند. در این فرآیند، حسگرهای متنوعی در محیط گلخانه نصب می‌شود و پارامترهای حیاتی برای گیاه مانند دما، رطوبت، نور، کربن‌دی‌اکسید، کربن‌مونواکسید و ... را سنجش و کنترل می‌کنند. داده‌های حاصل از عملکرد این حسگرها به پردازنده مرکزی ارسال می‌شود و پس از تحلیل و پردازش، برای تصمیم‌گیری در اختیار گلخانه‌دار قرار می‌گیرد یا سامانه براساس تحلیل‌‎های صورت گرفته به‌طور کاملا خودکار عمل خواهد کرد.دلیلی که به این سامانه‌ها کنترل‌کننده اقلیم گفته می‌شود، این است که به‌جز گلخانه‌ها، در شرایط و محیط‌های دیگری مانند انبارهای سیب‌زمینی یا سایر مواد غذایی، سالن‌های پرورش قارچ یا کِشت بافت، سوله‌های پرورش طیور یا دام‌های سبک و سنگین و به‌طور کلی در هرجایی که نیاز به سنجش و پایش گروهی از پارامترها وجود داشته باشد، قابل اجرا هستند.

سامانه‌ های کنترل‌ کننده هوشمند آبیاری

این بخش از تولیدات هوماک در سه حوزه کشاورزی، ساختمانی و فضای سبز شهری کاربرد دارد. در بخش کشاورزی، از این سامانه‌ها در انواع مختلفی از کشاورزی باغی، زراعی و گلخانه‌ای، برای آبیاری خودکار گیاهان برحسب نوع آنها استفاده می‌شوند.

عملیات آبیاری را می‌توان از طریق فرامین انسانی از راه دور و به‌طور همزمان انجام داد یا می‌توان آن را از قبل به‌صورت پیش‌فرض تنظیم کرد تا در موعد مقرر به‌شکل کاملا خودکار انجام شود.

در حوزه ساختمانی که مبحث بسیار جدیدی محسوب می‌شود، این سامانه‌ها در باغ‌ویلاها و همچنین در ساختمان‌های لوکس و مدرنی کاربرد دارد که به ساختمان‌های سبز معروفند و در آنها از دیوارهای سبز، باغچه تراسی (تراس‌گاردِن) یا باغچه پشت‌بامی (روف‌گاردِن) استفاده می‌شود.

در این موارد امکان آبیاری گیاهان به‌صورت سنتی وجود ندارد و همچنین مشکلاتی نیز وجود دارد که عملیات آبیاری را دشوار می‌کنند.

یکی از این مشکلات دسترسی نامناسب است، مانند آنچه که درخصوص باغ‌ویلاها مشاهده می‌شود و معمولا خارج از محدوده شهری هستند.

مشکل دیگر تنوع پوشش‌های گیاهی است که به‌طور نمونه در طراحی فضای سبز ساختمان‌های لوکس شاهد آن هستیم و طراحان این فضاها از تنوع وسیعی از گیاهان استفاده می‌کنند که هرکدام نیازمند شرایط آبیاری خاص خودشان هستند اما سامانه‌های هوشمند آبیاری قادرند تمام این پارامترها را در نظر بگیرند و برنامه‌ریزی بهینه‌ای برای آبیاری انجام دهند.

در حوزه فضای سبز شهری نیز سامانه‌های کنترل هوشمند آبیاری به‌کمک شهرداری‌ها می‌آید و می‌تواند با حذف نیروی کارگری و ایجاد امکان پایش و کنترل فرآیند آبیاری از طریق تلفن‌همراه، هزینه‌های نگهداری از فضای سبز را به‌شدت کاهش دهد. تنظیم عملکرد تمام دستگاه‌های آبیاری در گوشه‌وکنار شهر، رصد اینترنتی وضعیت هریک از آنها و ارسال فرامین به این ماژول‌ها را به‌آسانی می‌توان با اپلیکیشنی انجام داد که گوشی‌های هوشمند نصب می‌شود.

آینده روشن است ...

هم‌بنیان‌گذار نشان تجاری هوماک، در خصوص مسیری که برای آینده این مجموعه در نظر گرفته شده است، به‌جام‌جم می‌گوید: «در بخش صادرات، مقدمات این کار در حال پیگیری است و با کشورهای مختلفی مانند همسایگان حوزه خلیج‌فارس و حتی کشورهای دورتری مثل مالزی، در حال مذاکره و رایزنی هستیم؛ اما در بخش داخلی، گسترش محصولات به‌ویژه تجهیزات گلخانه‌ای را مدنظر داریم. متأسفانه در این بخش خلأ و چالش‌های زیادی مشاهده می‌شود که باعث شده ما در مجموعه هوماک تصمیم به ورود و گسترش فعالیت‌هایمان در این حوزه بگیریم.

مزایا و ویژگی‌های منحصربه‌فرد «هوماک»

به‌دلیل اینکه هوماک در دو بخش جداگانه از اتوماسیون کشاورزی فعالیت می‌کند، رقبای این شرکت در هرکدام از این بخش‌ها متفاوتند.

کریمی در خصوص ویژگی‌ها و برتری‌هایی که هوماک نسبت به شرکت‌های مشابهش، در حوزه کنترل هوشمند آبیاری دارد، می‌گوید: «برندهای خارجی رایج در کشور که تقریبا ۸۰ درصد از بازار را تشکیل می‌دهند، دو برند معروف با اسامی «هانتر» و «رِین» هستند که به‌ترتیب ایالات متحده و ایتالیا آنها را تولید می‌کنند؛ با توجه به نوسانات نرخ ارز و تحریم‌های ناجوانمردانه‌ای که غربی‌ها علیه کشورمان وضع کرده‌اند، می‌توان گفت واردات این محصولات خارجی تقریبا به صفر رسیده است. به‌غیر از این محصولات خارجی، دو سه شرکت داخلی نیز هستند که فعالیت تخصصی مشابه با ما دارند، اما سامانه‌های آبیاری ما مجموعه بسیار گسترده‌ای از قابلیت‌های مختلف را پوشش می‌دهد که شاید همه این ویژگی‌ها را نتوان در سامانه دیگری به‌صورت جامع پیدا کرد. برخی از این امکانات عبارتند از: حافظه دائمی، تعداد خروجی‌های زیاد، دسترسی به برنامه‌های مستقل و متفاوت برای هرکدام از خروجی‌ها، صندوق پیام‌، امکان چندکاربری یا استفاده همزمان کاربران متفاوت از یک دستگاه، امکان مانیتورینگ همزمان چند دستگاه متفاوت در نقاط مختلف و کنترل همزمان این دستگاه‌ها به‌وسیله یک کاربر و ...»

مدیرعامل هوماک درباره مزایای رقابتی‌‎ای که این مجموعه در حوزه کنترل اقلیم از آنها برخوردار است، می‌گوید: «شرکت‌های مشابه ما در این حوزه تعداد زیادی دارند، اما تقریبا همه آنها از پردازنده‌های مرکزی خاصی تحت‌عنوان «پی‌اِل‌سی» (PLC) استفاده می‌کنند که در خارج از کشور و به‌وسیله کمپانی‌های بزرگی مانند زیمنس، دلتا، لوگو و ... تولید می‌شود؛ ولی ما در هوماک تلاش کرده‌ایم این پی‌اِل‌سی‌ها را خودمان تولید کنیم و خوشبختانه در این مسیر به موفقیت‌هایی هم دست پیدا کرده‌ایم. به‌غیر از این موضوع، تفاوت‌های دیگری که در این حوزه میان تولیدکنندگان مختلف وجود دارد نیز همه مربوط به قابلیت‌ها و امکانات مختلفی می‌شود که در سامانه‌های متفاوت تعبیه شده‌اند. ویژگی‌هایی از قبیل تعداد ورودی‌ها و خروجی‌ها، تنوع در حسگرها، برتری در بخش مانیتورینگ و الگوریتم‌های کنترلی و ... تعیین‌کننده موفقیت و برتری در بین شرکت‌های ارائه‌دهنده سامانه‌های کنترل اقلیم گلخانه‌ای هستند.»